Palazzo Vecchio (Florencja) czyli Stary Pałac na piazza della Signoria to dzisiaj siedziba gminy miasta oraz duży kompleks muzealny. (aktualizacja artykułu, grudzień 2024)
Opowiem Wam w zarysie jego historię i kilka ciekawostek, napiszę co warto zobaczyć podczas zwiedzania oraz dam kilka rad praktycznych.
Piazza della Signoria i Palazzo Vecchio
HISTORIA PALAZZO VECCHIO
Budowa tego wyglądającego jak forteca budynku zaczęła się w 1299 roku, w okresie kiedy to Florencja była jednym z najbogatszych i największych miast w Europie. Pierwszym architektem był utalentowany Arnolfo di Cambio, pracujący również nad budową nowej katedry, prawdopodobnie kościoła Santa Croce i nowych murów miasta.
Początkowo Palazzo Vecchio był siedzibą i mieszkaniem dla priori czyli przedstawicieli najważniejszych cechów rzemieślniczych, a potem dla władzy Signoria i tak też był nazywany, Palazzo dei Priori a potem della Signoria.
Budynek wielokrotnie powiększano i przeprowadzono wiele zmian wewnętrznych, w czternastym, potem w piętnastym wieku pod nadzorem Kosmy Starego, który zatrudnił do prac ulubionego architekta Michelozza. Od 1494 roku w czasach republiki zaczęto pracę nad Salonem Pięciuset, który miał pomieścić jak najwięcej obywateli do głośnych i przynajmniej w teorii demokratycznych posiedzeń.
Renesansowy dziedziniec pałacu
Natomiast w 1540 roku kiedy Kosma I zdecydował się na przeprowadzkę do pałacu z całą rodziną, zamieniono skromne sale pałacu w wykwintne i bogato udekorowane apartamenty. To wtedy jego wnętrze ozdobiono freskami i dekoracjami o tematyce przede wszystkiem mitologicznej, wysławiając w ten sposób dynastię medycejską.
Kiedy rodzina preprowadziła się potem do innego pałacu za rzeką, Palazzo Pitti, ten budynek nazwano starym, czyli Vecchio.
Oprócz muzeum, w budynku aktualnie znajduje się również siedziba Pani burmistrz, sale reprezentacyjne i niektóre biura gminy miasta. Palazzo Vecchio mimo wielu zmian zachował w ten sposób swoją pierwotną reprezentacyjną i polityczną funkcję.
Pokój czterech żywiołów
NA CO ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ PODCZAS WIZYTY
Wewnętrzny dziedziniec
Zaraz po wejściu głównymi drzwiami do Palazzo Vecchio przed naszymi oczami rozpościera się piękny dziedziniec. Wykonano go w połowie 15 go wieku, natomiast freski, ozdobne stiuki na kolumnach i dekoracje sufitu zostały dodane na ślub w 1565 roku Franciszka I z Joanną z Hapsburgòw. Biedna Joanna musiała opuścić swoje rodzinne okolice i zamieszkać we Florencji, w której nigdy nie zaznała szczęścia. Myślano, iż freski przedstawiające znane jej miasta Cesarstwa Austriackiego umilą jej jakoś życie w obcym kraju.
W samym centrum dziedzińca stoi zabawna kopia brązowej rzeźby Andrea Verrocchio, Putto z delfinem. Opowiem Wam o niej za chwilę, ponieważ oryginał znajduje się wewnątrz budynku.
Ps. Verrocchio to nie byle kto, a sam mistrz Leonarda Vinci.
Salon 500
Sala lub salon Pięciuset
Można by napisać książkę o tej sali, a ja mam trudne zadanie streszczenia wszystkiego w kilku zdaniach. Salon został stworzony na życzenie fanatycznego dominikanina Girolamo Savonaroli, który przez kilka lat od 1494 roku rządził we Florencji. O nim możecie się dowiedzieć więcej podczas mojego spaceru: Florencja, ciemna strona mocy.
Savonarola miał przekonania republikańskie (choć bardzo pozorne, bo decyzje podejmował sam), i pragnął sali, która pomieściłaby aż 500 florentyńczyków do masowych obrad.
Ironią losu, od 1540 roku, po powrocie do władzy Medyceuszy, Kosma I przekształcił demokratyczny salon w miejsce celebracji własnej dynastii i przede wszystkim siebie samego. Ściany zdobią gigantyczne choć słabej jakości artystycznej freski przedstawiające podboje armii florenckiej, sufit jest ozdobiony przedsięwzięciami Kosmy I i alegoriami miast Toskanii, a rzeźby na podwyższonym końcu sali gloryfikują niektórych przedstawicieli rodu.
Na uwagę zasługuje rzeźba Michała Anioła, po prawej stronie sali, stojąc w kierunku okien. Buonarroti przedstawił zwycięstwo młodości nad starością, lub zwycięstwo jego młodego kochanka nad nim samym, a tymczasem rzeźbie pośmiertnie został nadany tytuł Geniusz Zwycięstwa. Zamieniono ją po prostu w celebrację podbicia Sieny przez Florencję, bo dobrze to pasowało do wystroju sali. W grobie się pewnie przewraca nasz artysta, który nie znosił Medyceuszy.
Studiolo
Czasami jest otwarte studiolo, małe pomieszczenie bez okien, do którego wchodzi się bezpośrednio z salonu. Franciszek, syn Kosmy I, zainteresowany naturą, alchemią i różnymi doświadczeniami zamówił pomieszczenie jako gabinet ciekawostek lub curiosalii z odniesieniami do zodiaku, czterech elementów, typów osobowości i mitologii. Pokój ma szafki ozdobione przez różnych artystów w 16 tym wieku, które kryły kiedyś kamienie, klejnoty, artefakty natury i ręki człowieka. Cykl dekoracji ma bardzo precyzyjne odniesienia, które trudno zrozumieć bez przygotowania się do wizyty.
Alegoria wody– 4 żywioły
Sala 4 żywiołów
Przeskakujemy parter i od razu przenosimy się na pierwsze piętro.
Sala czterech żywiołów rozpoczyna szereg pomieszczeń, każde dedykowane innemu bogowi z Olimpu. Pod nimi, na parterze każdy bóg ma swój odpowiednik, przedstawiciela dynastii medycejskiej. Np pokój Wawrzyńca Wspaniałego na parterze, na górze ma pomieszczenie dedykowane bogini Ops, żonie Saturna, patronce rolnictwa, urodzaju i dostatku.
Prawie cały cykl dekoracyjny Palazzo Vecchio został wykonany pod nadzorem Giorgia Vasariego przez malarzy i studentów ówczesnej Akademii Rysunku. Ogromny nawał roboty. Aż kręci się w głowie myśląc, iż Vasari oprócz tego pracował również nad renowacją wielu innych budynków, projektem Uffizi, korytarzem prowadzącym od Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti i w wolnej chwili malował i pisał życiorysy artystów. Nic dziwnego, że do dekoracji powielano wielokrotnie te same modele i rozwiązania, by zaoszczędzić na czasie.
Sala 4 żywiołów pokazuje mity greckie i postacie związane z wodą, ziemią, ogniem i powietrzem oraz oczywiście odniesienia do Medyceuszy. Na suficie znajduje się symboliczna scena stworzenia świata, kiedy to Saturn kastruje swojego ojca. Potem z piany morskiej narodzi się Wenus.
Sala, to prawdziwa gratka dla amatorów symboliki i mitologii. Niedawno odnowiono to pomieszczenie, przywracając kolory i piękno scen.
Kaplica Eleonory – Bronzino
Kaplica Eleonory
Po przejściu przez korytarz z widokiem na salę pięciuset z góry, wchodzimy do apartamentów Eleonory, małżonki Kosmy I. Na uwagę zasługuje kapliczka, której dekoracją zajął sie Bronzino od 1540 roku.
Ściany pokrywają freski z historiami Mojżesza z biblijnej księgi Wyjścia, a na ołtarzu znajduje się Płacz nad martwym ciałem Chrystusa.
Oczywiście w osobie Mojżesza, ma być ukazany Kosma I, który symbolicznie wyprowadza naród Florencji z nędzy i wojen. Kosma I zdecydowanie nie grzeszył skromnością!
Putto z delfinem – Andrea Verrocchio
Na dziedzińcu stoi kopia tej małej rzeźby, a w jednym z pomieszczeń Palazzo Vecchio umieszczono jej oryginał. Miałam okazję zobaczyć brązową figurkę z bliska podczas wystawy poświęconej Andrea Verrocchio, naprawdę piękna i kunsztownie odlana w każdym szczególe.
Rzeźba chłopczyka, putto, który trzyma delfina została zamówiona przez Wawrzyńca Wspaniałego w drugiej połowie 15 go wieku do fontanny w podmiejskiej willi, Careggi. Tryskająca z pyska delfina woda opadała na głowę chłopczyka, więc artysta wdzięcznie oddał mokre loki dziecka.
Maska Dantego
Obok umieszczono maskę Dantego. Czy on tak wyglądał? To bardzo prawdopodobne, ale nie potwierdzone. Ta maska jest kopią z 15 go wieku być może oryginalnej maski pośmiertnej poety, pochowanego w Ravennie.
Obiekt stał się bardzo popularny, dzięki filmowi Inferno, nakręconemu na podstawie powieści Dana Browna.
Judyta i Holofernes, Donatello
Rzeźba, której kopia znajduje się przed pałacem, została odlana w wielu częściach przez Donatella już w bardzo podeszłym wieku. Zamówił ją Kosma Stary do swojego nowego pałacu. Kiedy Medyceusze w 1494 roku zostali wygnani z miasta, lud ograbił pałac i zdecydowano się postawić rzeźbę pod lożą na Piazza della Signoria. Biblijna bohaterka Judyta, która podstępem wkradła się w łaski generała Holofernesa i podcięła mu gardło kiedy spał, stała się podobnie jak Dawid i Herkules symbolem wolności i niezależności Florencji. Warto przystanąć i poobserwować talent i kunszt naszego Donatella. Sam Michał Anioł był jego wielkim zwolennikiem.
Sala map
Dzisiaj mapy są dla nas dostępne dzięki satelitom. Kiedyś ich opracowanie kosztowało wiele pieniędzy i pomiarów. Kosma I posiadał aż 53 kart geograficznych opracowanych i namalowanych przez zakonników Ignazio Danti i Stefano Buonsignori.
Sala nie została zakończona, miała zawierać również zestaw roślin i zwierząt, portety znanych postaci, sferę armillarną i inne strumenty naukowe.
Poszukajcie niektórych krajów i rejonów, czekają Was zabawne niespodzianki!
W centrum sali znajduje się globus, największy na świecie w 1581 roku.
Wieża Arnolfa
Wieża Arnolfa
Nazwa wywodzi się od imienia architekta pałacu Arnolfa di Cambio. Kiedy ją wybudowano, ze swoimi 95 metrami, była najwyższą wieżą w mieście. Wchodzi się po około dwustu schodach i przed wejściem na wieżę można zwiedzić taras obronny, na którym kiedyś przechadzali się strażnicy pałacu.
CIEKAWOSTKI PALAZZO VECCHIO
-Palazzo Vecchio pojawił się w wielu filmach. Ten najbardziej znany to Inferno na podstawie książki Dana Browna. Salon Pięciuset staje się scenografią dla sensacyjnego wydarzenia, które zapiera dech w piersiom wszystkim miłośnikom sztuki.
-Budynek jak przystało na jego lata ma swojego ducha. Baldaccio d’Anghiari, płatny kapitan wojskowy został wezwany do Palazzo Vecchio w 1441 roku i zabity podstępem. Od tego czasu, mówi się, iż jego duch snuje się po komnatach pałacu w poszukiwaniu zemsty i udowodnienia własnej niewinności.
-W sali Herkulesa, zwrócicie uwagę na obraz z tajemniczym spodkiem. Za plecami Madonny z Dzieciątkiem widać niezidentyfikowany obiekt latający i obraz nazwano Madonną z UFO.
PORADY PRAKTYCZNE
Jak najlepiej zwiedzać Palazzo Vecchio? Oczywiście z przewodnikiem. Ale jeśli zwiedzacie na własną rękę, oto kilka porad.
Bilety można kupić online, co jest polecane w sezonie i weekendy. Jeśli jesteście z dziećmi, warto zapytać o family kit, który pomoże dzieciom zwiedzać muzeum w sposób interesujący.
Bilety sprzedawane są do muzeum, na wejście na wieżę i do podziemi, by zobaczyć resztki teatru rzymskiego. (aktualnie zamkniete).
Organizowane są również ciekawe wizyty tematyczne i do miejsc niedostępnych dla wszystkich, niestety tylko w jezyku włoskim, angielskim, francuskim i hiszpańskim.
Na wizytę samego Palazzo Vecchio bez podziemi i wieży należy przewidzieć około półtorej godziny.
Wejście na wieżę lepiej rezerować wcześniej i nie jest ono możliwe w przypadku deszczowej lub wietrznej pogody.
Zarezerwuj wizytę z przewodnikiem
