PIENZA -TOSKANIA

Pienza to jeden z wielu klejnotów Toskanii – średniowieczne miasto na wzgórzu z wyjątkową historią, ulicami pachnącymi świeżym serem i wspaniałymi widokami. Ta mała toskańska miejscowość została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2006 roku i chociaż w sezonie odwiedza ją wielu turystów, nigdy nie jest przepełniona.

W Pienzy koniecznie trzeba zwolnić tempo, delektować się widokami, dobrym jedzeniem i słońcem.

pienza toskania
Val d’Orcia Dolina na południe od Sieny

Miasteczko dodatkowo posiada kilka atrakcji artystycznych. Papież Pius II (urodzony jako Eneasz Silvio Piccolomini) urodził się w Pienzie, która wówczas nazywała się Corsignano.  Podczas swojego krótkiego panowania, postanowił ją odbudować i zaplanować miasto idealne.

Artykuł o tym co zobaczyć, kiedy, jak dojechać, co zjeść i podobne… w Pienzy!

KIEDY ZAPLANOWAĆ ZWIEDZANIE PIENZY?
Pienzę właściwie można odwiedzić o każdej porze roku, ale zimą, szczególnie w styczniu i lutym jest pusta – prawie wszystkie sklepy i restauracje są zamknięte, a nawet wydaje się, że miejscowi uciekli lub hibernują do wiosny.  Większość muzeów jest również zamknięta w tym czasie. Mimo to wielokrotnie zima ma tutaj swój urok i nie brakuje słonecznych dni.

Pogoda w Pienzie waha się od gorącej w lecie do chłodnej i wilgotnej w zimie. Najlepsze miesiące na zwiedzanie to kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień i październik.

pienza i jej sery
Pienza i jej sery

PIENZA – CO TAM ROBIĆ?
ZAJADAĆ SER

Głupotą byłoby przyjechać do Pienzy i nie spróbować lokalnego sera pecorino, który ma certyfikat pochodzenia! Wzdłuż „głównej” ulicy Corso Rossellino, znajduje się wiele sklepów, w których można spróbować serów. Sprzedawcy chętnie pozwolą Wam skosztować różnych odmian, zanim zdecydujecie jaką kupić.
Można też zatrzymać się w miejscowej enotece lub restauracji, aby zjeść półmisek serów, wędlin, grzanek z dodatkiem miodu i dżemu – tak zwany tagliere.

Koniecznie spróbujcie kilku różnych odmian sera pecorino, które podzielone są na świeże – fresco, pół dojrzałe – semi-stagionato i dojrzałe – stagionato. Dodatkowo niektóre dojrzewają w sianie – fieno, z truflami – tartufo lub w grocie – grotta. Im bardziej dojrzały ser, tym twardszy i z mniejszą ilością laktozy.

pienza toskania
Pienza, Toskania

WYBIERZCIE SIĘ NA SPACER
Włosi mają wspaniałą tradycję „passeggiata”, czyli wieczornego spaceru.  Ubierają się wtedy ładnie i idą się przejść po miasteczku, pozdrawiając znajomych. Może to być o zachodzie słońca lub przed kolacją, aby pobudzić apetyt. W lecie często wychodzą po kolacji na dodatkowe lody i cieszyć się chłodniejszym powietrzem.

Alternatywą jest spacer wzdłuż zewnętrznych murów miasta, które zapewniają wspaniałe widoki na Val d’Orcia poniżej i na dominującą okolicę Górę Amiata.

TREKKING ŚLADAMI GLADIATORA
Wybierzcie się na dłuższy spacer po dolinie Val d’Orcia wzdłuż strade bianche – polnych dróg i szlaków trekkingowych. Od kościoła San Vito, pieve di Corsignano zaczyna się tak zwany szlak gladiatora, gdzie nagrywano niektóre sceny do filmu Gladiator. Pisałam o nim tutaj.

piazza duomo pienza
Plac katedralny – Pienza

ZOBACZCIE GŁÓWNY PLAC MIASTA
Kiedy papież Pius II zobaczył w jakim stanie było jego rodzinne Corsignano, postanowił je odnowić i zamienić w projekt idealny. Nazwał je wtedy Pienza, na cześć siebie samego. Jego architekt Bernardo Rossellino współpracował ze znanym humanistą, Leonem Battistą Albertim i przekształcił główny plac miasta w iluzję perspektywiczną. Na zamianę jednak całego miasteczka nie starczyło już czasu i środków.
Na placu króluje katedra, po prawej stronie, Palazzo Piccolomini, letnia rezydencja papieża, po lewej, pałac biskupa lub Borgia, a z tyłu palazzo Comunale.

Zwróćcie uwagę na trapezoidalny kształt placu – dzięki temu katedra wygląda na większą niż pałac papieski. Pałace z boku zostały też postawiona na linii krzywej, by zwiększać iluzję, a ich piętra podzielono na nierówne części.

Rossellino nie wziął jednak pod uwagę ogromnego ciężaru kościoła, umieszczając go na zboczu wzgórza, które dzisiaj ustępuje. Jeśli wejdziecie do środka, zobaczycie pęknięcia w ścianach i poczujecie znaczne nachylenie w części ołtarzowej. Nawet renesansowi architekci popełniali pomyłki!

palazzo piccolomini
Dziedziniec palazzo Piccolomini

ODWIEDŹCIE PALAZZO PICCOLOMINI
Jeśli macie czas, wybierzcie się na jedną z wycieczek z przewodnikiem po Palazzo Piccolomini, letniej rezydencji papieża. To miejsce warte zobaczenia dla tych, którzy są ciekawi, jak oni mieszkali. Można podziwiać oryginalne meble i wyposażenie, piękny dziedziniec i ogród z widokiem na okolicę.

Jeśli widzieliście serial Medyceusze: Władcy Florencji, prawdopodobnie rozpoznacie niektóre scenografie.
Informacje
http://www.palazzopiccolominipienza.it

ODWIEDŹCIE MUZEUM  SZTUKI SAKRALNEJ
Dodatkowo, można wybrać się do muzeum sztuki sakralnej w palazzo Borgia.
Muzeum otwarte w 1998 roku w 11 salach pokazuje kolekcję sztuki pochodzącą z katedry i okolic Pienzy. Śledząc kryterium chronologiczne, do zobaczenia obrazy, rzeźby, obiekty sakralne i niesamowite wyroby złotnicze.

Najważniejsze w kolekcji to dzieła artystów ze Sieny: Ambrogio Lorenzetti, Sano di Pietro, il Vecchietta, jak również Luca Signorelli i Fra Bartolommeo della Porta. Kontekst pałacu i rozmieszczenie artefaktów, jak również ich jakość sprawiają niesamowite wrażenie.

Informacje:
http://palazzoborgia.it/#all/1/grid

droga gladiatora toskania
Droga gladiatora

SZUKAJCIE VIA DELL’AMORE
Spacerując po mieście, natkniecie się na via dell’Amore (ulicę miłości), via del Bacio (ulicę pocałunku) i via della Fortuna (ulicę szczęścia). Wszystkie te miejsca nadają się na romantyczne okazje i zdjęcia.

ODWIEDŹCIE COTYGODNIOWY TARG W PIĄTKI
Jeśli chcecie zobaczyć prawdziwy włoski targ, udajcie się na piazza Dante w piątek rano od 8:00 do 13:00. Znajdziecie tam świeże owoce i warzywa, artykuły gospodarstwa domowego, odzież i inne ciekawe przedmioty.

pienza toskania
Pienza w zimie

DELEKTUJCIE SIĘ JEDZENIEM W JEDNEJ Z RESTAURACJI
Chyba nie ma złej restauracji w Pienzy. Więc wybierzcie taką, której wystrój, ceny i menu najbardziej wam odpowiada. Na obiad nie trzeba rezerwować, chyba że w niedzielę, na kolację raczej tak.

CZEGO SPRÓBOWAĆ W PIENZY?
Pici cacio e pepe – typowe danie z okolic Sieny, gruby długi makaron z serem i pieprzem
Pici all’aglione – pici z odmianą lokalnego czosnku z okolic Sieny
Cinghiale – dzik podawany jako drugie danie, w formie szynek czy sosu do makaronu ragù
Tartufo – trufle, zazwyczaj dodawane do makaronu, grzanek, omletu czy podobnych
Funghi porcini – borowiki, też dodawane zazwyczaj do risotto czy makaronu
Poza tym zupy – zuppe, fagioli – fasola, tagliere lub antipasto misto czyli deski z mieszanką szynek, serów i dodatków.
No i oczywiście czerwone wino z Montalcino lub Montepulciano.

ODWIEDŹCIE OKOLICZNE GOSPODARSTWO ROLNICZE
Lepiej umówić się wcześniej na zwiedzanie i degustację.
Informacje
https://www.frantoioarmellinipienza.it/en/

droga gladiatora kaplica vitaleta
Kapliczka Vitaleta

CO ZOBACZYĆ W OKOLICY
W okolicy nie brakuje dalszych atrakcji. Trzeba niestety mieć samochód.
Kapliczka Vitaleta – scenograficznie położona kapliczka niedaleko Pienzy

Montalcino – miejscowość znana ze swojego czerwonego wina Brunello

Montepulciano – charakterystyczna średniowieczna miejscowość na wzgórzu

San Quirico d’Orcia – jak wyżej

Bagno Vignoni – uzdrowisko termalne z malowniczym basenem w centrum
Każde z tych miejsc słynie z widoków, gospodarstw i hoteli, restauracji, źródeł termalnych, jedzenia i dobrego wina.

Zapraszam do zwiedzania Toskanii z przewodnikiem, kontakt.

NAJLEPSZE LODY WE FLORENCJI

Lody, lody dla smaku i przede wszystkim ochłody. Jemy je we Włoszech szczególnie w lecie, wieczorami po kolacji albo po południu na deser. (W zimie znacznie mniej, a ja ironicznie właśnie w styczniu zdecydowałam się napisać ten post. Prawdopodobnie brakuje mi słońca i miałam ochotę pomyśleć o ciepełku i lecie).

Lody kupuje się tutaj nie na gałki, a na wielkość, ceny we Florencji od 3 euro wzwyż. W waflu – cono lub kubeczku – coppetta. W zależności od wielkości, można wybrać dwa lub więcej smaków – gusti.

Wszystkie lodziarnie otwierają zazwyczaj po południu od wtorku do niedzieli i są otwarte do późna. Jeżeli chcecie spróbować jakiegoś smaku, wystarczy poprosić o to ekspedientkę.

Oto lista moich ulubionych lodziarni w centrum Florencji. Jest to lista całkowicie subiektywna miejsc, gdzie chodzę. Być może są inne, gdzie nie byłam i nawet lepsze, kto wie…

Nie pozostaje Wam nic innego jak sprawdzenie tych adresów i ewentualne zasugerowanie mi w komentarzach innych.

najlepsze lody we florencji
Gelateria della Passera – piazza della Passera

GELATERIA DELLA PASSERA
Zaczynamy od mojego pierwszego (albo prawie) wyboru. Myślę o małej lodziarni della Passera i laboratorium otwartym w 2010 roku na placyku o tej samej nazwie, niedaleko Palazzo Pitti. Wszystko podobno rodzi się spontanicznie i właścicielka Cinzia po ukończeniu kursu i wynajęciu małego lokalu, decyduje się na produkcję lodów na zapleczu w sposób jak najbardziej autentyczny, bez użycia półfabrykatów i eksperymentując z nowymi smakami.

Dlaczego lubię to miejsce? Bo proponują oryginalne smaki, które często się zmieniają np Mona Lisa na cześć Lisy Gherardini, czy Mojito czy smak lawendowy. Używają też jak najlepszych składników począwszy od mięty, owoców czy czekolady. Dodatkowym atutem dla mnie jest też duża ilość lodów bezmlecznych.

Minusy: kolejka w sezonie i powolna obsługa.

Info
https://gelateriadellapassera.it

najlepsze lody wwe florencji
Badiani, via dei Mille i Via dei Tosinghi

BADIANI
Lodziarnia Badiani istnieje od wielu lat na obrzeżach Florencji, a dokładnie od lat 30 tych zeszłego wieku. Jej wyroby również cukiernicze zyskały z czasem dużą renomę wśród mieszkańców. W zeszłym roku, (2023) właściciele otworzyli lodziarnię w samym centrum miasta, niedaleko katedry na Via dei Tosinghi.

Plusem w tej lodziarni jest miejsce również na kawę i deser oraz dostępna toaleta.

Jeśli chodzi o smaki, wyspecjalizowali się w historycznym Buontalenti. Legenda mówi, iż to właśnie ten architekt i inżynier wymyślił pierwsze lody na bazie mleka, jajek i cukru w 16 tym wieku. Badiani robi je w wersji klasycznej ze śmietaną, pistacjowej i bezmlecznej.

Lubię też bardzo ich smak cheesecake, stracciatella czy ciekawe sezonowe pomysły np szpinak i kiwi.
Smaki bezmleczne: czekolada dark i owocowe sorbety.

Info
Via dei Tosinghi, 14
http://www.gelateriabadiani.it/en

lody we florencji

VIVOLI
Jeszcze 20 lat temu była to zdecydowanie najlepsza lodziarnia we Florencji. Aktualnie pojawiło się wiele nowych miejsc, więc Vivoli straciła na popularności, ale dalej trzyma wysoki poziom. Znajduje się niedaleko piazza Santa Croce i chełpi się ponad 90 letnią tradycją. Firma Vivoli otworzyła lodziarnie także w Nowym Jorku i Orlando w Stanach Zjednoczonych.

Plusem tego miejsca jest bardzo duży wybór smaków, między innymi różne typy czekolady, sorbet, zuccotto, tiramisù… Dodatkowo można kupić desery i napić się kawy.

Minusy: porcje są dość małe w porównaniu do innych lodziarni.
Ciekawostka: lodziarnia ma tradycyjne okienko na wino, przez które czasem wydaje lody.
Ich strona web jest też bardzo ciekawa i szczegółowa.

Info
via dell’Isola delle Stinche 7r
https://vivoli.it/en/home-2/

lody santa trinita florencja
Lodziarnia Santa Trinita we Florencji

SANTA TRINITA
Lodziarnia znajduje się zaraz przy moście o tej samej nazwie.
Bardzo ją lubię, bo mają również wafle wegańskie i pistacjowy sorbet bezmleczny. Smaki są tradycyjne: crema, cioccolato, sorbety, cheesecake, amarena, tiramisù i kilka bardziej oryginalnych np sezamowy.

Obok można kupić ekskluzywne produkty z Toskanii, wino, oliwę, czekoladę, słodycze.

Plusy: zdecydowanie pozycja i widok! Siadając na murku mostu ma się niesamowity widok na Most Złotników naprzeciw.

Info
http://www.gelateriasantatrinita.it/en/index.php

lodziarnie we florencji
Edoardo, piazza Duomo, 45r

EDOARDO
Dobre lody w samym centrum Florencji?
Z ręką na sercu Edoardo naprzeciwko katedry. Lody są wyrabiane ze składników biologicznych, wafle wypiekane na miejscu i nie brakuje ciekawych smaków np z winem Chianti. Są też smaki bezmleczne.

Minusy: wyższa cena i często kolejka. Miejsce jest bardzo małe.

Info
https://www.edoardobio.com/en/

—————
Spróbuj też lodziarni La Carraia przy moście, piazza Nazario Sauro, bardzo lubiana przez lokalsów; Procopio na Via Pietrapiana 60 i Strega Nocciola obok katedry na via Ricasoli i via dei Bardi za Mostem Złotników..

Natomiast lody wegańskie i raw znajdziesz na piazza Santa Maria Novella 12r w kawiarni Cortese.

Podoba ci się ten post? Polub, skomentuj, podziel się z innymi.

A jeśli szukasz przewodnika w Toskanii, zapraszam do kontaktu.