Tutaj pierwsza część historii Medyceuszy.
Medyceusze, twórcy renesansu
Wawrzyniec Wspaniały czyli Lorenzo il Magnifico (1449-1492)
Wawrzyniec to jeden z najbardziej znanych Medyceuszy; humanista; patron artystów takich jak Botticelli czy Michał Anioł (którego nawet gościł w swoim domu); filozof, kontynuator Akademii Neoplatońskiej; poeta; dyplomata, nazywany “ago della bilancia” czyli wahadłem wagi ze względu na talent polityczny i oratorski.
Wraz z bratem Julianem, 26-go kwietnia w 1478 r., podczas mszy Wielkanocnej w katedrze, zostają brutalnie zaatakowani przez uczestników konspiracji Pazzich, w której maczał palce również ówczesny papież, Sykstus IV. Julian umiera z powodu wielokrotnych ciosów noża, Wawrzyniec, zasłoniony przez przyjaciela i zraniony, ucieka do Zakrystii i udaje mu się ocalić życie.
Wielka zemsta spada na uczestników spisku, ich rodziny i podejrzanych o jakiekolwiek z nimi kontakty. Wielu z nich zostaje powieszonych i zabitych tego samego dnia, niektórzy zostają wtrąceni do więzienia i poddani torturom, ich dobra są skonfiskowane a rodziny wygnane z miasta.
Rozzłoszczony papież wydaje ekskomunikę na miasto i wchodzi w alians z królestwem Neapolu i Republiką Sieny, by zaatakować terytorium florentyńskie. To w tym delikatnym momencie, Wawrzyniec pokazuje cały swój talent dyplomatyczny i udaje się do Neapolu na dwór rządzącego tam Ferrante, przekonując go do wycofania wojsk i do aliansu z Florencją. Od tego czasu, okres jego panowania to lata pokoju i dobrobytu.
Wawrzyniec żeni się z ważną przedstawicielką rzymskiej arystokracji, Clarice Orsini, co przyszykowuje ich dzieciom (Janowi i zaadoptowanemu Juliusowi) karierę eklezjastyczną. Jako ciekawostkę, podaję, iż prawdopodobną kochanką zamordowanego brata Juliana była Simonetta Vespucci, ideał kobiecego piękna w tamtych czasach, muza wielu artystów, między innymi Botticelliego. Artysta przedstawia ją na wielu obrazach na przykład jako Wenus w “Narodzinach Wenus” i w “Wiośnie“ i podobno był również w niej zakochany a oboje są pochowani w tym samym kościele, Ognissanti we Florencji.
Wawrzyniec otaczał się artystami, filozofami i pisarzami, w jego domu, kształcił się również młody Michał Anioł. Niedaleko klasztoru San Marco, Wawrzyniec stworzył rodzaj szkoły dla młodych artystów, gdzie studiowali oni kulturę klasyczną i kopiowali antyczne rzeźby, zgromadzone tam przez rodzinę Medyceuszy.
Piotr Nieszczęśliwy czyli Piero Il Fatuo (1472-1503)
Jak mówi jego przydomek, nie miał on wiele szczęścia w życiu i nie odziedziczył talentu ojca w polityce. Dwa lata po śmierci Wawrzyńca, Piotr udaje się samowolnie na negocjacje z nadchodzącym na terytorium Florencji królem Francji, Karolem VIII i oddaje mu wiele miejsc i posiadłości, bez wczesnej zgody rady miasta. Powoduje to jego wygnanie z miasta w listopadzie 1494 r. a umiera, topiąc się w rzece, 9 lat później, podczas przeprawy wojskowej, w której uczestniczył. Na fresku w kaplicy Sassettich w kościele Santa Trinita, widać właśnie jego trochę pucułowatą i niezbyt bystrą twarz. Co ciekawe, jego synem jest Lorenzo (no cóż, nie ma zbyt wiele oryginalności w nadawaniu imion w rodzinie) ojciec Katarzyny de Medici, przyszłej królowej Francji.
Girolamo Savonarola (1452-1494)
Władza przechodzi w ręce republikańskie a wielkim liderem w mieście, na fali apokaliptycznych wizji końca wieku, staje się dominikański brat, Girolamo Savonarola. Jego kazania odnoszą wielki sukces, prawie całe miasto powraca do fanatycznej wiary, paląc na stosach dobra luksusowe, klejnoty, książki… Nawet Botticelli wrzuca w płomienie, niektóre dzieła o tematyce mitologicznej i przeżywa duchowy kryzys, który widać w jego ostatnich obrazach.
Przez 4 lata, Florencja staje się teokratyczną Republiką, po ulicach grasują katolickie milicje, które kontrolują moralność obywateli i nie wiemy, co by się dalej działo, gdyby nie ekskomunika papieża Aleksandra VI Borgia, zirytowanego kazaniami zakonnika przeciwko korupcji kościoła. Girolamo wraz z dwoma braćmi, zostaje aresztowany, osądzony, i w maju 1498 r. powieszony i spalony na stosie, a jego prochy wrzucone do rzeki.
Przez kilka lat, Florencja jest rządzona przez gonfaloniera jako Republika podczas gdy potomkowie Wawrzyńca myślą jakby tu znowu wrócić do rządzenia miastem.
Giovanni (Jan) czyli przyszły Leon X (1475-1521)
Do Florencji w 1512 r. wracają synowie Wawrzyńca: Giovanni i Giuliano oraz syn Piotra: Lorenzo. Giovanni jednak, rok później, wstępuje na tron papieski jako Leon X i przekazuje władzę nad Florencją bliskim członkom rodziny. Do historii przeszedł jako papież, który zezwolił na odpusty, by sfinansować kasę papieską, opróżnioną przez wojny z Francją i budowę bazyliki Św. Piotra. Te odpusty były jednym z głównych powodów wystąpienia Marcina Lutera i reformacji.
Podobno Leon powiedział: „Skoro Bóg podarował nam tron papieski, cieszmy się nim” i właśnie kochał uczty, polowania, sztukę, tańce, przedstawienia teatralne. Był on jednym z najbardziej rozrzutnych papieży w historii kościoła, sponsoruje przedsięwzięcia Rafaela w Rzymie i Michała Anioła, któremu zamawia między innymi budowę Nowej Zakrystii we Florencji oraz projekt fasady kościoła Św. Wawrzyńca, projekt, który nigdy nie został zrealizowany.
Leon był znany z zamiłowania do jedzenia i umiera młodo w wieku 46 lat. Są też historie o możliwym otruciu ponieważ śmierć nastąpiła bardzo nagle.
Czytaj dalej
Jeżeli chcecie o nim poczytać więcej, to polecam artykuł, na który się natknęłam przy pisaniu.
Zawodowo jako przewodnik proponuję wycieczkę po Florencji, śladami Medyceuszy.
Polecane lektury
Medyceusze – Christopher Hibbert
Medyceusze – Mary Hollingsworh
The Medici – Paul Strathern
Medici money – Tim Parks
Filmy: Medyceusze, Władcy Florencji , serial