Pulpit – Giovanni Pisano, Pistoia, opis i symbolika.
Dziś opiszę wspaniałe dzieło, klejnot sztuki średniowiecznej, które dopiero niedawno miałam okazję zobaczyć na żywo.
Ten pulpit lub ambona czyli miejsce podwyższone, przeznaczone do lektur i kazań liturgicznych znajduje się w kościele Sant’Andrea w Pistoia. Kościół można zwiedzić bezpłatnie, a miasto zasługuje na wizytę jeśli będziecie w okolicy.
Dzieło wyrzeźbił Giovanni Pisano w latach 1298-1301.
Jak widzicie całość opiera się na siedmiu porfirowych kolumnach. Pod tą centralną widnieje skrzydlaty lew, orzeł i gryf. Mogą one w tej samej kolejności symbolizować śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa oraz Sąd Ostateczny.
Dwie kolumny spoczywają na lwach (jeden karmi małe, a drugi rozdziera zdobycz), a jedna opiera się na przykucniętej postaci ludzkiej. Karmiący lew jest jak Chrystus karmiący ludzkość, ten który zabija, walczy z demonem. Natomiast przykucnięta figura to Atlas, który na swoich barkach podtrzymuje cały świat lub alegoria ludzkości, pod jarzmem grzechu i czekającej na zbawienie.
Wyrzeźbione w marmurze sceny to:
1. Zwiastowanie, Narodzenie Jezusa i Objawienie pasterzom. Zwróćcie uwagę na ilość przedstawionych szczegółów.
2. Adoracja Trzech Króli. Tutaj też: ile szczegółów, nie pozostawiano ani centymetra wolnego miejsca.
3. Rzeź niewiniątek. Dramatyczny moment, w którym na rozkaz zazdrosnego króla Heroda zostają zabici chłopcy poniżej dwóch lat.
4. Ukrzyżowanie ze szczegółem zemdlenia Maryi.
5. Sąd ostateczny, gdzie w środku widzimy Chrystusa na tronie, po jego prawej stronie Wybrańców, a po lewej Potępionych z demonami i potworami.
Pomiędzy scenami Giovanni Pisano wyrzeźbił sybille i różnych proroków czyli tych, którzy zapowiadzieli nadejście Mesjasza i zwykle towarzyszą podobnym cyklom jak na przykład na drzwiach baptysterium we Florencji.
Pulpit jest niesamowity, pełen szczegółów, różnorodnych postaci, dynamizmu. Giovanni Pisano odszedł od wyidealizowanego stylu swojego ojca Nicola i aby oddać ekspresję, zniekształcił różne wyrazy twarzy, wydłużył postacie. Krótko mówiąc, wybrał treść nad formą.
Trudno uwierzyć, iż tak piękne dzieło zostało wykonane na początku 14 go wieku.
Co o nim myślicie? A może widzieliście inne ambony Nicoli i Giovanniego Pisano w Pizie i Sienie? Ze mną możecie zwiedzić te miejsca.
CERTALDO I BOCCACCIO
CERTALDO I BOCCACCIO
Niedaleko Florencji, warto wybrać się do świetnie zachowanego, średniowiecznego miasteczka Certaldo. W górnej części miasta urodził się w 1313 roku Giovanni Boccaccio, autor Dekameronu. Tutaj spędził on również ostatnie lata swojego aktywnego życia i został pochowany w miejscowym kościele.
Certaldo znajduje się na średniowiecznym szlaku pielgrzymkowym: Via Francigena, blisko takich miast jak San Gimignano, Gambassi Terme, Castelfiorentino. Ciekawym symbolem miejscowości jest czerwona cebula, podobno wyjątkowo słodka i soczysta.
Podczas wizyty, nie należy przegapić Palazzo Pretorio, domu rodzinnego Boccaccio i kościoła Św. Jakuba i Filipa. Wszystkie te budynki znajdują się przy głównej drodze Via Boccaccio.
Kościół Św. Jakuba i Filipa jest również związany z błogosławioną Julią della Rena, która spędziła 30 lat swojego życia zamknięta w celi obok apsydy. Podobno osoby, które przynosiły jej jedzenie, były obdarowywane świeżymi kwiatami. Skąd miała ona kwiaty w zamkniętej celi pozostaje tajemnicą.
Na zdjęciu Palazzo Pretorio i jego charakterystyczna wieża i loża ozdobiona herbami wielu wikariuszy, sprawujących władzę w pałacu. Kiedyś tutaj znajdował się zamek miejscowych hrabiów Alberti, a potem miejsce rządów z trybunałem sprawiedliwości, więzieniem i salą tortur.
Na głównej ulicy można zobaczyć średniowieczne budynki: pałac Stiozzi-Ridolfi, pałac Giannoni, Machiavelli i wieżę Lucardesi. Certaldo było oczywiście otoczone murami, których przetrwała do dzisiaj tylko niewielka część. Miasto miało trzy bramy: Porta Alberti, Porta al Sole i porta del Rivellino.
Na zdjęciu Porta del Rivellino, która prowadziła pielgrzymów do pobliskiego San Gimignano a potem do Sieny.
W Certaldo w 1999 roku otwarto krótki wyciąg linowy, który z Certaldo Basso (czyli niskiego) wiedzie do jego średniowiecznej części na wzgórzu. Bilety można zakupić w kasie przy piazza Boccaccio i tam również zaparkować samochód. Na placu stoi dziewiętnastowieczna statua upamiętniająca autora Dekameronu.
Na zdjęciu. Widok z górnej części miasta na kolejkę i na Certaldo Basso jak również na okoliczne wzgórza.
W Certaldo w lipcu odbywa się renomowany festiwal teatru ulicznego, Mercantia. Miasto wypełnia się wtedy tancerzami, aktorami, kramami na ulicach i turystami z całego świata.
We wrześniu natomiast odbywa się tradycyjny orszak w kostiumach średniowiecznych celebrujący opowiadania z Dekameronu.
Na przełomie sierpnia i września świętuje się miejscową cebulę i warto spróbować wtedy lokalnych potraw w jednej z miejscowych restauracji.
Nie zapomnijcie wstąpić na kawę czy drinka do pięknej restauracji-kafejki z tarasem:
il Castello.
Na cudne widoki na miejscowe wzgórza, na spacer i piknik, warto zajrzeć do pobliskiego parku Canonica. Do dzisiaj w tych okolicach można znaleźć muszle i skamieniałości, pozostałości po morzu i milionach lat historii!
W Certaldo organizuję wizyty razem z pobliskim San Gimignano i ewentualną degustacją win w lokalnej winnicy. Zapraszam do kontaktu.