PALAZZO PITTI – FLORENCJA

palazzo pitti
Palazzo Pitti – Florencja

Ten ogromny pałac i plac wywierają duże wrażenie na turystach zaraz po przejściu przez Ponte Vecchio (Most Złotników) na drugą stronę rzeki Arno, do mniej znanej dzielnicy miasta: Oltrarno. Kiedyś rezydencja dynastii Medycejskiej, potem Habsburgów, Burbonów i dynastii sabaudzkiej, dzisiaj pałac Pitti oferuje do zwiedzenia interesujące muzea i jeden z największych ogrodów historycznych w Europie, ogród Boboli.

Podobno oryginalny, o wiele mniejszy pałac został zbudowany według projektu samego Filippa Brunelleschiego, genialnego architekta kopuły florentyńskiej katedry. Bogaty kupiec Luca Pitti i rywal nieoficjalnie rządzącej we Florencji rodziny Medyceuszy chciał pokazać swoje bogactwo i zlecił około 1458 go roku uczniowi Brunelleschiego: Luca Fancelli wykonanie pałacu. Ironią losu, kiedy rodzina Pitti popadła w długi i niedostatek, to właśnie Medyceusze: Eleonora z Toledo z mężem Kosmą I w 1549 roku wykupili pałac Pitti. Przez następne lata siedziba dynastii została wielokrotnie powiększana, dodano ogrody i dziedziniec a potem w 18 tym i w 19 tym wieku dwa boczne skrzydła.

Oryginalny wygląd pałacu i okolicy można zobaczyć na mapie Florencji z 1470 roku jak również na obrazie Giusto Utensa z końca 16 go wieku. 

Boboli e Pitti, Utens
Giusto Utens – Palazzo Pitti w szesnastym wieku

Aktualnie w Pałacu Pitti mieszczą się ważne i ciekawe muzea we Florencji, na których zwiedzanie warto poświęcić cały dzień. Na pierwszym piętrze znajduje się Galeria Palatyńska, zawierająca niesamowitą kolekcję obrazów malarzy włoskich i europejskich od 15 go do 19 go wieku oraz Apartamenty Królewskie, umeblowane w 19 tym wieku.

Na parterze po lewej stronie od wejścia znajduje się Muzeum Skarbu Wielkich Książąt, kiedyś Muzeum Srebra. W udekorowanych freskami salach można zobaczyć kosztowne unikaty: biżuterie, kryształy, srebra, obrazy i rzeźby, wazony, porcelana i wiele innych przedmiotów.

Na pierwszym piętrze Pałacu Pitti mieści się Galeria Sztuki Współczesnej prezentująca fascynujący zbiór obrazów i rzeźb od 18 go do 20 go wieku. To tutaj znajduje się największa na świecie kolekcja obrazów malarzy nazwanych “macchiaioli”, którzy byli pewnego rodzaju prekursorami impresjonistów i jednym z najciekawszych nurtów w malarstwie włoskim sztuki współczesnej.

Na szczycie wzgórza w Ogrodzie Boboli znajduje się Muzeum Porcelany, a Pałacyk Meridiany gości Muzeum Kostiumów i Mody.

palazzo pitti galeria palatyńska

GALERIA PALATYŃSKA I APARTAMENTY KRÓLEWSKIE

Galeria Palatyńska (Galleria Palatina) zajmuje aż 26 sal lewego skrzydła pierwszego piętra Pałacu. W 1828 roku w galerii zawieszono najważniejsze obrazy i otwarto ją dla zwiedzających. Kolekcja zawiera arcydzieła autorstwa mistrzów epoki Renesansu i Baroku, m. in. Rafaela, Tycjana, Rubensa, Caravaggia, Tintoretta oraz malarzy flamandzkich, w tym Van Dycka. Musicie wiedzieć, iż obrazy nie są pokazane jak w muzeum Uffizi, w sposób chronologiczny, ale według kryteriów estetycznych. Warto więc pomyśleć o zwiedzaniu Galerii z przewodnikiem.

Każda sala pełniła kiedyś inna funkcje i zostały one ozdobione freskami o tematyce głównie mitologicznej, gloryfikującej rządzące dynastie. Najbardziej znane sale poświęcone planetom zostały udekorowane przez barokowego mistrza Pietro da Cortona i jego ucznia Ciro Ferri.

Lazienka Napoleona Bonaparte Florencja, Pałac Pitti
Łazienka Napoleona Bonaparte

Ciekawostka: W galerii możecie zobaczyć łazienkę specjalnie zaprojektowaną dla Napoleona Bonaparte przez krótko sprawująca władzę we Florencji jego siostrę: Elizę Baciocchi.

Od 1865 roku przez krótki okres, w którym Florencja była stolicą Włoch, w Pałacu Pitti mieszkali władcy królewskiego rodu sabaudzkiego. Apartamenty są bogato wyposażone w meble z kolekcji rządzących we Florencji rodów. Stoły z półszlachetnych kamieni, konsole i lustra, akcesoria meblowe i jedwabne, arrasy na ścianach oferują fascynującą mieszankę stylów, które opowiadają o życiu codziennym i gustach różnych epok.

Przed wejściem do Galerii i Apartamentów zajrzyjcie do Białej Sali. Ten pokój uderza swoją bielą i elegancją. Został on stworzony w 18 tym wieku i ozdobiony stiukami w stylu neoklasycznym przez braci Albertolli jak również kryształowymi żyrandolami, specjalnie sprowadzonymi z Bohemii. W 1954 roku w Białej Sali, Giovan Battista Giorgini zorganizował pierwszy pokaz mody prét-à-porter. W ten sposób Florencja stała się stolicą mody, a pokazy mody w mieście do dzisiaj nazywane są właśnie Pitti.

Muzeum Skarbu, freski
Sale na parterze – Palazzo Pitti

MUZEUM SKARBU WIELKICH KSIĄŻĄT KIEDYŚ MUZEUM SREBRA

Muzeum mieści się w lewym skrzydle Pałacu Pittich na parterze i na półpiętrze, tam gdzie kiedyś znajdowały się letnie i chłodniejsze apartamenty Medyceuszów. Sale reprezentacyjne zaraz po wejściu, ozdobione są przepięknymi freskami, których tematem jest przywołanie mitologii historii Medyceuszy za czasów Wawrzyńca Wspaniałego oraz “trompe l’oeil” stwarzającymi iluzję architektury.

Muzeum posiada niezwykle bogatą kolekcję cennych eksponatów zebraną przez wieki przez rządzące we Florencji dynastie. Zbiór prezentuje florenckie rzemiosło i inne szkoły i kraje i obejmują wazy z kryształu górskiego, dzieła z kamieni półszlachetnych i kości słoniowej, klejnoty, bursztyny, srebro, kamee, dywany, zegary i wyroby importowane z Chin. Muzeum prezentuje również niezwykłą kolekcję klejnotów od 17 go wieku, w tym biżuterię współczesną.

Telemaco Signorini, widok na Florencje
Obraz Telemaco Signorini, Florencja

GALERIA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ

Galeria Sztuki Współczesnej znajduje się na drugim piętrze Pałacu Pitti i można z niej podziwiać wspaniały widok na Florencję i na ogród Boboli. Galeria prezentuje liczną kolekcję obrazów i rzeźb, głównie włoskich, od końca 18 go do pierwszych dekad 20 go wieku. Można tam zobaczyć malarstwo klasyczne, romantyczne i historyczne jak również wiele obrazów szkoły Macchiaioli. Nurt ten, podobny do impresjonizmu rozwinął się we Florencji w latach 50 tych i 60 tych 19 go wieku i zrzeszał takich malarzy jak Giovanni Fattori, Telemaco Signorini czy Silvestro Lega. Na obrazach można zobaczyć wiele pejzaży i architektur ówczesnej Toskanii i Florencji.

Galeria jest często pomijana przez turystów, mimo iż moim zdaniem jest jedną z najciekawszych kolekcji we Florencji. Przełom 19 go i 20 go wieku cechuje się niezwykłą ilością nurtów w sztuce: kubizm, impresjonizm, postimpresjonizm, dywizjonizm, fowizm, futuryzm. Warto więc tam zajrzeć i nacieszyć oczy.

Muzeum mody i kostiumu we Florencji
Moda w Palazzo Pitti

MUZEUM MODY I KOSTIUMU

Muzeum Mody i Kostiumów znajduje się w Pałacyku Meridiany, zbudowanym na przełomie 18 go i 19 go wieku. Wszystkie rządzące we Florencji rody odcisnęły swoje piętno na wyposażeniu i dekoracji tego miejsca.

Muzeum Mody zostało założone w 1983 roku i było pierwszym takim muzeum we Włoszech. Stroje są eksponowane rotacyjnie co trzy lata ze względów konserwacyjnych. Ubiory obejmują modę od 18 go wieku do dzisiaj, a także bieliznę, biżuterię oraz fascynujący korpus strojów scenicznych ze znanych filmów, sztuk i oper.

Wśród starożytnych strojów znajdują się szesnastowieczne ubiory pogrzebowe Kosmy I, jego małżonki Eleonory z Toledo i syna Garzia, dzisiaj eksponowane na stałe po kompleksowej renowacji. W muzeum są organizowane bardzo często specjalne wystawy poświęcone poszczególnym aspektom kolekcji.

Boboli Ogrod, Muzeum Porcelany
Palazzina del Cavaliere, Boboli

MUZEUM PORCELANY

Muzeum Porcelany mieści się od 1973 roku w Pałacu Cavaliere na szczycie wzgórza w ogrodzie Boboli. Warto tam wejść, by zobaczyć niesamowity widok na florenckie wzgórza i scenograficzny labirynt florealny.

W muzeum znajdują się głównie zbiory porcelany stołowej z domów panujących w Palazzo Pitti, od Medyceuszy po Habsburgów, w tym dynastii Burbonów – Parmy z wielką księżną Toskanii Marią Luizą i siostrą Napoleona, Elizą Baciocchi. W 1810 roku Napoleon podarował siostrze słynny zestaw porcelany z Sèvres.

Ogrod Boboli aleja
Boboli

OGRODY BOBOLI

Ogrody te stanowią największy monumentalny teren zielony we Florencji. Ich historia sięga czterech stuleci, ponieważ Kosma I zamówił projekt u architekta Tribolo w 1549 roku. Prace kontynuowali Ammannati, Buontalenti i Parigi Giovane. O ogrodzie możecie poczytać na moim artykule.

Bilety do Pałacu Pitti możecie zakupić tutaj.

Wizyta z przewodnikiem po Galerii Palatyńskiej i ogrodach Boboli trwa około 3 godziny. Dowiedz się więcej.

PALAZZO VECCHIO – FLORENCJA

Palazzo Vecchio (Florencja) czyli Stary Pałac na piazza della Signoria to dzisiaj siedziba gminy miasta oraz duży kompleks muzealny.

Opowiem Wam w zarysie jego historię i kilka ciekawostek, napiszę co warto zobaczyć podczas wizyty oraz dam kilka rad praktycznych.

palazzo vecchio florencja
Piazza della Signoria i Palazzo Vecchio

HISTORIA PALAZZO VECCHIO
Budowa tego wyglądającego jak forteca budynku zaczęła się w 1299 roku, w okresie kiedy to Florencja była jednym z najbogatszych i największych miast w Europie. Pierwszym architektem był utalentowany Arnolfo di Cambio, pracujący również nad budową nowej katedry, prawdopodobnie kościoła Santa Croce i nowych murów miasta.

Początkowo Palazzo Vecchio był siedzibą i mieszkaniem dla priori czyli przedstawicieli najważniejszych cechów rzemieślniczych, a potem dla władzy Signoria i tak też byał nazywany, Palazzo dei Priori a potem della Signoria.

Budynek wielokrotnie powiększano i przeprowadzono wiele zmian wewnętrznych, w czternastym, potem w piętnastym wieku pod nadzorem Kosmy Starego, który zatrudnił do prac ulubionego architekta Michelozza. Od 1494 roku w czasach republiki zaczęto pracę nad Salonem Pięciuset, który miał pomieścić jak najwięcej obywateli do głośnych i przynajmniej w teorii demokratycznych posiedzeń.

palazzo vecchio dziedziniec
Pierwszy dziedziniec pałacu

Natomiast w 1540 roku kiedy Kosma I zdecydował się na przeprowadzkę do pałacu z całą rodziną, zamieniono skromne sale pałacu w wykwintne i bogato udekorowane apartamenty. To wtedy jego wnętrze ozdobiono freskami i dekoracjami o tematyce przede wszystkiem mitologicznej, wysławiając w ten sposób dynastię medycejską.

Kiedy rodzina preprowadziła się potem do innego pałacu za rzeką, Palazzo Pitti, ten budynek nazwano starym, czyli Vecchio.

Oprócz muzeum, w budynku aktualnie znajduje się również siedziba burmistrza, sale reprezentacyjne i niektóre biura gminy miasta. Palazzo Vecchio mimo wielu zmian zachował w ten sposób swoją pierwotną reprezentacyjną i polityczną funkcję.

sala elementi palazzo vecchio
Pokój czterech żywiołów

NA CO ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ PODCZAS WIZYTY

Wewnętrzny dziedziniec
Zaraz po wejściu głównymi drzwiami do Palazzo Vecchio przed naszymi oczami rozpościera się piękny dziedziniec. Wykonano go w połowie 15 go wieku, natomiast freski, ozdobne stiuki na kolumnach i dekoracje sufitu zostały dodane na ślub w 1565 roku Franciszka I z Joanną z Hapsburgòw. Biedna Joanna musiała opuścić swoje rodzinne okolice i zamieszkać we Florencji, w której nigdy nie zaznała szczęścia. Myślano, iż freski przedstawiające znane jej miasta Cesarstwa Austriackiego umilą jej jakoś życie w obcym kraju.

W samym centrum dziedzińca stoi zabawna kopia brązowej rzeźby Andrea Verrocchio, Putto z delfinem. Opowiem Wam o niej za chwilę, ponieważ oryginał znajduje się wewnątrz budynku.
Ps. Verrocchio to nie byle kto, a sam mistrz Leonarda Vinci.

salon 500 palazzo vecchio
Salone dei 500

Sala lub salon Pięciuset
Można by napisać książkę o tej sali, a ja mam trudne zadanie streszczenia wszystkiego w kilku zdaniach. Salon został stworzony na życzenie fanatycznego dominikanina Girolamo Savonaroli, który przez kilka lat od 1494 roku rządził we Florencji. O nim możecie się dowiedzieć więcej podczas mojej wizyty: Florencja, ciemna strona mocy.

Savonarola miał przekonania republikańskie (choć bardzo pozorne, bo decyzje podejmował sam), i pragnął sali, która pomieściłaby aż 500 florentyńczyków do masowych obrad.

Ironią losu, od 1540 roku, po powrocie do władzy Medyceuszy, Kosma I przekształcił demokratyczny salon w miejsce celebracji własnej dynastii i przede wszystkim siebie samego. Ściany zdobią gigantyczne choć słabej jakości artystycznej freski przedstawiające podboje armii florenckiej, sufit jest ozdobiony przedsięwzięciami Kosmy I i alegoriami miast Toskanii, a rzeźby na podwyższonym końcu sali gloryfikują niektórych przedstawicieli rodu.

Na uwagę zasługuje rzeźba Michała Anioła, po prawej stronie sali, stojąc w kierunku okien. Buonarroti przedstawił zwycięstwo młodości nad starością, lub zwycięstwo jego młodego kochanka nad nim samym, a tymczasem rzeźbie pośmiertnie został nadany tytuł Geniusz Zwycięstwa. Zamieniono ją po prostu w celebrację podbicia Sieny przez Florencję, bo dobrze to pasowało do wystroju sali. W grobie się pewnie przewraca nasz artysta, który nie znosił Medyceuszy.

Studiolo
Czasami jest otwarte studiolo, małe pomieszczenie bez okien, do którego wchodzi się bezpośrednio z salonu. Franciszek, syn Kosmy I, zainteresowany naturą, alchemią i różnymi doświadczeniami zamówił pomieszczenie jako gabinet ciekawostek lub curiosalii z odniesieniami do zodiaku, czterech elementów, typów osobowości i mitologii. Pokój ma szafki ozdobione przez różnych artystów w 16 tym wieku, które kryły kiedyś kamienie, klejnoty, artefakty natury i ręki człowieka. Cykl dekoracji ma bardzo precyzyjne odniesienia, które trudno zrozumieć bez przygotowania się do wizyty.

alegoria wody palazzo vecchio
Alegoria wody 4 żywioły

Sala 4 żywiołów
Przeskakujemy parter i od razu przenosimy się na pierwsze piętro.
Sala czterech żywiołów rozpoczyna szereg pomieszczeń, każde dedykowane innemu bogowi z Olimpu. Pod nimi, na parterze każdy bóg ma swój odpowiednik, przedstawiciela dynastii medycejskiej. Np pokój Wawrzyńca Wspaniałego na parterze, na górze ma pomieszczenie dedykowane bogini Ops, żonie Saturna, patronce rolnictwa, urodzaju i dostatku.

Prawie cały cykl dekoracyjny Palazzo Vecchio został wykonany pod nadzorem Giorgia Vasariego przez malarzy i studentów ówczesnej Akademii Rysunku. Ogromny nawał roboty. Aż kręci się w głowie myśląc, iż Vasari oprócz tego pracował również nad renowacją wielu innych budynków, projektem Uffizi, korytarzem prowadzącym od Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti i w wolnej chwili malował i pisał życiorysy artystów. Nic dziwnego, że do dekoracji powielano wielokrotnie te same modele i rozwiązania, by zaoszczędzić na czasie.

Sala 4 żywiołów pokazuje mity greckie i postacie związane z wodą, ziemią, ogniem i powietrzem oraz oczywiście odniesienia do Medyceuszy. Na suficie znajduje się symboliczna scena stworzenia świata, kiedy to Saturn kastruje swojego ojca. Potem z piany morskiej narodzi się Wenus.
Sala, to prawdziwa gratka dla amatorów symboliki i mitologii. Niedawno odnowiono to pomieszczenie, przywracając kolory i piękno scen.

kaplica eleonory palazzo vecchio
Kaplica Eleonory – Bronzino

Kaplica Eleonory
Po przejściu przez korytarz z widokiem na salę pięciuset z góry, wchodzimy do apartamentów Eleonory, małżonki Kosmy I. Na uwagę zasługuje kapliczka, której dekoracją zajął sie Bronzino od 1540 roku.

Ściany pokrywają freski z historiami Mojżesza z biblijnej księgi Wyjścia, a na ołtarzu znajduje się Płacz nad martwym ciałem Chrystusa.

Oczywiście w osobie Mojżesza, ma być ukazany Kosma I, który symbolicznie wyprowadza naród Florencji z nędzy i wojen. Kosma I zdecydowanie nie grzeszył skromnością!

putto andrea verrocchio

Putto z delfinem – Andrea Verrocchio
Na dziedzińcu stoi kopia tej małej rzeźby, a w jednym z pomieszczeń Palazzo Vecchio umieszczono jej oryginał. Miałam okazję zobaczyć brązową figurkę z bliska podczas wystawy poświęconej Andrea Verrocchio, naprawdę piękna i kunsztownie odlana w każdym szczególe.

Rzeźba chłopczyka, putto, który trzyma delfina została zamówiona przez Wawrzyńca Wspaniałego w drugiej połowie 15 go wieku do fontanny w podmiejskiej willi, Careggi. Tryskająca z pyska delfina woda opadała na głowę chłopczyka, więc artysta wdzięcznie oddał mokre loki dziecka.

Maska Dantego
Obok umieszczono maskę Dantego. Czy on tak wyglądał? To bardzo prawdopodobne, ale nie potwierdzone. Ta maska jest kopią z 15 go wieku być może oryginalnej maski pośmiertnej poety, pochowanego w Ravennie.

Obiekt stał się bardzo popularny, dzięki filmowi Inferno, nakręconemu na podstawie powieści Dana Browna.

FLORENCJA CIEMNA STRONA MOCY, JUDYTA

Judyta i Holofernes, Donatello
Rzeźba, której kopia znajduje się przed pałacem, została odlana w wielu częściach przez Donatella już w bardzo podeszłym wieku. Zamówił ją Kosma Stary do swojego nowego pałacu. Kiedy Medyceusze w 1494 roku zostali wygnani z miasta, lud ograbił pałac i zdecydowano się postawić rzeźbę pod lożą na Piazza della Signoria. Biblijna bohaterka Judyta, która podstępem wkradła się w łaski generała Holofernesa i podcięła mu gardło kiedy spał, stała się podobnie jak Dawid i Herkules symbolem wolności i niezależności Florencji. Warto przystanąć i poobserwować talent i kunszt naszego Donatella. Sam Michał Anioł był jego wielkim zwolennikiem.

Sala map
Dzisiaj mapy są dla nas dostępne dzięki satelitom. Kiedyś ich opracowanie kosztowało wiele pieniędzy i pomiarów. Kosma I posiadał aż 53 kart geograficznych opracowanych i namalowanych przez zakonników Ignazio Danti i Stefano Buonsignori.
Sala nie została zakończona, miała zawierać również zestaw roślin i zwierząt, sferę armillarną i inne strumenty naukowe.
Poszukajcie niektórych krajów i rejonów, czekają Was zabawne niespodzianki!

W centrum sali znajduje się globus, największy na świecie w 1581 roku.

Wieża Arnolfa palazzo vecchio
Wieża Arnolfa

Wieża Arnolfa
Nazwa wywodzi się od imienia architekta pałacu Arnolfa di Cambio. Kiedy ją wybudowano, ze swoimi 95 metrami, była najwyższą wieżą w mieście. Wchodzi się po około dwustu schodach i przed wejściem na wieżę można zwiedzić taras obronny, na którym kiedyś przechadzali się strażnicy pałacu.

CIEKAWOSTKI PALAZZO VECCHIO
-Palazzo Vecchio pojawił się w wielu filmach. Ten najbardziej znany to Inferno na podstawie książki Dana Browna. Salon Pięciuset staje się scenografią dla sensacyjnego wydarzenia, które zapiera dech w piersiom wszystkim miłośnikom sztuki.

-Budynek jak przystało na jego lata ma swojego ducha. Baldaccio d’Anghiari, płatny kapitan wojskowy został wezwany do Palazzo Vecchio w 1441 roku i zabity podstępem. Od tego czasu, mówi się, iż jego duch snuje się po komnatach pałacu w poszukiwaniu zemsty i udowodnienia własnej niewinności.

-W sali Herkulesa, zwrócicie uwagę na obraz z tajemniczym spodkiem. Za plecami Madonny z Dzieciątkiem widać niezidentyfikowany obiekt latający i obraz nazwano Madonną z UFO

PORADY PRAKTYCZNE
Jak najlepiej zwiedzać Palazzo Vecchio? Oczywiście z przewodnikiem. Ale jeśli zwiedzacie na własną rękę, oto kilka porad.

Bilety można wykupić online, co jest polecane w sezonie i weekendy. Jeśli jesteście z dziećmi, warto zapytać o family kit, który pomoże dzieciom zwiedzać muzeum w sposób interesujący.

Bilety sprzedawane są do muzeum, na wejście na wieżę i do podziemi, by zobaczyć resztki teatru rzymskiego.

Organizowane są również ciekawe wizyty tematyczne i do miejsc niedostępnych dla wszystkich, niestety tylko w jezyku włoskim, angielskim, francuskim i hiszpańskim.

Na wizytę samego Palazzo Vecchio bez podziemi i wieży należy przewidzieć około półtorej godziny.

Wejście na wieżę lepiej rezerować wcześniej i nie jest ono możliwe w przypadku deszczowej lub wietrznej pogody.

Zarezerwuj wizytę z przewodnikiem