Myślę że Lucca w przyszłym roku (2025) stanie się popularniejsza wśród odwiedzających Toskanię. Wszystko dlatego, że wyjdzie film Petera Greenawaya z Robertem de Niro i Helen Hunt, kręcony wiosną tego roku w mieście.
Lucca jest przepięknym, dobrze zachowanym i zadbanym miastem w Toskanii, znanym ze swoich placów, kościołów, wydarzeń i kompozytorów, z których najważniejszy to oczywiście Giacomo Puccini.
Będąc w mieście, koniecznie odwiedźcie katedrę i kościół Św. Frediano.
Dzisiaj Wam opiszę najważniejsze rzeczy do zobaczenia w katedrze.
*Aktualizacja koniec 2025 roku. Film jak na razie nie wyszedł i ślad po nim zaginął. Tutaj wpis na wikipedii:
https://en.wikipedia.org/wiki/Tower_Stories
Mimo to Lucca w 2025 roku cieszyła się większym powodzeniem. Czekam też, aż więcej osób zainteresuje się przepiękną Pistoią.
Widok na katedrę z dzwonnicy kościoła Św Jana i Św Reparaty
KATEDRA W LUCCA – CO ZOBACZYĆ
Dzisiejsza katedra, dedykowana Św. Marcinowi z Tours została przebudowana od 14 go do końca 15 go wieku. Św Marcin jest pokazany na pięknej elewacji w bardzo znanej scenie, kiedy jako żołnierz rzymski oddaje kawałek swojej tuniki spotkanemu biedakowi. Pierwszy kościół w tym miejscu został postawiony według legendy w szóstym wieku na życzenie miejscowego, legendarnego biskupa Św. Frediana i otrzymał tytuł katedry w ósmym wieku. Obserwującemu rzuca się od razu w oczy asymetryczna i niezakończona fasada z pięknie udekorowanymi kolumnami, intarsjami i ciekawym portykiem.
FASADA I PORTYK
Przy portyku i fasadzie pracowali rzemieślnicy z Pizy i z północy Włoch. Każda kolumna i intarsja jest inna i pokazane są dziwne sceny walk, polowań, fantastyczne stwory i podobne. Warto chwilę poobserwować te cuda. Możecie poszukać na przykład syreny z dwoma ogonami albo centaura. Obydwa stworzenia w kulturze chrześcijańskiej miały symbolizować instynkty i zło.
Pod portykiem pokazano natomiast historie Św. Marcina i Św. Regolo, który jest pochowany w środku; ciekawe alegorie miesięcy ze znakami zodiaku i sceny z Nowego Testamentu nad wejściem po lewej, wyrzeźbione przez najważniejszego rzeźbiarza europejskiego 13 go wieku, pracującego niedaleko w Pizie – Nicola Pisano.
Pod portykiem znajdziecie też tajemniczy labirynt, o którym pisałam tutaj. Ma on symbolizować być może podróż pielgrzymów i duchową przemianę.
Wchodzimy do środka przez pięknie wyrzeźbione drewniane drzwi po lewej i kupujemy bilet. Warto kupić bilet łączony z muzeum katedralnym i z dzwonnicą, jak również z wejściem do interesującego kościoła naprzeciw Św. Jana i Reparaty.
Informacje co do cen tutaj.
Wnętrze katedry z ciekawą posadzką i galerią dla kobiet na górze dodaną w 15 tym wieku
WNĘTRZE I POSADZKA
Wnętrze tego kościoła to taki unikat włoskiej architektury. W 14 tym wieku zdecydowano się na zmianę sklepienia, kolumn, powiększenie apsydy i zrobiono wtedy mieszankę stylistyki romańskiej, gotyckiej i renesansowej. Prace trwały prawie dwa wieki i pojawiły się poważne problemy strukturalne. Wezwano nawet architekta z Florencji, który pracował przy powiększeniu tamtejszej katedry. Jeżeli pójdziecie zobaczyć tył apsydy od zewnątrz, to widać wiele problemów.
Kościół ma 84 metry długości i 27 metrów wysokości. Właśnie ta wertykalność od razu rzuca się w oczy.
Na podłodze widać intarsje dekoracyjne w tym jedną scenę, zaprojektowaną przez artystę ze Sieny w 1475 roku, czyli w latach, kiedy w Sienie trwała praca przy niesamowitej posadzce.
Ciekawe czy Lucca też planowała takie przedsięwzięcie, ale potem z braku środków nie kontynuowała prac? Zakończono tylko centralną scene Sądu Salomona i ciekawe dekoracje geometryczne, przypominające litografie znanego artysty – Eschera.
Nie może brakować na podłodze syreny z dwoma ogonami, poszukajcie jej.
ŚWIĘTE OBLICZE – VOLTO SANTO
Po lewej stronie od wejścia, w ośmiobocznej kaplicy, wykonanej przez najlepszego rzeźbiarza w mieście, Matteo Civitali znajduje się niesamowity obiekt kultu od średniowiecza aż do dzisiaj – Volto Santo czyli Święte Oblicze. Pisałam o nim i o jego historii w osobnym artykule na blogu.
Ten drewniany krucyfiks prawdopodobnie z dziewiątego wieku przyciągał kiedyś do Lucca masy pielgrzymów, wybijano go na monetach i nawet królowie Francji składali przysięgi, powołując się na jego wiarygodność.
*W 2025 roku zakończono prace konserwacyjne, które trwały trzy lata i krucyfiks ma teraz jasne, oryginalne kolory, piekne dekoracje na aureoli i czytelne symbole Alfa i Omega. Aż do lata 2026 roku Św. Oblicze będzie umieszczone w laboratorium, a potem wróci do ośmiobocznej kapliczki.
SARKOFAG – ILARIA DEL CARRETTO
Jeżeli jeszcze nie jesteście przekonani co do wejścia do katedry, to być może przekona Was najważniejsza rzeźba początków 15 go wieku na terenie Włoch czyli sarkofag pięknej i nieszczęsnej Ilarii del Carretto. Musicie wejść do Zakrystii po prawej i tam pomedytować nad Śpiącą Królewną, jak nazywają ją mieszkańcy.
Kobiety w ciąży albo „stare panny”, przychodziły pocałować lub pogłaskać jej nos na szczęście. Ironicznie, bo ona sama szczęścia nie miała, ponieważ umarła przy trzecim porodzie. Jej mężem był ówczesny władca Lucca, Paolo Guinigi i ten zwrócił się do rozchwytywanego artysty ze Sieny, Jacopo della Quercia aby wykonał grób dla pięknej żony.
Jacopo wykonał coś zupełnie innego niż jego ówcześni koledzy po fachu. Zrezygnował z wielopoziomowego grobu, a zdecydował się pokazać prosty sarkofag i figurę uśpionej Ilarii na jego zamknięciu. Pokazał ją z wielkim realizmem, ubraną i uczesaną jak wymagała ówczesna moda, ze spokojem na twarzy i pieskiem u nóg. Nie ma odniesień religijnych, a sarkofag zdobią putti, czyli aniołki z girlandami, czytelna inspiracja klasyczna. Marmur jest niesamowicie wypolerowany.
Grób Św. Regolo, Matteo Civitali
MONUMENTALNY GRÓB ŚW. REGOLO
Po prawej stronie od ołtarza, możecie zobaczyć monumentalny grób Św. Regolo, wykonany przez Matteo Civitali. Regolo stoi w towarzystwie Św. Jana Chrzciciela i Św. Sebastiana i leży na sarkofagu na górze. Święty jest też pokazany nad prawym wejściem do katedry, kiedy próbuje przekonać pogańskich barbarzyńców co do swoich chrześcijańskich racji. Niestety kończy się to dla niego żle, bo obcinają mu oni głowę.
Relikwie męczennika przetransportowano tutaj z Piombino w 8 mym wieku. Prawdopodobnie chciano mieć jakieś relikwie, które przyciągałyby wiernych. Nie było jeszcze wtedy Świętego Oblicza, a pielgrzymi interesowali się tylko miejscami, gdzie znajdowały się jakieś resztki świętych.
Kaplica po lewej stronie od ołtarza z renesansowym obrazem florenckiego malarza Fra Bartolomeo.
APSYDA I OŁTARZ
Apsyda ma piękną dekorację barokową, ze Św. Paolino, patronem miasta, który oddaje je w boską opiekę. Freski wykonali artyści lokalni Coli i Gherardi pod koniec 17 go wieku. Ołtarz nie jest oryginalny, bo dopiero z 18 go wieku, a nad nim wisi średniowieczny, drewniany malowany krucyfiks.
OŁTARZ WOLNOŚCI
Po lewej stronie od ołtarza, zwróćcie uwagę na Ołtarz Wolności, tak nazwany na cześć wyzwolenia miasta z niewoli pizańskiej w 14 tym wieku. Monument ze Zmartwychwstałym Chrystusem powstał w warsztacie bardzo znanego artysty Giambologna. Ten długo pracował dla Medyceuszy we Florencji, wykonując między innymi bardzo znane Porwanie Sabinek na piazza della Signoria.
Ołtarz ma na dole ciekawą płaskorzeźbę, pokazującą miasto Lucca ze swoimi niegdysiejszymi, wysokimi, średniowiecznymi wieżami.
TINTORETTO – OSTATNIA WIECZERZA
Po prawej stronie od wejścia, warto zobaczyć ostatni obraz bardzo znanego artysty z Wenecji – Tintoretta. Przedstawia on moment Ostatniej Wieczerzy i ustanowienia Eucharystii. Artysta pokazuje scenę na ukos i tworzy niesamowite światło, które bije od Chrystusa.
Szczegóły tkanin, kieliszków, talerzy, wszystko pokazane jest z niesamowitą precyzją.
Szczególnie szkło, z którego wyrobu Wenecja słynie do dzisiaj. Karmiąca piersią kobieta w rogu obrazu to symbol Eucharystii.
Tintoretto zmarł podczas wykonywania tego dzieła.
Dodatkowo w katedrze możecie zobaczyć szesnastowieczne obrazy artystów z Florencji, na uwagę zasługuje szczególnie obraz Alessandro Allori. W Zakrystii warto zobaczyć obraz Domenico Ghirlandaio pokazujący Sacra Conversazione czyli Maryję z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych. Ghirlandaio był bardzo popularnym malarzem w drugiej połowie 15 go wieku w e Florencji. U niego na warsztacie kształcil się przez rok Michał Anioł.
Chcesz dowiedzieć się więcej o Lucce? Napisz do mnie.