Siena – Alegoria Dobrych Rządów – Ambrogio Lorenzetti
Moim drugim ulubionym miastem w Toskanii zaraz po Florencji jest Siena. Te dwa miasta walczyły i rywalizowały ze sobą przez wiele wieków, aż do czasu kiedy to Florencja podbiła Sienę w połowie szesnastego wieku. Zdominowane miasto przestało się wtedy rozwijać, dlatego też do dzisiaj zachowało charakter średniowieczny. Jak to się mówi, nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło.
Na pewno mieszkańcy Sieny mają na ten temat inne zdanie…
Dziedziniec Pałacu Publicznego w Sienie
Zaraz mi wybaczą, ponieważ napiszę, iż Siena ukrywa wiele skarbów i tradycji, jedynych w swoim rodzaju na świecie. Na przykład, to tutaj, do dzisiaj odbywa się coroczna wielowiekowa tradycja Palio, czyli wyścig konny na Piazza del Campo, charakterystycznym placu w formie muszli. Siena posiada również przepiękną katedrę, pełną ukrytych symboli i znaczeń ezoterycznych. Bardzo lubię po niej oprowadzać i odkrywać jej ukryte przekazy religijne i filozoficzne.
Dzisiaj opowiem Wam o innym niezwykłym dziele w Pałacu Publicznym, alegorii dobrych rządów.
Freski, namalowane w latach 1338-39 przez Ambrogio Lorenzetti znajdują się w sali obrad ówczesnego rządu. Prawie siedemdziesięcioletnie Rządy Dziewięciu obywateli, wybranych wśród warstwy kupieckiej, były czasami świetności dla Sieny. Jest to pierwszy cykl malarski od czasów klasycznych, pokazujący wartości cywilne i życie w mieście i na wsi z niebywałymi szczegółami.
Sam fakt, iż rząd miasta zamówił podobny cykl w sali obrad, aby pamiętać o podejmowaniu słusznych decyzji świadczy o jego niesamowitej dojrzałości i kulturze. Siena miała więc mentalność rewolucyjną jak na czternasty wiek!
Alegoria Dobrych Rządów, Siena, Pałac Publiczny
Kiedy wchodzimy do sali, po prawej stronie widać Alegorię Dobrych Rządów (Effetti del Buon Governo). Opowiem Wam dzisiaj o tym fresku i o skutkach dobrych rządów w mieście i na wsi. Ponieważ w tej sali artysta Lorenzetti namalował również Alegorię Złych Rządów z jego efektami, ale o niej napiszę w jednym z następnych artykułów na blogu. Alegoria, to znaczy, iż cnoty i wady są pokazane na freskach w sposób symboliczny, za pomocą postaci z różnymi atrybutami.
Największą postacią na fresku jest władca, ubrany na biało-czarno, w kolory Sieny, choć czerń z czasem wyblakła. U jego stóp widzimy inny symbol miasta, wilczycę karmiącą dwóch chłopców. Są to Ascanio i Senio, legendarni założyciele grodu, synowie zamordowanego w Rzymie Remusa. Nad królem unoszą się trzy cnoty teologiczne: Wiara z krzyżem, Nadzieja w modlitwie i Miłość na czerwono, z sercem w dłoni.
Obok władcy siedzą alegorie cnót. Po naszej lewej stronie z gałązką oliwną i ubrana na biało siedzi trochę znudzona alegoria Pokoju. Obok niej uzbrojona Siła i Ostrożność. Ciekawe zestawienie… Po prawej stronie widzimy natomiast Wielkoduszność, Umiarkowanie z klepsydrą i Sprawiedliwość z mieczem i koroną.
Ambrogio ułatwił nam zadanie podpisując każdą z cnót, ale z czasem te napisy stały się słabo czytelne.
Sprawiedliwość, Mądrość i Zgoda
Teraz spójrzmy na lewą stronę fresku. Tutaj na tronie siedzi Sprawiedliwość, a nad nią unosi się Mądrość. Po jednej stronie wymierzana jest sprawiedliwość boska, karająca i nagradzająca, po drugiej stronie wydawane są prawa i regulacje ziemskie. Rządy Sprawiedliwości są połączone sznurkiem z siedzącą niżej Zgodą i ciągną się dalej przez szereg obywateli. Fresk jest rozświetlony i pełen błękitnego pigmentu lapis lazuli.
Takie rządy mogą się marzyć każdemu państwu i miastu!
Natomiast na całej ścianie przy wejściu rozciąga się ogromny fresk, który pokazuje pozytywne konsekwencje dobrych rządów w mieście i na wsi.
Dobre rządy, efekty w mieście, Siena
W mieście wrze praca i widać dostatek. Domy wyglądają na zadbane, a w tle widzimy konstrukcję nowego budynku. Przed nami po prawej stronie rozpościerają się warsztaty szewca, kupców, bankierów, w jednym z wnętrz widzimy szkołę i mężczyznę nauczającego na katedrze. Wieśniacy przywożą swoje towary do miasta, rozwija się handel i rzemiosło.
Po lewej stronie fresku nie brakuje miejsca na zabawę i przyjemność. Widzimy grupę tańczących z instrumentami, mężczyzn grających prawdopodobnie w kości i w samym rogu orszak weselny. Na fresku przeplatają się w ten sposób elementy z życia prywatnego, zawodowego, szkolnego i czasu wolnego. Każdy z tych momentów jest ważny dla mieszkańców. Czyż nie jest to aktualne do dzisiaj?
Dobre rządy, efekty na wsi
Spójrzmy teraz na wieś, gdzie trwają prace rolnicze. Na fresku pokazano prace, wykonywane o każdej porze roku, nawożenie, wysiewanie, zbieranie plonów… Nie ma wątpliwości, iż przedstawiony krajobraz to pagórkowate okolice Sieny. Jeden z mężczyzn prowadzi do miasta typową rasę świni w biało czarne pasy, hodowaną do dzisiaj tylko w okolicach Sieny, Cinta Senese. Z miasta wyrusza na polowanie orszak mężczyzn.
Na wsi, podobnie jak w mieście króluje spokój i balans. Co więcej, miasto zależy od dobrych zbiorów i pokoju na wsi. Tylko w ten sposób zapewnione jest przeżycie zarówno mieszkańców wsi jak i miasta.
Co myślicie o tych freskach? Według mnie przydałyby się one w każdej sali obrad na całym świecie jako refleksja dla naszych rządzących przed każdą decyzją.
Wkrótce napiszę również o demonicznej alegorii Złych rządów.
Jeśli planujecie wizytę w Sienie, to zapraszam do kontaktu.
