PIENZA -TOSKANIA

Pienza to jeden z wielu klejnotów Toskanii – średniowieczne miasto na wzgórzu z wyjątkową historią, ulicami pachnącymi świeżym serem i wspaniałymi widokami. Ta mała toskańska miejscowość została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2006 roku i chociaż w sezonie odwiedza ją wielu turystów, nigdy nie jest przepełniona.

W Pienzy koniecznie trzeba zwolnić tempo, delektować się widokami, dobrym jedzeniem i słońcem.

pienza toskania
Val d’Orcia Dolina na południe od Sieny

Miasteczko dodatkowo posiada kilka atrakcji artystycznych. Papież Pius II (urodzony jako Eneasz Silvio Piccolomini) urodził się w Pienzie, która wówczas nazywała się Corsignano.  Podczas swojego krótkiego panowania, postanowił ją odbudować i zaplanować miasto idealne.

Artykuł o tym co zobaczyć, kiedy, jak dojechać, co zjeść i podobne… w Pienzy!

KIEDY ZAPLANOWAĆ ZWIEDZANIE PIENZY?
Pienzę właściwie można odwiedzić o każdej porze roku, ale zimą, szczególnie w styczniu i lutym jest pusta – prawie wszystkie sklepy i restauracje są zamknięte, a nawet wydaje się, że miejscowi uciekli lub hibernują do wiosny.  Większość muzeów jest również zamknięta w tym czasie. Mimo to wielokrotnie zima ma tutaj swój urok i nie brakuje słonecznych dni.

Pogoda w Pienzie waha się od gorącej w lecie do chłodnej i wilgotnej w zimie. Najlepsze miesiące na zwiedzanie to kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień i październik.

pienza i jej sery
Pienza i jej sery

PIENZA – CO TAM ROBIĆ?
ZAJADAĆ SER

Głupotą byłoby przyjechać do Pienzy i nie spróbować lokalnego sera pecorino, który ma certyfikat pochodzenia! Wzdłuż „głównej” ulicy Corso Rossellino, znajduje się wiele sklepów, w których można spróbować serów. Sprzedawcy chętnie pozwolą Wam skosztować różnych odmian, zanim zdecydujecie jaką kupić.
Można też zatrzymać się w miejscowej enotece lub restauracji, aby zjeść półmisek serów, wędlin, grzanek z dodatkiem miodu i dżemu – tak zwany tagliere.

Koniecznie spróbujcie kilku różnych odmian sera pecorino, które podzielone są na świeże – fresco, pół dojrzałe – semi-stagionato i dojrzałe – stagionato. Dodatkowo niektóre dojrzewają w sianie – fieno, z truflami – tartufo lub w grocie – grotta. Im bardziej dojrzały ser, tym twardszy i z mniejszą ilością laktozy.

pienza toskania
Pienza, Toskania

WYBIERZCIE SIĘ NA SPACER
Włosi mają wspaniałą tradycję „passeggiata”, czyli wieczornego spaceru.  Ubierają się wtedy ładnie i idą się przejść po miasteczku, pozdrawiając znajomych. Może to być o zachodzie słońca lub przed kolacją, aby pobudzić apetyt. W lecie często wychodzą po kolacji na dodatkowe lody i cieszyć się chłodniejszym powietrzem.

Alternatywą jest spacer wzdłuż zewnętrznych murów miasta, które zapewniają wspaniałe widoki na Val d’Orcia poniżej i na dominującą okolicę Górę Amiata.

TREKKING ŚLADAMI GLADIATORA
Wybierzcie się na dłuższy spacer po dolinie Val d’Orcia wzdłuż strade bianche – polnych dróg i szlaków trekkingowych. Od kościoła San Vito, pieve di Corsignano zaczyna się tak zwany szlak gladiatora, gdzie nagrywano niektóre sceny do filmu Gladiator. Pisałam o nim tutaj.

piazza duomo pienza
Plac katedralny – Pienza

ZOBACZCIE GŁÓWNY PLAC MIASTA
Kiedy papież Pius II zobaczył w jakim stanie było jego rodzinne Corsignano, postanowił je odnowić i zamienić w projekt idealny. Nazwał je wtedy Pienza, na cześć siebie samego. Jego architekt Bernardo Rossellino współpracował ze znanym humanistą, Leonem Battistą Albertim i przekształcił główny plac miasta w iluzję perspektywiczną. Na zamianę jednak całego miasteczka nie starczyło już czasu i środków.
Na placu króluje katedra, po prawej stronie, Palazzo Piccolomini, letnia rezydencja papieża, po lewej, pałac biskupa lub Borgia, a z tyłu palazzo Comunale.

Zwróćcie uwagę na trapezoidalny kształt placu – dzięki temu katedra wygląda na większą niż pałac papieski. Pałace z boku zostały też postawiona na linii krzywej, by zwiększać iluzję, a ich piętra podzielono na nierówne części.

Rossellino nie wziął jednak pod uwagę ogromnego ciężaru kościoła, umieszczając go na zboczu wzgórza, które dzisiaj ustępuje. Jeśli wejdziecie do środka, zobaczycie pęknięcia w ścianach i poczujecie znaczne nachylenie w części ołtarzowej. Nawet renesansowi architekci popełniali pomyłki!

palazzo piccolomini
Dziedziniec palazzo Piccolomini

ODWIEDŹCIE PALAZZO PICCOLOMINI
Jeśli macie czas, wybierzcie się na jedną z wycieczek z przewodnikiem po Palazzo Piccolomini, letniej rezydencji papieża. To miejsce warte zobaczenia dla tych, którzy są ciekawi, jak oni mieszkali. Można podziwiać oryginalne meble i wyposażenie, piękny dziedziniec i ogród z widokiem na okolicę.

Jeśli widzieliście serial Medyceusze: Władcy Florencji, prawdopodobnie rozpoznacie niektóre scenografie.
Informacje
http://www.palazzopiccolominipienza.it

ODWIEDŹCIE MUZEUM  SZTUKI SAKRALNEJ
Dodatkowo, można wybrać się do muzeum sztuki sakralnej w palazzo Borgia.
Muzeum otwarte w 1998 roku w 11 salach pokazuje kolekcję sztuki pochodzącą z katedry i okolic Pienzy. Śledząc kryterium chronologiczne, do zobaczenia obrazy, rzeźby, obiekty sakralne i niesamowite wyroby złotnicze.

Najważniejsze w kolekcji to dzieła artystów ze Sieny: Ambrogio Lorenzetti, Sano di Pietro, il Vecchietta, jak również Luca Signorelli i Fra Bartolommeo della Porta. Kontekst pałacu i rozmieszczenie artefaktów, jak również ich jakość sprawiają niesamowite wrażenie.

Informacje:
http://palazzoborgia.it/#all/1/grid

droga gladiatora toskania
Droga gladiatora

SZUKAJCIE VIA DELL’AMORE
Spacerując po mieście, natkniecie się na via dell’Amore (ulicę miłości), via del Bacio (ulicę pocałunku) i via della Fortuna (ulicę szczęścia). Wszystkie te miejsca nadają się na romantyczne okazje i zdjęcia.

ODWIEDŹCIE COTYGODNIOWY TARG W PIĄTKI
Jeśli chcecie zobaczyć prawdziwy włoski targ, udajcie się na piazza Dante w piątek rano od 8:00 do 13:00. Znajdziecie tam świeże owoce i warzywa, artykuły gospodarstwa domowego, odzież i inne ciekawe przedmioty.

pienza toskania
Pienza w zimie

DELEKTUJCIE SIĘ JEDZENIEM W JEDNEJ Z RESTAURACJI
Chyba nie ma złej restauracji w Pienzy. Więc wybierzcie taką, której wystrój, ceny i menu najbardziej wam odpowiada. Na obiad nie trzeba rezerwować, chyba że w niedzielę, na kolację raczej tak.

CZEGO SPRÓBOWAĆ W PIENZY?
Pici cacio e pepe – typowe danie z okolic Sieny, gruby długi makaron z serem i pieprzem
Pici all’aglione – pici z odmianą lokalnego czosnku z okolic Sieny
Cinghiale – dzik podawany jako drugie danie, w formie szynek czy sosu do makaronu ragù
Tartufo – trufle, zazwyczaj dodawane do makaronu, grzanek, omletu czy podobnych
Funghi porcini – borowiki, też dodawane zazwyczaj do risotto czy makaronu
Poza tym zupy – zuppe, fagioli – fasola, tagliere lub antipasto misto czyli deski z mieszanką szynek, serów i dodatków.
No i oczywiście czerwone wino z Montalcino lub Montepulciano.

ODWIEDŹCIE OKOLICZNE GOSPODARSTWO ROLNICZE
Lepiej umówić się wcześniej na zwiedzanie i degustację.
Informacje
https://www.frantoioarmellinipienza.it/en/

droga gladiatora kaplica vitaleta
Kapliczka Vitaleta

CO ZOBACZYĆ W OKOLICY
W okolicy nie brakuje dalszych atrakcji. Trzeba niestety mieć samochód.
Kapliczka Vitaleta – scenograficznie położona kapliczka niedaleko Pienzy

Montalcino – miejscowość znana ze swojego czerwonego wina Brunello

Montepulciano – charakterystyczna średniowieczna miejscowość na wzgórzu

San Quirico d’Orcia – jak wyżej

Bagno Vignoni – uzdrowisko termalne z malowniczym basenem w centrum
Każde z tych miejsc słynie z widoków, gospodarstw i hoteli, restauracji, źródeł termalnych, jedzenia i dobrego wina.

Zapraszam do zwiedzania Toskanii z przewodnikiem, kontakt.

PIESZE WYCIECZKI W TOSKANII – ŚLADAMI GIOTTA


Piesze wycieczki w Toskanii – rejon Mugello

Wielu turystów odwiedzających Toskanię coraz częściej interesuje się również pieszymi wycieczkami. Musicie wiedzieć, iż Toskania posiada niezwykle zróżnicowane pejzaże i w większości bardzo dobrze oznaczone trasy piesze, górskie i rowerowe.

piesze wycieczki w toskanii
Piesze wycieczki w Toskanii

Przy podejmowaniu jakiejkolwiek inicjatywy na własną rękę (szczególnie w górach, a mamy w Toskanii również dwutysięczniki) poinformujcie się dobrze co do szlaku, warunków klimatycznych i podobnych. Warto wykupić sobie przed wyjazdem dodatkowe ubezpieczenie sportowe. Jeżeli chodzi o wycieczki piesze, konieczne jest posiadanie obuwia do trekkingu (we Włoszech znajdziecie również sieciówkę Decathlon, gdzie można je ewentualnie zakupić) i zaopatrzenie się w zależnie od sezonu w wodę pitną, krem przeciwsłoneczny, spray przeciw muchom i komarom, czapkę i podobne.

To był taki wstęp, a na blogu postanowiłam zaproponować Wam też najciekawsze, piesze szlaki w Toskanii, ponieważ jestem pasjonatem ruchu na świeżym powietrzu i natury.

pieszy szlak w toskanii giotto

PIESZY SZLAK Z VICCHIO W MUGELLO, ŚLADAMI GIOTTA (na zdjęciu)
Ten szlak łatwy i dostępny dla wszystkich zabierze Was w ciekawe okolice, gdzie urodziło się aż dwóch artystów: Giotto i Beato Angelico. Natomiast Cimabue podobno spotkał właśnie tutaj młodego Giotta i rozpoznał jego talent.

SZCZEGÓŁY SZLAKU:
Długość: 14 km
Poziom: niecałe 100 metrów
Czas: 4 godziny
Ścieżka przez pola, wzdłuż rzeki i kawałek na asfaltówce
Trudność: łatwy
Kiedy: szlak polecany od końca września do końca maja. W lecie tylko w chłodniejsze dni. Na trasie nie ma prawie w ogóle cienia. Nie ma też raczej wody pitnej, więc trzeba się w nią zaopatrzyć.

Jak dojechać:
Samochodem: do Vicchio w Mugello, gdzie można zaparkować np na piazza della Vittoria.
Pociągiem: www.trenitalia.it

piesze wycieczki w toskanii mugello
Sentiero dei pittori – Szlak malarzy

OPIS SZLAKU ŚLADAMI GIOTTA
*Staraj się śledzić biało-czerwone znaki lub strzałki i czasem napis Sentiero dei pittori czyli Szlak Malarzy.

Od Piazza della Vittoria w Vicchio, pokieruj się ulicą Viale Beato Angelico w kierunku dworca kolejowego. Przed dworcem skręć w prawo, śledząc biało-czerwone oznaczenia, aż do drogi przez pola w kierunku rzeczki Muccione. Przejdź przez strumyk i omijając pola uprawne, dojdziesz do drogi gminnej w Pilarciano. Po około 200 metrach w górę rzeki, skręć w lewo i kontynuuj dalej podrzędną drogą przez wioski San Romolo, Il Poggio i Macchioni aż do wioski Pesciola.

W tym miejscu pojawia się droga asfaltowa, krótki odcinek (50 metrów) w kierunku doliny, a potem skręć w prawo i wyjdziesz na boczną drogę (148), która prowadzi do wioski Spinoso. Stąd idź drogą gminną aż do domu Giotta w miejscowości Vespignano.

dom giotta vespignano
Dom-muzeum Giotta w Vespignano

Z Domu Giotta wraca się w kierunku doliny wzdłuż drogi miejskiej i przechodzi przez tory a potem przez most między miejscowościami Poggiolo i Le Balze.

Zachowując szczególną ostrożność, należy przejść kawałek wzdłuż ruchliwej drogi asfaltowej i pójść potem nieutwardzoną drogą gminną aż do skrzyżowania z mostem Cimabue. Stamtąd dalej w lewo wzdłuż nasypu najpierw strumienia Ensa, a następnie rzeki Sieve aż do wioski Sagginale.

Przekraczając most, wkracza się na szlak wzdłuż rzeki Sieve, który prowadzi aż do miejscowości Ponte a Vicchio. Potem idzie się w kierunku centrum historycznego Vicchio do miejsca startu.

most cimabue i giotto
Milusińscy i most Cimabue w tle

Gps można ściągnąć tutaj:
https://it.wikiloc.com/percorsi-escursionismo/sentiero-dei-pittori-giotto-e-cimabue-158244498

ATRAKCJE NA SZLAKU
VICCHIO
Vicchio znajduje się około 30 km na północ od Florencji, niedaleko Borgo San Lorenzo. Mugello to rejon górzysty i rolniczy mniej odwiedzany przez turystów. Znajdziecie tutaj wiele szlaków, atrakcji naturalistycznych i bardzo dobre restauracje i trattorie.

Vicchio zachowało trochę śladów swojej przeszłości średniowiecznej. Widać jeszcze mury miasta i niektóre bramy. Na głównym placu postawiono pomnik dedykowany oczywiście malarzowi Giotto. Mieszkańcy prowadzą dość spokojne życie, większość z nich dojeżdża do pracy do Florencji, lub do innych większych miast w regionie. W weekendy rejon jest odwiedzany licznie przez motocyklistów i amatorów dobrej kuchni.

DOM GIOTTA W VESPIGNANO
W malutkiej miejscowości Vespignano urodził się w 1267 roku Giotto di Bondone. Jego dom został zamieniony w muzeum. Można je odwiedzić jak również kościółek na wzgórzu.
INFORMACJE O MUZEUM
https://www.mugellotoscana.it/en/conoscere/museums-in-mugello/museo-diffuso/the-home-of-giotto.html

vicchio mugello
Vicchio – Piazza Giotto

MOST CIMABUE
Czyli most Ragnaia nad strumykiem Ensa. Wersja dzisiejsza tego mostu jest z 16 go wieku. Według legendy, to tutaj starszy malarz Cimabue zauważył młodego pasterza Giotta, który szkicował owcę na kamieniu. Rozpoznał jego niesamowity talent i wziął go do siebie na warsztat. Ile w tym prawdy?

OBRAZY NA SZLAKU
Przed dojściem do Ponte di Vicchio, wzdłuż trasy umieszczono różne obrazy lokalnych artystów. Nie mają one wartości artystycznej, ale ciekawie ilustrują tutejsze życie i tradycje.

CASA DEL PROSCIUTTO
Bardzo znana restauracja-locanda w Ponte di Vicchio, która oferuje rowniez kanapaki, deski  z szynkami i serami.
Jak mówi nazwa Dom szynki, serwuje się tutaj głównie mięso, choć wegetarianie znajdą też jakieś opcje.
INFO
https://casadelprosciutto.it/index.php/it/


Zwiedzanie Toskanii z przewodnikiem, kontakt.