PIZA I PLAC CUDÓW

Piza! Jej Krzywa wieża jest znana na całym świecie, a miliony turystów każdego roku robią sobie pod nią standardowe zdjęcie. Najbardziej popularna wersja fotki to próba podtrzymania wieży. Przyznajcie się, Wy pewnie też taką zrobiliście.

Ale na jedynym w swoim rodzaju Piazza dei Miracoli czyli na Placu Cudów jest wiele innych rzeczy do zobaczenia. Oto krótki przewodnik na ten temat.

Katedra Piza, plac cudów widok na zewnątrz
Plac cudów – Piazza dei Miracoli

KATEDRA SANTA MARIA ASSUNTA
Miasto Piza stało się niesamowitą potęgą morską w jedenastym wieku, a jego flota podbiła i ograbiła z bogactw wiele miast śródziemnomorskich.
Do budowy katedry, rozpoczętej w 1063 roku, wykorzystano właśnie wiele łupów przywiezionych z Palermo, znajdującego się pod dominacją arabską. To dlatego budynek cechuje się mieszanką różnych stylów.
Na przykład kopuła i ślepe łuki na fasadzie to typowe elementy architektury wschodniej. Na marmurowym pokryciu katedry możecie znaleźć niektóre kamienie z napisami łacińskimi, prawdopodobnie ukradzione ze świątyń pogańskich.

Katedra Piza, Plac Cudów, wnętrze, widok nawy głównej
Wnętrze ktedry, widok nawy głównej

Mało kto wie, że wstęp do katedry jest bezpłatny, należy tylko podejść do kasy i odebrać bilet.

Zanim wejdziecie do środka, przypatrzcie się uważnie brązowym drzwiom, wykonanym przez warsztat Giambologna pod koniec szesnastego wieku. Możecie na nich zobaczyć jeden z pierwszych okazów nosorożca w sztuce, jak również pomidory, przywiezione z Ameryki. Turyści na szczęście dotykają główki wyrzeźbionej na nich jaszczurki.

W środku królują potężne mury, elegancja i prostota. Nad ołtarzem znajduje się jedna z najstarszych mozaik Cimabue, mistrza Giotta, przedstawiająca Chrystusa na tronie z Maryją i Św. Janem Ewangelistą.
W katedrze, w bogato ozdobionej urnie znajdują się zwłoki patrona Pizy, Św. Ranieri. Zwróćcie uwagę na pulpit Giovanni Pisano, arcydzieło sztuki średniowiecznej i na ikonę Matki Boskiej z dzieciątkiem, prawdopodobnie skradzioną z pobliskiej Lukki.

Baptysterium w Pizie
Baptysterium

BAPTYSTERIUM
Do czego służył okrągły budynek naprzeciwko katedry? To baptysterium, miejsce chrztu. W średniowieczu budowano bardzo często katedrę i baptysterium osobno, a nowoochrzczeni po raz pierwszy mogli uczestniczyć w Eucharystii.

Baptysterium w Pizie, największe na świecie, zbudowano w dwóch etapach. Najpierw część dolną od 1153 go roku,m a potem część górną już gotycką, pod nadzorem Nicola i Giovanni Pisano. To właśnie oni zajęli się w dużej mierze płaskorzeźbami i ozdobami na przykład tymi nad głównym wejściem.
Są to sceny z życia Św. Jana Chrzciciela, na górze Chrystus w otoczeniu świętych, a w lunetta statua Matki Boskiej z dzieciątkiem. Warto się im dobrze przypatrzeć.

Baptysterium Piza, Plac cudów, główne wejście
Baptysterium Piza – Plac cudów, główne wejście

Budynek posiada niesamowitą akustykę i będąc w środku możecie usłyszeć śpiew osoby, która co pół godziny ilustruje ten fenomen.
Podobnie jak w katedrze, w baptysterium znajduje się pulpit, tyle że ojca Giovanniego, Nicola Pisano. Obaj pracowali w Sienie, a Giovanni wykonał również piękny pulpit w Pistoia, o którym pisałam na blogu.

Żeby zwiedzić baptysterium trzeba wykupić bilet, który obejmuje wszystkie zabytki na placu oprócz krzywej wieży. Aktualnie kosztuje on 10 euro (2021 rok). Polecam taką opcję.
Informacje.

CAMPOSANTO
Camposanto w Pizie to starożytny cmentarz, którego długi marmurowy mur wyznacza północną stronę Placu Cudów. Został on zbudowany jako ostatni budynek na placu, pod koniec trzynastego wieku, na sarkofagi, które znajdowały się dookoła katedry.

Nazwa Campo Santo wywodzi się od słów: ziemia święta ponieważ mieszkańcy Pizy przywieźli z dwunastowiecznej krucjaty worki ziemi świętej i umieścili je tutaj.

Camposanto, Plac cudów, wnętrze
Camposanto, Plac cudów, wnętrze

W Camposanto znajdują się niesamowite cykle fresków autorów takich jak Buffalmacco, Benozzo Gozzoli, Spinello Aretino, Andrea Bonaiuti, Taddeo Gaddi.
Historie pochodzą głównie ze Starego Testamentu, a na uwagę zasługują przede wszystkim sceny Sądu ostatecznego i Triumfu Śmierci, które wpisują się w średniowieczną tradycję Memento Mori i Danse Macabre.

Niestety podczas drugiej wojny światowej wybuch granatu spowodował wiele zniszczeń fresków i niektóre są mało czytelne.

Camposanto urzeka również swoją gotycką architekturą, efektami światłocienia i grobami monumentalnymi dodanymi później.

Tutaj oczywiście chowano tylko członków najważniejszych rodzin, rektorów i profesorów uniwersytetu, często przy użyciu starożytnych sarkofagów z czasów rzymskich.

Camposanto to jedyne takie miejsce na świecie i na pewno warto je zobaczyć.

Sinopia, rysunek przygotowawczy, Piza, Plac Cudow
Sinopia

MUZEUM SYNOPII W PISIE
Co to jest synopia lub sinopia? Był to rysunek przygotowawczy do fresków, wykonywany czerwoną ziemią, sprowadzaną z miejscowości Sinope nad Morzem Czarnym. Muzeum znajduje się w niegdysiejszym szpitalu i pokazuje gigantyczne rysunki z dokładnymi opisami, ściągnięte ze ścian cmentarza.

Natomiast na drugim piętrze można zobaczyć kolorowe miniatury fresków, co pozwala na dokładne zrozumienie scen i ich piękna. To zdecydowanie najpiękniejsza sekcja dla miłośników sztuki i scen biblijnych.

MUZEUM OPERA DEL DUOMO
Muzeum zostało otwarte w 1986 roku, niedawno odnowione i przechowuje wiele oryginałów z zabytków na Placu Cudów. Warto je odwiedzić, by zobaczyć rzeźbę średniowieczną, wyroby warsztatów rzemieślniczych lokalnych i wschodnich i prześledzić historię budynków na placu. Eksponaty są bardzo dobrze oświetlone i opisane.

Prawdziwą gratką jest taras kawiarni, który można odwiedzić również bez wstępu do muzeum. Z tarasu rozpościera się wspaniały widok na Krzywą Wieżę.

Muzeum Opera del  Duomo, Piza, Plac Cudow
Muzeum Opera del Duomo

KRZYWA WIEŻA
Wchodzić na wieżę czy nie? To pytanie hamletowskie. Osobiście polecam obejrzenie jej z zewnątrz, ponieważ ukrywa ona ciekawe szczegóły, na przykład scenę morską ze zwierzętami nad wejściem lub małpki na jednym z kapitelów. Bilet wstępu na wieżę aktualnie kosztuje 17 euro.

Dlaczego wieża jest krzywa? Otóż musicie sobie wyobrazić, iż kiedyś morze znajdowało sie kilkanaście kilometrów bliżej miasta. Tym samym, teren na placu jest miękki i podmokły. Już w trakcie budowy dzwonnica zaczęła się przechylać i pojawiło się wiele problemów z kontynuacją prac. Jeśli przyjrzycie się katedrze, ona również lekko się przechyla na jedną stronę i zapada w teren.

Ale ten defekt stał się szczęściem dla Pizy. Dziś miliony turystów przyjeżdżają tutaj, aby zobaczyć jedyną w swoim rodzaju wieżę na świecie.

Eksperci potwierdzają, że pozostanie ona w takiej pozycji przez następne 300 lat. Ufacie włoskim inżynierom?

Krzywa Wieża, Piza, Plac Cudów, widok z tarasu muzeum
Widok na plac Cudów

MURY
Ostatnią atrakcją na placu jest wejście na dwunastowieczne mury. Można przejść aż 3 kilometry, albo tylko kawałek, wchodząc właśnie z Placu Cudów. Widok na zabytki z murów jest zachwycający. Aktualnie bilet kosztuje 3 euro.
Informacje.

Zapraszam do zwiedzania Toskanii ze mną.

Teksty i zdjęcia są moją własnością. Jeśli chcecie je skopiować, nie mam nic przeciwko temu. Byłoby mi jednak miło jeśli umieścicie link lub nazwę mojego bloga.


KOŚCIÓŁ OGNISSANTI – FLORENCJA MNIEJ ZNANA

Kościół Ognissanti

Kościół Ognissanti we Florencji czyli Wszystkich Świętych jest prawdziwą gratką dla miłośników sztuki i miejsc mniej znanych. To właśnie tutaj pochowano jednego z najbardziej znanych na świecie artystów: Sandro Botticelli oraz jego muzę Simonettę Vespucci.

Jak pisałam w artykule o Botticellim, Sandro Filipepi umarł w samotności i zapomnieniu. Jak donosi nam późniejszy “plotkarz“ Giorgio Vasari, podobno artysta chciał spocząć u stóp “najpiękniejszej z pięknych“ i muzy jego życia: Simonetti Vespucci. To jej urodę uwiecznił on na wielu swoich obrazach, z których najsłynniejsze to ”Narodziny Wenus“ i ”Wiosna“.

Simonetta Vespucci
Simonetta jako Wenus

Simonetta pochodziła z arystokratycznej rodziny Vespucci, do której należał również Amerigo Vespucci. Rodzina, na której herbie widnieją osy od słowa vespa objęła opieką kościół Ognissanti i zapłaciła za wiele obrazów i fresków.

Simonetta była prawdopodobnie kochanką Juliana, brata Wawrzyńca Wspaniałego i uważano ją za najpiękniejszą kobietę w mieście. Delikatnego zdrowia, zmarła w bardzo młodym wieku, co jeszcze bardziej przyczyniło się do owiania jej urody w legendę.

Kościół Ognissanti znajduje się na pięknym placu o tej samej nazwie z widokiem na rzekę i na część miasta po jej drugiej stronie, Oltrarno. Świątynia jest położona niedaleko głównego dworca, Santa Maria Novella, ale poza typowym szlakiem turystycznym, co sprawia, iż turyści rzadko tutaj trafiają.

Kościół Ognissanti, Florencja
Barokowe wnętrze

Już fasada kościoła urzeka elegancją. To jeden z niewielu przykładów baroku we Florencji. Matteo Nigetti, uczeń Bernardo Buontalenti zakończył projekt w 1671 roku, inspirując się fasadą jednego z kościołów w Rzymie. Nad wejściem widnieje szesnastowieczna majolika z Koronacją Maryi. Podobno autor, Buglioni wykradł podstępem sekret techniki szklanej majoliki rodzinie della Robbia.

Budowę kościoła Ognissanti rozpoczęto w 1251 roku na życzenie zakonu Umiliati czyli Ukorzonych lub Skromnych. Przedstawiciele zakonu przybyli do Florencji kilkanaście lat wcześniej i osiedlili się strategicznie blisko rzeki. Kongregacja była otwarta zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn, i w przeciwieństwie do zakonów żebrzących, utrzymywała się z własnej pracy. Głównie ze szklarstwa i sukiennictwa, aktywności, która przyczyniła się w szczególny sposób do bogactwa Florencji. Umiliati mieli mały port przy rzece, wiele młynów wodnych i przędzalni. Bardzo szybko stali się jednym z najbogatszych zakonów w mieście, mogącym sobie pozwolić na zamówienia u najbardziej utalentowanych artystów.

Krucyfiks Giotto, Kościół Ognissanti Florencja
Giotto, Krucyfiks, 1315

Do kościoła na początku 14 go wieku zamówiono dużą Maestà autorstwa Giotta, dzisiaj do podziwiania w jednej z pierwszych sali Galerii Uffizi. Dla pocieszenia Giotto wykonał również krucyfiks, który znajduje się do dzisiaj w kościele. Krzyż uderza ilością ultramaryny, otrzymywanej z bardzo drogiego kamienia lapis lazuli i naturalnością ułożenia ciała Chrystusa. To właśnie Giotto zrewolucjonizował malarstwo europejskie, rezygnując ze sztywnych kanonów greckich i wprowadzając realizm i ekspresję.

W 15 tym wieku w kościele pracowali dwaj inni rozchwytywani malarze: Domenico Ghirlandaio i Sandro Botticelli. Wykonali oni dwa freski przedstawiające: Św. Hieronima i Św. Augustyna podczas pracy umysłowej. Charakteryzują się one dużą ilością szczegółów i czerpią z malarstwa flamandzkiego. Freski kiedyś znajdowały się na przegrodzie oddzielającej prezbiterium od części dla wiernych.

Domenico Ghirlandaio, Madonna della Misericordia, Florencja
Madonna della Misericordia, Domenico Ghirlandaio

Rodzina Vespucci zamówiła u Ghirlandaio “Ostatnią wieczerzę” do refektorium, czyli miejsca na posiłki dla zakonników. Dzisiaj ten fresk można zobaczyć tylko w niektóre dni tygodnia. Natomiast w kościele widać inny fresk artysty przedstawiający Madonnę Miłosierdzia. Pod płaszczem Matki Boskiej, za staruszkiem ubranym na czerwono widać Amerigo Vespucci. Jako jeden z pierwszych żeglarzy Amerigo zorientował się o odkryciu nowego kontynentu w 1492 roku. Dlatego Ameryka do dzisiaj nosi jego imię.

Z czasem włókiennictwo znacznie podupadło, a zakon Umiliati, który stracił swoje znaczenie został zniesiony przez papieża w 1571 roku. Kosma I Medyceusz sprowadził wtedy na ich miejsce franciszkanów, którzy od razu zajęli się odnową kościoła i klasztoru. Na murach krużganku zamówiono wtedy cykl fresków o życiu Św. Franciszka. Zakonnicy przywieźli do kościoła jedną ze swoich cenniejszych relikwii, tunikę, w którą był ubrany Franciszek podczas otrzymania stygmat w 1224 roku.

W Zakrystii można zobaczyć resztki czternastowiecznych fresków malarzy tak zwanych giotteschi, czyli tych, którzy przejęli nowinki wprowadzone przez Giotta.

Ciekawostka: W kaplicy po lewej stronie ołtarza wisi krucyfiks Wita Stwosza, autora ołtarza w krakowskiej katedrze. A w ukrytej kapliczce po prawej stronie została pochowana Carolina Bonaparte, siostra Napoleona.


Interesuje Cię wizyta z przewodnikiem również po mniej znanych miejscach? Zamów wizytę całodniową.