PALAZZO PITTI – FLORENCJA

palazzo pitti
Palazzo Pitti – Florencja

Ten ogromny pałac i plac wywierają duże wrażenie na turystach zaraz po przejściu przez Ponte Vecchio (Most Złotników) na drugą stronę rzeki Arno, do mniej znanej dzielnicy miasta: Oltrarno. Kiedyś rezydencja dynastii Medycejskiej, potem Habsburgów, Burbonów i dynastii sabaudzkiej, dzisiaj pałac Pitti oferuje do zwiedzenia interesujące muzea i jeden z największych ogrodów historycznych w Europie, ogród Boboli.

Podobno oryginalny, o wiele mniejszy pałac został zbudowany według projektu samego Filippa Brunelleschiego, genialnego architekta kopuły florentyńskiej katedry. Bogaty kupiec Luca Pitti i rywal nieoficjalnie rządzącej we Florencji rodziny Medyceuszy chciał pokazać swoje bogactwo i zlecił około 1458 go roku uczniowi Brunelleschiego: Luca Fancelli wykonanie pałacu. Ironią losu, kiedy rodzina Pitti popadła w długi i niedostatek, to właśnie Medyceusze: Eleonora z Toledo z mężem Kosmą I w 1549 roku wykupili pałac Pitti. Przez następne lata siedziba dynastii została wielokrotnie powiększana, dodano ogrody i dziedziniec a potem w 18 tym i w 19 tym wieku dwa boczne skrzydła.

Oryginalny wygląd pałacu i okolicy można zobaczyć na mapie Florencji z 1470 roku jak również na obrazie Giusto Utensa z końca 16 go wieku. 

Boboli e Pitti, Utens
Giusto Utens – Palazzo Pitti w szesnastym wieku

Aktualnie w Pałacu Pitti mieszczą się ważne i ciekawe muzea we Florencji, na których zwiedzanie warto poświęcić cały dzień. Na pierwszym piętrze znajduje się Galeria Palatyńska, zawierająca niesamowitą kolekcję obrazów malarzy włoskich i europejskich od 15 go do 19 go wieku oraz Apartamenty Królewskie, umeblowane w 19 tym wieku.

Na parterze po lewej stronie od wejścia znajduje się Muzeum Skarbu Wielkich Książąt, kiedyś Muzeum Srebra. W udekorowanych freskami salach można zobaczyć kosztowne unikaty: biżuterie, kryształy, srebra, obrazy i rzeźby, wazony, porcelana i wiele innych przedmiotów.

Na pierwszym piętrze Pałacu Pitti mieści się Galeria Sztuki Współczesnej prezentująca fascynujący zbiór obrazów i rzeźb od 18 go do 20 go wieku. To tutaj znajduje się największa na świecie kolekcja obrazów malarzy nazwanych “macchiaioli”, którzy byli pewnego rodzaju prekursorami impresjonistów i jednym z najciekawszych nurtów w malarstwie włoskim sztuki współczesnej.

Na szczycie wzgórza w Ogrodzie Boboli znajduje się Muzeum Porcelany, a Pałacyk Meridiany gości Muzeum Kostiumów i Mody.

palazzo pitti galeria palatyńska

GALERIA PALATYŃSKA I APARTAMENTY KRÓLEWSKIE

Galeria Palatyńska (Galleria Palatina) zajmuje aż 26 sal lewego skrzydła pierwszego piętra Pałacu. W 1828 roku w galerii zawieszono najważniejsze obrazy i otwarto ją dla zwiedzających. Kolekcja zawiera arcydzieła autorstwa mistrzów epoki Renesansu i Baroku, m. in. Rafaela, Tycjana, Rubensa, Caravaggia, Tintoretta oraz malarzy flamandzkich, w tym Van Dycka. Musicie wiedzieć, iż obrazy nie są pokazane jak w muzeum Uffizi, w sposób chronologiczny, ale według kryteriów estetycznych. Warto więc pomyśleć o zwiedzaniu Galerii z przewodnikiem.

Każda sala pełniła kiedyś inna funkcje i zostały one ozdobione freskami o tematyce głównie mitologicznej, gloryfikującej rządzące dynastie. Najbardziej znane sale poświęcone planetom zostały udekorowane przez barokowego mistrza Pietro da Cortona i jego ucznia Ciro Ferri.

Lazienka Napoleona Bonaparte Florencja, Pałac Pitti
Łazienka Napoleona Bonaparte

Ciekawostka: W galerii możecie zobaczyć łazienkę specjalnie zaprojektowaną dla Napoleona Bonaparte przez krótko sprawująca władzę we Florencji jego siostrę: Elizę Baciocchi.

Od 1865 roku przez krótki okres, w którym Florencja była stolicą Włoch, w Pałacu Pitti mieszkali władcy królewskiego rodu sabaudzkiego. Apartamenty są bogato wyposażone w meble z kolekcji rządzących we Florencji rodów. Stoły z półszlachetnych kamieni, konsole i lustra, akcesoria meblowe i jedwabne, arrasy na ścianach oferują fascynującą mieszankę stylów, które opowiadają o życiu codziennym i gustach różnych epok.

Przed wejściem do Galerii i Apartamentów zajrzyjcie do Białej Sali. Ten pokój uderza swoją bielą i elegancją. Został on stworzony w 18 tym wieku i ozdobiony stiukami w stylu neoklasycznym przez braci Albertolli jak również kryształowymi żyrandolami, specjalnie sprowadzonymi z Bohemii. W 1954 roku w Białej Sali, Giovan Battista Giorgini zorganizował pierwszy pokaz mody prét-à-porter. W ten sposób Florencja stała się stolicą mody, a pokazy mody w mieście do dzisiaj nazywane są właśnie Pitti.

Muzeum Skarbu, freski
Sale na parterze – Palazzo Pitti

MUZEUM SKARBU WIELKICH KSIĄŻĄT KIEDYŚ MUZEUM SREBRA

Muzeum mieści się w lewym skrzydle Pałacu Pittich na parterze i na półpiętrze, tam gdzie kiedyś znajdowały się letnie i chłodniejsze apartamenty Medyceuszów. Sale reprezentacyjne zaraz po wejściu, ozdobione są przepięknymi freskami, których tematem jest przywołanie mitologii historii Medyceuszy za czasów Wawrzyńca Wspaniałego oraz “trompe l’oeil” stwarzającymi iluzję architektury.

Muzeum posiada niezwykle bogatą kolekcję cennych eksponatów zebraną przez wieki przez rządzące we Florencji dynastie. Zbiór prezentuje florenckie rzemiosło i inne szkoły i kraje i obejmują wazy z kryształu górskiego, dzieła z kamieni półszlachetnych i kości słoniowej, klejnoty, bursztyny, srebro, kamee, dywany, zegary i wyroby importowane z Chin. Muzeum prezentuje również niezwykłą kolekcję klejnotów od 17 go wieku, w tym biżuterię współczesną.

Telemaco Signorini, widok na Florencje
Obraz Telemaco Signorini, Florencja

GALERIA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ

Galeria Sztuki Współczesnej znajduje się na drugim piętrze Pałacu Pitti i można z niej podziwiać wspaniały widok na Florencję i na ogród Boboli. Galeria prezentuje liczną kolekcję obrazów i rzeźb, głównie włoskich, od końca 18 go do pierwszych dekad 20 go wieku. Można tam zobaczyć malarstwo klasyczne, romantyczne i historyczne jak również wiele obrazów szkoły Macchiaioli. Nurt ten, podobny do impresjonizmu rozwinął się we Florencji w latach 50 tych i 60 tych 19 go wieku i zrzeszał takich malarzy jak Giovanni Fattori, Telemaco Signorini czy Silvestro Lega. Na obrazach można zobaczyć wiele pejzaży i architektur ówczesnej Toskanii i Florencji.

Galeria jest często pomijana przez turystów, mimo iż moim zdaniem jest jedną z najciekawszych kolekcji we Florencji. Przełom 19 go i 20 go wieku cechuje się niezwykłą ilością nurtów w sztuce: kubizm, impresjonizm, postimpresjonizm, dywizjonizm, fowizm, futuryzm. Warto więc tam zajrzeć i nacieszyć oczy.

Muzeum mody i kostiumu we Florencji
Moda w Palazzo Pitti

MUZEUM MODY I KOSTIUMU

Muzeum Mody i Kostiumów znajduje się w Pałacyku Meridiany, zbudowanym na przełomie 18 go i 19 go wieku. Wszystkie rządzące we Florencji rody odcisnęły swoje piętno na wyposażeniu i dekoracji tego miejsca.

Muzeum Mody zostało założone w 1983 roku i było pierwszym takim muzeum we Włoszech. Stroje są eksponowane rotacyjnie co trzy lata ze względów konserwacyjnych. Ubiory obejmują modę od 18 go wieku do dzisiaj, a także bieliznę, biżuterię oraz fascynujący korpus strojów scenicznych ze znanych filmów, sztuk i oper.

Wśród starożytnych strojów znajdują się szesnastowieczne ubiory pogrzebowe Kosmy I, jego małżonki Eleonory z Toledo i syna Garzia, dzisiaj eksponowane na stałe po kompleksowej renowacji. W muzeum są organizowane bardzo często specjalne wystawy poświęcone poszczególnym aspektom kolekcji.

Boboli Ogrod, Muzeum Porcelany
Palazzina del Cavaliere, Boboli

MUZEUM PORCELANY

Muzeum Porcelany mieści się od 1973 roku w Pałacu Cavaliere na szczycie wzgórza w ogrodzie Boboli. Warto tam wejść, by zobaczyć niesamowity widok na florenckie wzgórza i scenograficzny labirynt florealny.

W muzeum znajdują się głównie zbiory porcelany stołowej z domów panujących w Palazzo Pitti, od Medyceuszy po Habsburgów, w tym dynastii Burbonów – Parmy z wielką księżną Toskanii Marią Luizą i siostrą Napoleona, Elizą Baciocchi. W 1810 roku Napoleon podarował siostrze słynny zestaw porcelany z Sèvres.

Ogrod Boboli aleja
Boboli

OGRODY BOBOLI

Ogrody te stanowią największy monumentalny teren zielony we Florencji. Ich historia sięga czterech stuleci, ponieważ Kosma I zamówił projekt u architekta Tribolo w 1549 roku. Prace kontynuowali Ammannati, Buontalenti i Parigi Giovane. O ogrodzie możecie poczytać na moim artykule.

Bilety do Pałacu Pitti możecie zakupić tutaj.

Wizyta z przewodnikiem po Galerii Palatyńskiej i ogrodach Boboli trwa około 3 godziny. Dowiedz się więcej.

MOST ZŁOTNIKÓW WE FLORENCJI

Most Złotników lub Ponte Vecchio (czyli stary most) to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc we Florencji. Jest to również najstarszy most w mieście, jedyny, który przetrwał Drugą Wojnę światową i najstarszy kamienny most w Europie.
(artykuł zaktualizowany w grudniu 2024).

Co roku przechodzą przez niego miliony mieszkańców i turystów, oglądając błyszczące witryny sklepów jubilerskich i podziwiając widoki na obie strony rzeki Arno. Charakterystyczne, kolorowe domki po obu stronach mostu sprawiają, iż jest on jednym z najczęściej fotografowanych obiektów na świecie.
Mało kto zna jednak historię mostu, jego tajemnice i ciekawostki.

Most Złotników, Ponte Vecchio
Most Złotników lub Ponte Vecchio we Florencji

PIERWSZY MOST WE FLORENCJI
Już na początku naszej ery, w tym mniej więcej miejscu Rzymianie zbudowali pierwszy drewniany most. Rzeka była w tym miejscu płytsza i węższa, co pozwalało na łatwiejszą przeprawę na jej drugą stronę. Most w tym miejscu był jednak wielokrotnie niszczony zarówno przez najeźdźców jak i liczne powodzie i za każdym razem odbudowywany.

WIELKA POWÓDŹ W 1333 ROKU
Dzisiejszy most ma prawie 700 lat! W listopadzie w 1333 roku kolejna powódź zniszczyła Ponte Vecchio. Nowy projekt Neri di Fioravante i Taddeo Gaddi był rewolucyjny. Zamiast pięciu tradycyjnych, pełnych łuków, zaprojektowali oni trzy niskie, szerokie łuki, które pozwalały na bezproblemowy przepływ rzeki i niesionych przez nią szczątków w razie podniesienia się poziomu wody. 

Meridiana, Most Zlotnikow, Ponte Vecchio
Zegar słoneczny (meridiana) na moście

MERIDIANA I DZIWNA TABLICZKA NA PONTE VECCHIO
Powódź i odbudowa mostu są również upamiętnione dwoma ciekawymi elementami w jego centralnej części. Tabliczka z ręką i z krzyżem upamiętnia ostrzeżenie jakie wydało miasto rzece po powodzi. Arno zostało zagrożone ekskomuniką i jak widać to zadziałało, ponieważ nie odważyło się ponownie zniszczyć Mostu Złotników.

Nad tabliczką znajduje się meridiana czyli przyrząd do wyznaczania godzin. Ma ona ciekawą formę półksiężyca umieszczonego na klasycznej kolumnie. To jedyny oryginalny element średniowiecznego mostu.

Most Złotników, Ponte Vecchio

CHARAKTERYSTYCZNE DOMKI
W 1442 roku władze Florencji wydały specjalne zarządzenie, aby rzeźnicy i sprzedawcy ryb przenieśli swoje kramy z centrum miasta na dzisiejszy Most Złotników. Było to oczywiście spowodowane nieprzyjemnym zapachem i odpadkami wyrzucanymi na ulice. To właśnie ówcześni handlarze zbudowali charakterystyczne dzisiaj domki, pozornie niestabilne i wystające poza brzeg mostu. 

Korytarz Vasariego, Ponte Vecchio
Korytarz VasariegoMost Złotników

KORYTARZ VASARIEGO I MOST ZŁOTNIKÓW
W 1565 roku pod nadzorem Giorgia Vasariego w pięć miesięcy zbudowano korytarz, który prowadzi od Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti. Tym korytarzem przemieszczali się ówcześni Medyceusze. Jednemu z nich, Ferdynandowi zaczął przeszkadzać przykry zapach odpadków zwierzęcych więc wyrzucił sprzedawców mięsa, a na most sprowadził jubilerów.

Ta tradycja przetrwała do dziś. Scenograficzne sklepiki kuszą złotem i szlachetnymi kamieniami, a na noc zamykane są okutymi drewnianymi zasuwami.

Chcesz przejść korytarzem Vasariego? Dowiedz się tutaj jak kupić bilety.

Ponte Vecchio, Oltrarno druga wojna swiatowa
Zdjęcie z archiwum, efekty 2 giej wojny światowej

DRUGA WOJNA ŚWIATOWA
Kiedy w sierpniu 1944 roku armia niemiecka wycofywała się z miasta, podczas jednej sierpniowej nocy wysadzono w powietrze wszystkie mosty we Florencji. Wszystkie oprócz Ponte Vecchio, który według historyków został oszczędzony dzięki wstawiennictwu Gerharda Wolfa. Był on niemieckim konsulem w mieście i za to, jak również za uratowanie życia wielu Żydom, nadano Wolfowi honorowe obywatelstwo Florencji i postawiono pamiątkową tablicę na moście. 

Choć istnieje wiele legend na temat ocalenia mostu od zniszczenia. Jedna z nich mówi o decyzji Hitlera, by nie zniszczyć tego zabytku. Ten psychopata i zabójca, a jednocześnie miłośnik sztuki i piękna odwiedził Florencję kilka lat wcześniej i był pod wrażeniem jej bogactwa artystycznego.

Zdjęcie na górze pokazuje natomiast jak zniszczone zostały budynki przy rzece i dzielnica Oltrarno.

Benvenuto Cellini, Most Zlotnikow
Taras – Most Złotników, widok na most Santa Trinita

POMNIK BENVENUTO CELLINI
Na czterystolecie urodzin Benvenuto Celliniego (1500-1571) postawiono na moście jego popiersie. Któż może lepiej patronować na moście złotników jeśli nie Cellini, znakomity złotnik i rzeźbiarz? Jednym z najbardziej znanych dzieł artysty jest Perseusz, o którym pisałam na blogu. Natomiast jego arcydzieło złotnicze, solniczka wykonana dla króla Francji, Franciszka I znajduje się dzisiaj w muzeum historii sztuki w Wiedniu.

Na kratach odgradzających popiersie, zakochani zostawiają swoje kłódki. Ale grozi za to słony mandat.

Odkryj te i inne ciekawostki podczas spaceru ze mną po Florencji.