MOST ZŁOTNIKÓW WE FLORENCJI

Most Złotników lub Ponte Vecchio (czyli stary most) to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc we Florencji. Jest to również najstarszy most w mieście, jedyny, który przetrwał Drugą Wojnę światową i najstarszy kamienny most w Europie.
(artykuł zaktualizowany w grudniu 2024).

Co roku przechodzą przez niego miliony mieszkańców i turystów, oglądając błyszczące witryny sklepów jubilerskich i podziwiając widoki na obie strony rzeki Arno. Charakterystyczne, kolorowe domki po obu stronach mostu sprawiają, iż jest on jednym z najczęściej fotografowanych obiektów na świecie.
Mało kto zna jednak historię mostu, jego tajemnice i ciekawostki.

Most Złotników, Ponte Vecchio
Most Złotników lub Ponte Vecchio we Florencji

PIERWSZY MOST WE FLORENCJI
Już na początku naszej ery, w tym mniej więcej miejscu Rzymianie zbudowali pierwszy drewniany most. Rzeka była w tym miejscu płytsza i węższa, co pozwalało na łatwiejszą przeprawę na jej drugą stronę. Most w tym miejscu był jednak wielokrotnie niszczony zarówno przez najeźdźców jak i liczne powodzie i za każdym razem odbudowywany.

WIELKA POWÓDŹ W 1333 ROKU
Dzisiejszy most ma prawie 700 lat! W listopadzie w 1333 roku kolejna powódź zniszczyła Ponte Vecchio. Nowy projekt Neri di Fioravante i Taddeo Gaddi był rewolucyjny. Zamiast pięciu tradycyjnych, pełnych łuków, zaprojektowali oni trzy niskie, szerokie łuki, które pozwalały na bezproblemowy przepływ rzeki i niesionych przez nią szczątków w razie podniesienia się poziomu wody. 

Meridiana, Most Zlotnikow, Ponte Vecchio
Zegar słoneczny (meridiana) na moście

MERIDIANA I DZIWNA TABLICZKA NA PONTE VECCHIO
Powódź i odbudowa mostu są również upamiętnione dwoma ciekawymi elementami w jego centralnej części. Tabliczka z ręką i z krzyżem upamiętnia ostrzeżenie jakie wydało miasto rzece po powodzi. Arno zostało zagrożone ekskomuniką i jak widać to zadziałało, ponieważ nie odważyło się ponownie zniszczyć Mostu Złotników.

Nad tabliczką znajduje się meridiana czyli przyrząd do wyznaczania godzin. Ma ona ciekawą formę półksiężyca umieszczonego na klasycznej kolumnie. To jedyny oryginalny element średniowiecznego mostu.

Most Złotników, Ponte Vecchio

CHARAKTERYSTYCZNE DOMKI
W 1442 roku władze Florencji wydały specjalne zarządzenie, aby rzeźnicy i sprzedawcy ryb przenieśli swoje kramy z centrum miasta na dzisiejszy Most Złotników. Było to oczywiście spowodowane nieprzyjemnym zapachem i odpadkami wyrzucanymi na ulice. To właśnie ówcześni handlarze zbudowali charakterystyczne dzisiaj domki, pozornie niestabilne i wystające poza brzeg mostu. 

Korytarz Vasariego, Ponte Vecchio
Korytarz VasariegoMost Złotników

KORYTARZ VASARIEGO I MOST ZŁOTNIKÓW
W 1565 roku pod nadzorem Giorgia Vasariego w pięć miesięcy zbudowano korytarz, który prowadzi od Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti. Tym korytarzem przemieszczali się ówcześni Medyceusze. Jednemu z nich, Ferdynandowi zaczął przeszkadzać przykry zapach odpadków zwierzęcych więc wyrzucił sprzedawców mięsa, a na most sprowadził jubilerów.

Ta tradycja przetrwała do dziś. Scenograficzne sklepiki kuszą złotem i szlachetnymi kamieniami, a na noc zamykane są okutymi drewnianymi zasuwami.

Chcesz przejść korytarzem Vasariego? Dowiedz się tutaj jak kupić bilety.

Ponte Vecchio, Oltrarno druga wojna swiatowa
Zdjęcie z archiwum, efekty 2 giej wojny światowej

DRUGA WOJNA ŚWIATOWA
Kiedy w sierpniu 1944 roku armia niemiecka wycofywała się z miasta, podczas jednej sierpniowej nocy wysadzono w powietrze wszystkie mosty we Florencji. Wszystkie oprócz Ponte Vecchio, który według historyków został oszczędzony dzięki wstawiennictwu Gerharda Wolfa. Był on niemieckim konsulem w mieście i za to, jak również za uratowanie życia wielu Żydom, nadano Wolfowi honorowe obywatelstwo Florencji i postawiono pamiątkową tablicę na moście. 

Choć istnieje wiele legend na temat ocalenia mostu od zniszczenia. Jedna z nich mówi o decyzji Hitlera, by nie zniszczyć tego zabytku. Ten psychopata i zabójca, a jednocześnie miłośnik sztuki i piękna odwiedził Florencję kilka lat wcześniej i był pod wrażeniem jej bogactwa artystycznego.

Zdjęcie na górze pokazuje natomiast jak zniszczone zostały budynki przy rzece i dzielnica Oltrarno.

Benvenuto Cellini, Most Zlotnikow
Taras – Most Złotników, widok na most Santa Trinita

POMNIK BENVENUTO CELLINI
Na czterystolecie urodzin Benvenuto Celliniego (1500-1571) postawiono na moście jego popiersie. Któż może lepiej patronować na moście złotników jeśli nie Cellini, znakomity złotnik i rzeźbiarz? Jednym z najbardziej znanych dzieł artysty jest Perseusz, o którym pisałam na blogu. Natomiast jego arcydzieło złotnicze, solniczka wykonana dla króla Francji, Franciszka I znajduje się dzisiaj w muzeum historii sztuki w Wiedniu.

Na kratach odgradzających popiersie, zakochani zostawiają swoje kłódki. Ale grozi za to słony mandat.

Odkryj te i inne ciekawostki podczas spaceru ze mną po Florencji.

KOŚĆIÒŁ SANTA MARIA MAGGIORE WE FLORENCJI

Kosciol Santa Maria Maggiore we Florencji
Wikipedia, Kościół Santa Maria Maggiore

Kościół Santa Maria Maggiore to oaza spokoju i ukryty klejnot w zazwyczaj hałaśliwym centrum miasta. Rankiem można znaleźć w środku kilku przypadkowych turystów i osoby w modlitwie, być może przed pracą, szkołą, przygotowujące się na nowy dzień. Kiedy mam chwilę, lubię wejść i poobserwować, próbując odgadnąć ich myśli, codzienne obowiązki i wypełnić moje oczy wiekową atmosferą tego miejsca.

Kościół Santa Maria Maggiore znajduje się przy dość żywej ulicy De’ Cerretani, która łączy główny dworzec Florencji: Santa Maria Novella z placem katedralnym czyli piazza del Duomo. Tysiące turystów przechodzą codziennie obok kościoła, ale tylko nieliczni decydują się na wizytę w środku. Santa Maria Maggiore, kościół dedykowany Matce Boskiej, to jeden z najstarszych budynków miasta. Znajdował się obok średniowiecznych murów a jego wieża pełniła również funkcje obronne. Pierwszy dostępny dokument cytuje kościół w 931 roku, ale szacuje się, iż jest on o wiele starszy, być może z 8 go wieku.

Co warto zobaczyć w środku?
Proste romańskie, podzielone na trzy nawy wnętrze nosi ślady zmian w stylu gotyckim, renesansowym i barokowym. Na potężnych filarach i na murach absydy widać fragmenty fresków z 14 go wieku. Na ołtarzach bocznych znajdują się obrazy znanych artystów kontrreformacji z pierwszej połowy 17 go wieku: Cigoli, Passignano, Volterrano, Matteo Rosselli, Vincenzo Meucci. Niestety większość z nich potrzebowałaby gruntownej odnowy, kolory wyblakły i ściemniały przez wieki.

Obraz Coppo di Marcovaldo, kosciol Santa Maria Maggiore we Florencji
Wikipedia, Madonna z Dzieciątkiem, Coppo di Marcovaldo?

Kaplica Carnesecchi
Na uwagę zasługuje kaplica po lewej stronie ołtarza. To właśnie w niej odkryto napis na kolumnie, wskazujący miejsce grobu Brunetto Latini, pisarza, notariusza, polityka i nauczyciela Dantego. Dante, mimo wielkiego podziwu dla mistrza, skazał go na siódmy krąg piekła w Boskiej Komedii za praktykowanie sodomii, co prawdopodobnie odnosiło się do homoseksualizmu Brunetto.

Na ołtarzu możecie zobaczyć piękny, bizantyjski obraz Madonny z Dzieciątkiem, a po lewej stronie sarkofag jednego z pierwszych znanych rzeźbiarzy średniowiecza, Tino di Camaino

Na zewnątrz
Wychodząc na wolne powietrze, zwróćcie uwagę na główny portal z interesującą statuetką Madonny z Dzieciątkiem. Natomiast na fasadzie dzwonnicy, można zobaczyć dziwną głowę, ochrzczoną przez Florentyńczyków: Bertą. Co do jej znaczenia istnieje wiele legend.

Berta, dziwna glowa

Czy jest to głowa z rzymskiego sarkofagu wkomponowana w budynek na szczęście lub przestrogę jak było w zwyczaju w średniowieczu? A może to rzeźba przedstawiająca kobietę, która ofiarowała duże pieniądze na odnowę kościoła? Niektórzy mówią natomiast o zaklętym w kamień księdzu, który odmówił podania wody, prowadzonemu na śmierć astrologowi i alchemikowi, Cecco d’Ascoli. Sami wybierzcie, która historia bardziej Wam się podoba.

Zachęciłam Was do wejścia do kościoła? Zapraszam na wizyty po Florencji.