PIENZA -TOSKANIA

Pienza to jeden z wielu klejnotów Toskanii – średniowieczne miasto na wzgórzu z wyjątkową historią, ulicami pachnącymi świeżym serem i wspaniałymi widokami. Ta mała toskańska miejscowość została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2006 roku i chociaż w sezonie odwiedza ją wielu turystów, nigdy nie jest przepełniona.

W Pienzy koniecznie trzeba zwolnić tempo, delektować się widokami, dobrym jedzeniem i słońcem.

pienza toskania
Val d’Orcia Dolina na południe od Sieny

Miasteczko dodatkowo posiada kilka atrakcji artystycznych. Papież Pius II (urodzony jako Eneasz Silvio Piccolomini) urodził się w Pienzie, która wówczas nazywała się Corsignano.  Podczas swojego krótkiego panowania, postanowił ją odbudować i zaplanować miasto idealne.

Artykuł o tym co zobaczyć, kiedy, jak dojechać, co zjeść i podobne… w Pienzy!

KIEDY ZAPLANOWAĆ ZWIEDZANIE PIENZY?
Pienzę właściwie można odwiedzić o każdej porze roku, ale zimą, szczególnie w styczniu i lutym jest pusta – prawie wszystkie sklepy i restauracje są zamknięte, a nawet wydaje się, że miejscowi uciekli lub hibernują do wiosny.  Większość muzeów jest również zamknięta w tym czasie. Mimo to wielokrotnie zima ma tutaj swój urok i nie brakuje słonecznych dni.

Pogoda w Pienzie waha się od gorącej w lecie do chłodnej i wilgotnej w zimie. Najlepsze miesiące na zwiedzanie to kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień i październik.

pienza i jej sery
Pienza i jej sery

PIENZA – CO TAM ROBIĆ?
ZAJADAĆ SER

Głupotą byłoby przyjechać do Pienzy i nie spróbować lokalnego sera pecorino, który ma certyfikat pochodzenia! Wzdłuż „głównej” ulicy Corso Rossellino, znajduje się wiele sklepów, w których można spróbować serów. Sprzedawcy chętnie pozwolą Wam skosztować różnych odmian, zanim zdecydujecie jaką kupić.
Można też zatrzymać się w miejscowej enotece lub restauracji, aby zjeść półmisek serów, wędlin, grzanek z dodatkiem miodu i dżemu – tak zwany tagliere.

Koniecznie spróbujcie kilku różnych odmian sera pecorino, które podzielone są na świeże – fresco, pół dojrzałe – semi-stagionato i dojrzałe – stagionato. Dodatkowo niektóre dojrzewają w sianie – fieno, z truflami – tartufo lub w grocie – grotta. Im bardziej dojrzały ser, tym twardszy i z mniejszą ilością laktozy.

pienza toskania
Pienza, Toskania

WYBIERZCIE SIĘ NA SPACER
Włosi mają wspaniałą tradycję „passeggiata”, czyli wieczornego spaceru.  Ubierają się wtedy ładnie i idą się przejść po miasteczku, pozdrawiając znajomych. Może to być o zachodzie słońca lub przed kolacją, aby pobudzić apetyt. W lecie często wychodzą po kolacji na dodatkowe lody i cieszyć się chłodniejszym powietrzem.

Alternatywą jest spacer wzdłuż zewnętrznych murów miasta, które zapewniają wspaniałe widoki na Val d’Orcia poniżej i na dominującą okolicę Górę Amiata.

TREKKING ŚLADAMI GLADIATORA
Wybierzcie się na dłuższy spacer po dolinie Val d’Orcia wzdłuż strade bianche – polnych dróg i szlaków trekkingowych. Od kościoła San Vito, pieve di Corsignano zaczyna się tak zwany szlak gladiatora, gdzie nagrywano niektóre sceny do filmu Gladiator. Pisałam o nim tutaj.

piazza duomo pienza
Plac katedralny – Pienza

ZOBACZCIE GŁÓWNY PLAC MIASTA
Kiedy papież Pius II zobaczył w jakim stanie było jego rodzinne Corsignano, postanowił je odnowić i zamienić w projekt idealny. Nazwał je wtedy Pienza, na cześć siebie samego. Jego architekt Bernardo Rossellino współpracował ze znanym humanistą, Leonem Battistą Albertim i przekształcił główny plac miasta w iluzję perspektywiczną. Na zamianę jednak całego miasteczka nie starczyło już czasu i środków.
Na placu króluje katedra, po prawej stronie, Palazzo Piccolomini, letnia rezydencja papieża, po lewej, pałac biskupa lub Borgia, a z tyłu palazzo Comunale.

Zwróćcie uwagę na trapezoidalny kształt placu – dzięki temu katedra wygląda na większą niż pałac papieski. Pałace z boku zostały też postawiona na linii krzywej, by zwiększać iluzję, a ich piętra podzielono na nierówne części.

Rossellino nie wziął jednak pod uwagę ogromnego ciężaru kościoła, umieszczając go na zboczu wzgórza, które dzisiaj ustępuje. Jeśli wejdziecie do środka, zobaczycie pęknięcia w ścianach i poczujecie znaczne nachylenie w części ołtarzowej. Nawet renesansowi architekci popełniali pomyłki!

palazzo piccolomini
Dziedziniec palazzo Piccolomini

ODWIEDŹCIE PALAZZO PICCOLOMINI
Jeśli macie czas, wybierzcie się na jedną z wycieczek z przewodnikiem po Palazzo Piccolomini, letniej rezydencji papieża. To miejsce warte zobaczenia dla tych, którzy są ciekawi, jak oni mieszkali. Można podziwiać oryginalne meble i wyposażenie, piękny dziedziniec i ogród z widokiem na okolicę.

Jeśli widzieliście serial Medyceusze: Władcy Florencji, prawdopodobnie rozpoznacie niektóre scenografie.
Informacje
http://www.palazzopiccolominipienza.it

ODWIEDŹCIE MUZEUM  SZTUKI SAKRALNEJ
Dodatkowo, można wybrać się do muzeum sztuki sakralnej w palazzo Borgia.
Muzeum otwarte w 1998 roku w 11 salach pokazuje kolekcję sztuki pochodzącą z katedry i okolic Pienzy. Śledząc kryterium chronologiczne, do zobaczenia obrazy, rzeźby, obiekty sakralne i niesamowite wyroby złotnicze.

Najważniejsze w kolekcji to dzieła artystów ze Sieny: Ambrogio Lorenzetti, Sano di Pietro, il Vecchietta, jak również Luca Signorelli i Fra Bartolommeo della Porta. Kontekst pałacu i rozmieszczenie artefaktów, jak również ich jakość sprawiają niesamowite wrażenie.

Informacje:
http://palazzoborgia.it/#all/1/grid

droga gladiatora toskania
Droga gladiatora

SZUKAJCIE VIA DELL’AMORE
Spacerując po mieście, natkniecie się na via dell’Amore (ulicę miłości), via del Bacio (ulicę pocałunku) i via della Fortuna (ulicę szczęścia). Wszystkie te miejsca nadają się na romantyczne okazje i zdjęcia.

ODWIEDŹCIE COTYGODNIOWY TARG W PIĄTKI
Jeśli chcecie zobaczyć prawdziwy włoski targ, udajcie się na piazza Dante w piątek rano od 8:00 do 13:00. Znajdziecie tam świeże owoce i warzywa, artykuły gospodarstwa domowego, odzież i inne ciekawe przedmioty.

pienza toskania
Pienza w zimie

DELEKTUJCIE SIĘ JEDZENIEM W JEDNEJ Z RESTAURACJI
Chyba nie ma złej restauracji w Pienzy. Więc wybierzcie taką, której wystrój, ceny i menu najbardziej wam odpowiada. Na obiad nie trzeba rezerwować, chyba że w niedzielę, na kolację raczej tak.

CZEGO SPRÓBOWAĆ W PIENZY?
Pici cacio e pepe – typowe danie z okolic Sieny, gruby długi makaron z serem i pieprzem
Pici all’aglione – pici z odmianą lokalnego czosnku z okolic Sieny
Cinghiale – dzik podawany jako drugie danie, w formie szynek czy sosu do makaronu ragù
Tartufo – trufle, zazwyczaj dodawane do makaronu, grzanek, omletu czy podobnych
Funghi porcini – borowiki, też dodawane zazwyczaj do risotto czy makaronu
Poza tym zupy – zuppe, fagioli – fasola, tagliere lub antipasto misto czyli deski z mieszanką szynek, serów i dodatków.
No i oczywiście czerwone wino z Montalcino lub Montepulciano.

ODWIEDŹCIE OKOLICZNE GOSPODARSTWO ROLNICZE
Lepiej umówić się wcześniej na zwiedzanie i degustację.
Informacje
https://www.frantoioarmellinipienza.it/en/

droga gladiatora kaplica vitaleta
Kapliczka Vitaleta

CO ZOBACZYĆ W OKOLICY
W okolicy nie brakuje dalszych atrakcji. Trzeba niestety mieć samochód.
Kapliczka Vitaleta – scenograficznie położona kapliczka niedaleko Pienzy

Montalcino – miejscowość znana ze swojego czerwonego wina Brunello

Montepulciano – charakterystyczna średniowieczna miejscowość na wzgórzu

San Quirico d’Orcia – jak wyżej

Bagno Vignoni – uzdrowisko termalne z malowniczym basenem w centrum
Każde z tych miejsc słynie z widoków, gospodarstw i hoteli, restauracji, źródeł termalnych, jedzenia i dobrego wina.

Zapraszam do zwiedzania Toskanii z przewodnikiem, kontakt.

DROGA GLADIATORA – TOSKANIA

Nareszcie wybrałam się zobaczyć sławną ścieżkę, gdzie kręcono sceny do filmu Gladiator. To chyba najbardziej znane miejsce w Toskanii, bo często o nie pytacie i chcecie tam pojechać. Chyba nawet bardziej znają to miejsce turyści niż mieszkańcy regionu!

droga gladiatora toskania
Droga Gladiatora w zimie, w tle Monte Amiata.

DROGA GLADIATORA, TOSKANIA – TREKKING
Proponuję Wam jednak szesnasto kilometrowy pieszy szlak w okolicy, aby zobaczyć nie tylko to miejsce, ale również inne i naprawdę nacieszyć oczy pięknem pejzaży.

Trekking najlepiej rozpocząć w miejscowości San Quirico d’Orcia. Można zaparkować samochód gratis przy Via delle Carbonaie 22 albo przy szkole Via Dante Alighieri, 133.
Początkowo idzie się szosą w kierunku restauracji La Taverna del Barbarossa aż do agroturystyki Podere la Buca. Potem już łatwo śledzić widoczne znaki na szlaku. W około trzy godziny wolnym krokiem dochodzi się do miasteczka Pienza.

Można ściągnąć sobie trasę gps np z płatnych aplikacji wikiloc, komoot lub strava.
https://it.wikiloc.com/percorsi-escursionismo/san-quirico-pienza-anello-12720531

Aczkolwiek trudno się zgubić ponieważ obie miejscowości Pienza i San Quirico pozostają prawie cały czas widoczne. Wraca się szlakiem , który prowadzi w dół obok Pieve di Corsignano. Powrót do San Quirico d’Orcia trwa 3 godziny.

Można rozpocząć szlak z Pienzy, ale jest tam trudniej z zaparkowaniem samochodu i według mnie na obiad lepiej być w Pienzy niż w San Quirico.

trekking toskania val d'orcia
Tak wyglądają oznaczenia szlaków CAI albo rete escurionistica Toscana.

TREKKING ANELLO PIENZA-SAN QUIRICO
Trasa: 16,5 km
Doliczcie dwa kilometry na zwiedzanie San Quirico i Pienzy
Różnica wysokości: około 600 metrów wraz z wejściem do Pienzy.
Dla kogo: dla wszystkich osób bez problemów z chodzeniem.
Czas: około 6 godzin.

KIEDY NAJLEPIEJ SIĘ WYBRAĆ
Trasę można przebyć od października do końca maja w bezdeszczowe dni. Warto mieć buty trekkingowe ponieważ ścieżka może być zabłocona.

Odradzam wędrówkę w miesiącach letnich. Jest wtedy bardzo gorąco, a cały szlak znajduje się na słońcu.
Trasę można przebyć również rowerem.

droga gladiatora kaplica vitaleta
Kaplica Madonny w Vitaleta

ATRAKCJE NA SZLAKU
Zaraz po wyjściu z San Quirico natkniecie się na wspaniałe pejzaże.
– Cyprysy obok San Quirico (oznaczone i Cipressi)

Kaplica Madonna z Vitaleta, jedno z najbardziej fotografowanych miejsc w Toskanii. Legenda mówi, iż kapliczkę postawiono na miejscu cudownego objawienia maryjnego. Dzisiaj widzicie 19 wieczną przebudowę w stylu renesansowym.

– Stara studnia (mniej więcej km za kapliczką w kierunku Pienzy znajduje się bardzo stara i głęboka studnia)

Pienza, niesamowite miejsce, gdzie urodził się papież Eneasz Piccolomini i zarządził zmianę nazwy z Corsignano na Pienza. Przyjął on tytuł Piusa II i zamówił projekt głównego placu architektowi z Florencji, Bernardo Rossellino.

Pieve di Corsignano, ciekawy kościółek, jeden z najstarszych w Toskanii. Posiada interesujące płaskorzeźby na portalach wejściowych np Podróż Trzech Króli i Syrenę z dwoma ogonami.

Szlak Gladiatora. Miejsce nagrania kilku scen do filmu. Na google maps jest też nazywane Campi Elisi.

San Quirico d’Orcia, miasteczko zachowało wiele średniowiecznych kościołów i ślady przeszłości. Znajdowało się na znanym szlaku pielgrzymkowym Via Francigena podobnie jak Lukka, San Gimignano i Siena i czasy jego największej świetności przypadają na 11, 12 i 13 wiek.

droga gladiatora toskania pienza
Pienza – plac klejnot renesansu

ATRAKCJE W OKOLICY
Okolica jest bogata w źródła termalne, miasteczka na wzgórzach, niesamowite pejzaże i scenografie. Nie brakuje gospodarstw, agroturystyk, day spa.
Wymienię tylko kilka miejsc. Odkrywajcie inne na własną rękę.

Montalcino, ciekawe średniowieczne miasteczko z dobrym jedzeniem, kilkoma muzeami i wszechobecną sztuką.

Chianciano Terme, podobne w stylistyce do Montecatini Terme. Dzisiaj trochę podupadło, ale na uwagę zasługują terme sensoriali płatne, gdzie można spędzić przyjemnie kilka godzin. Chianciano terme ma bardzo dużo hoteli.

Bagno Vignoni, mała miejscowość znana ze źródeł termalnych dzisiaj głównie płatnych. Dobre miejsce na nocleg czy na wieczorną kolację, nie brakuje tutaj restauracji i hoteli.

Monticchiello, charakterystyczny gród na wzgórzu.

Montalcino, średniowieczne miasteczko znane z produkcji wina Brunello.

Bagni di San Filippo, wolne źródła termalne. Poczytaj więcej tutaj.

Saturnia. Jak wyżej.

Sorano i PItigliano, dwie miejscowości, noszące ślady Etrusków, zbudowane na skale tufowej.

san quirico d'orcia
San Quirico d’Orcia w zimie.

GDZIE DOBRZE ZJEŚĆ – DROGA GLADIATORA, TOSKANIA
W San Quirico d’Orcia:
Ristorante Fonte alla Vena, przed wejściem do centrum historycznego, przytulne i smaczne miejsce.

La Taverna del Barbarossa (500 metrów od miasta). Dobre jedzenie, dużo miejsca, piękny taras. Obsługa trochę szorstka w obyciu.

Trattoria al Vecchio Forno, bardzo lubiane miejsce w centrum miasta w charakterystycznej oprawie.

W Pienza:
– Trattoria Latte di luna
, bardzo przytulne i romantyczne miejsce.

Griglieria Al Feriale, kuchnia toskańska, hamburgery. Twarze personelu na pierwszy rzut oka niezbyt sympatyczne, ale potem się rozluźniają i mają bardzo dobre jedzonko.

Bottega Pecora Nera, kanapki, deski z szynkami i serami, pierwsze dania. Miejsce na szybki obiad.

val d'orcia
Zimowy pejzaż w dolinie Val d’Orcia.

NOCLEGI
Warto spędzić przynajmniej jedną noc w Val d’Orcia i zaplanować dwa lub trzy dni na poznanie głównych atrakcji. Są to miejsca, gdzie należy włączyć tryb zwiedzania powolnego, spacerując, podziwiając zmieniające się światło, kosztując lokalnych przysmaków, z których słynie dolina. (np ser owczy pecorino di Pienza, ręcznie robione makarony pici, pappardelle czy wino czerwone z Montepulciano, z Montalcino czy Scansano). Niestety trzeba mieć samochód, bo środki komunikacji publicznej kursują rzadko.

Gorąco polecam nocleg Antica Sosta w San Quirico d’Orcia, gdzie przywita Was z niezwykłą gościnnością właścicielka, a śniadanie pozostawi niezapomniane wrażenie. Dostępne jest pięć pokoi dwu lub czteroosobowych w starym domu z kamienia, odremontowanym i urządzonym w tradycyjnym stylu. Obok jest bezpłatny parking i bardzo dobra restauracja Fonte alla Vena.

bagno vignoni
Bagno Vignoni.

JAK DOJECHAĆ DO DROGI GLADIATORA W TOSKANII.
Jeżeli chcecie zobaczyć tylko drogę gladiatora i kapliczkę Vitaleta bez trekkingu, możecie zaparkować przy Pieve di Corsignano albo pod Pienzą i udać się tam pieszo. Od Pienzy jest około 2 km, od kościoła kilkaset metrów.
Do kapliczki Vitaleta też można podjechać kierując się google maps (droga między Pienza a San Quirico, w pewnym momencie jest znak, aby skręcić w kierunku Cappella di Vitaleta), zaparkować i podejść około km pieszo.

SZUKASZ KIEROWCY I WYCIECZKI W TE MIEJSCA?
Napisz do mnie jeżeli szukasz kierowcy na jeden dzień, który zawiezie Cię w te miejsca.