PALAZZO VECCHIO – FLORENCJA

Palazzo Vecchio (Florencja) czyli Stary Pałac na piazza della Signoria to dzisiaj siedziba gminy miasta oraz duży kompleks muzealny.

Opowiem Wam w zarysie jego historię i kilka ciekawostek, napiszę co warto zobaczyć podczas wizyty oraz dam kilka rad praktycznych.

Palazzo Vecchio Florencja
Palazzo Vecchio – Florencja

HISTORIA
Budowa tego wyglądającego jak forteca budynku zaczęła się w 1299 roku, w okresie kiedy to Florencja była jednym z najbogatszych i największych miast w Europie. Pierwszym architektem był utalentowany Arnolfo di Cambio, pracujący również nad budową nowej katedry, kościoła Santa Croce i nowych murów miasta.

Początkowo Palazzo Vecchio był siedzibą i mieszkaniem dla priori czyli przedstawicieli najważniejszych cechów rzemieślniczych, a potem dla władzy Signoria i tak też był nazywany, Palazzo dei Priori a potem della Signoria.

Budynek został wielokrotnie powiększany i przeszedł wiele zmian, w czternastym, potem w piętnastym wieku pod nadzorem Kosmy Starego, który zatrudnił do prac architekta Michelozzo. Od 1494 roku w czasach republiki zaczęto pracę nad Salonem Pięciuset, który miała pomieścić jak najwięcej obywateli do głośnych i pozornie demokratycznych obrad.

Piazza della Signoria
Piazza della Signoria

Natomiast w 1540 roku kiedy Kosma I decyduje się na przeprowadzkę do pałacu z całą rodziną, zatrudnia Vasariego, by zamienił skromne sale pałacu w wykwintne i bogato udekorowane apartamenty. To wtedy wnętrze pałacu zostało ozdobione przez wielu malarzy i architektów dziełami, które możemy podziwiać do dzisiaj i które wysławiają przede wszystkim dynastię medycejską.

Kiedy rodzina zdecydowała przeprowadzić się do innego pałacu za rzeką, Palazzo Pitti, pałac został nazwany starym, czyli Vecchio.

Oprócz ogromnego muzeum, dzisiaj w budynku znajduje się również biuro burmistrza, sale reprezentacyjne i niektóre biura gminy miasta. Palazzo Vecchio mimo wielu zmian zachował w ten sposób swoją pierworodną reprezentacyjną i polityczną funkcję.

Dziedziniec Palazzo Vecchio
Dziedziniec

CZEGO NIE PRZEGAPIĆ PODCZAS WIZYTY

Wewnętrzny dziedziniec
Zaraz po wejściu głównymi drzwiami do Palazzo Vecchio przed naszymi oczami rozpościera się piękny dziedziniec. Wykonano go w połowie 15 go wieku, natomiast freski, ozdobne stiuki na kolumnach i dekoracje sufitu zostały dodane na ślub w 1565 roku Franciszka I z Joanną z Hapsburgòw. Biedna Joanna musiała opuścić swoje rodzinne okolice i zamieszkać we Florencji, w której nigdy nie zaznała szczęścia. Myślano, iż freski przedstawiające znane jej miasta Cesarstwa Austriackiego umilą jej życie w nowym mieście.

W samym centrum dziedzińca stoi zabawna kopia brązowej rzeźby Andrea Verrocchio, Putto z delfinem. Opowiem Wam o niej za chwilę.

Sala lub salon Pięciuset
Można by napisać książkę o tej sali, a ja mam trudne zadanie streszczenia wszystkiego w kilku zdaniach. Salon został stworzony na życzenie fanatycznego dominikanina Girolamo Savonarola, który przez kilka lat od 1494 roku rządził we Florencji. O nim możecie się dowiedzieć więcej podczas mojej wizyty: Florencja, ciemna strona mocy.

Savonarola miał zapędy republikańskie (choć bardzo pozorne, bo decyzje podejmował sam), i pragnął sali, która pomieściłaby aż 500 florentyńczyków do masowych obrad.

Salon pieciuset, Palazzo Vecchio
Salon pięciuset

Ironią losu, od 1540 roku, po powrocie do władzy Medyceuszy, Kosma I przekształcił salon w celebrację własnej dynastii i przede wszystkim siebie samego. Ściany zdobią gigantyczne choć słabej jakości artystycznej freski przedstawiające podboje armii florentyńskiej, sufit jest ozdobiony przedsięwzięciami Kosmy I i alegoriami miast Toskanii, a rzeźby na jednym końcu sali gloryfikują niektórych przedstawicieli rodu.

Na uwagę zasługuje rzeźba Michała Anioła, po prawej stronie sali od wejścia. Michał Anioł przedstawia zwycięstwo młodości nad starością, lub zwycięstwo jego młodego kochanka nad nim samym, a tymczasem rzeźbie został nadany tytuł Geniusz Zwycięstwa. W grobie się pewnie przewraca nasz artysta, który nie znosił Medyceuszy.

Studiolo
Czasami jest otwarte wejście do studiolo, małego pomieszczenia bez okien, zamówionego przez Franciszka I, architektowi Bernardo Buontalenti. Podobno w tym gabinecie nasz Franciszek studiował naturę i alchemię. Alegoryczne malowidła przedstawiają cztery elementy i kryją gabloty, kiedyś pełne cudów. Małe brązowe figurki, dziwactwa natury, minerały, kamienia, wszystko to kryło się w tym gabinecie, pewnego rodzaju wunderkammer, którego posiadanie zaczęło być w modzie właśnie w 16 tym wieku.

Sala elementow
Sala elementów

Sala elementów
To tutaj rozpoczyna się szereg apartamentów, a każdy z nich jest dedykowany jednemu z bogów olimpijskich, alegorii danej osoby dynastii Medycejskiej. Sala elementów pokazuje mitologiczną historię stworzenia czterech elementów.

Prawie cały cykl dekoracyjny Palazzo Vecchio został wykonany pod nadzorem Giorgia Vasariego przez malarzy i studentów ówczesnej Akademii Rysunku. Ogromny nawał roboty. Aż kręci się w głowie myśląc, iż Vasari oprócz tego pracował również nad renowacją wielu innych budynków, projektem Uffizi, korytarzem prowadzącym od Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti i w wolnej chwili pisał życiorysy artystów. Nic dziwnego, że do dekoracji powielano wielokrotnie te same modele i rozwiązania, by zaoszczędzić na czasie.

Kapliczka Eleonory
Na pierwszym piętrze budynku znajduje się kwadratowa kapliczka zbudowana specjalnie dla małżonki Kosmy I, Eleonory z Toledo. Bronzino, nadworny malarz zajął się dekoracją tego miejsca od 1540 roku.

Ściany pokrywają freski z historiami Mojżesza, a na ołtarzu znajduje się Płacz nad martwym ciałem Chrystusa. Oryginalny obraz został podarowany władcy Francji, któremu bardzo się on spodobał podczas jego wizyty w Palazzo.

Oczywiście w osobie Mojżesza, przynoszącego zbawienie Izraelitom zostaje przedstawiony Kosma I, który według niego samego, dał zbawienie mieszkańcom Florencji.
Nie można powiedzieć, by Kosma I grzeszył skromnością!

Putto z delfinem Verrocchio
Putto z delfinem

Putto Verrocchio – Andrea Verrocchio
Na dziedzińcu stoi kopia tej małej rzeźby, a w jednym z pomieszczeń Palazzo Vecchio umieszczono jej oryginał. Miałam okazję zobaczyć figurkę podczas niedawnej wystawy poświęconej Andrea Verrocchio, naprawdę piękna i kunsztownie odlana w każdym szczególe.

Rzeźba chłopczyka, putto, który trzyma delfina została zamówiona przez Wawrzyńca Wspaniałego w drugiej połowie 15 go wieku do fontanny w podmiejskiej willi, Careggi. Tryskająca z pyska delfina woda spadała na głowę chłopczyka i artysta wdzięcznie oddał mokre loki dziecka.

Maska Dantego
Czy tak wyglądał Dante? To bardzo prawdopodobne… Ta maska jest kopią z 15 go wieku oryginalnej maski pośmiertnej poety, pochowanego w Ravennie. Zwyczaj tworzenia masek z wosku, nakładanych na twarz zmarłego był bardzo rozpowszechniony w tamtych czasach.

W filmie Inferno, to właśnie ta maska zostaje wykradziona przez bohatera, w poszukiwaniu sekretnych napisów i symboli.

Judyta i Holofernes, Donatello
Judyta i Holofernes, Donatello

Judyta i Holofernes, Donatello
Rzeźba, której kopia znajduje się przed pałacem, została stworzona przez Donatello. Zamówił ją Kosma Stary do swojego nowego pałacu. Kiedy Medyceusze w 1494 roku zostali wygnani z miasta, lud ograbił pałac i zdecydowano się postawić rzeźbę pod lożą na Piazza della Signoria. Biblijna bohaterka Judyta, która podstępem wkradła się w łaski generała Holofernesa i podcięła mu gardło podczas snu, stała się podobnie jak Dawid i Herkules symbolem miasta. Warto przystanąć i poobserwować talent i kunszt naszego Donatella. Sam Michał Anioł był jego wielkim zwolennikiem i pasjonatem.

Sala map
Dzisiaj mapy są dla nas dostępne dzięki satelitom. Kiedyś, opracowanie map kosztowało wiele wysiłku i pomiarów. Kosma I posiadał aż 53 kart geograficznych opracowanych i namalowanych przez uczonego Ignazio Danti. Poszukajcie niektórych krajów, czekają Was miłe niespodzianki!

W centrum sali znajduje się globus, największy na świecie w 1581 roku.

Wieza Arnolfa
Na wieży Arnolfa

Wieża Arnolfa
Od imienia architekta Arnolfa di Cambio. Kiedy ją wybudowano, ze swoimi 95 metrami, była najwyższą wieżą w mieście. Wchodzi się po około dwustu schodach i przed wejściem na wieżę można zwiedzić taras obronny, na którym kiedyś przechadzali się strażnicy pałacu.

CIEKAWOSTKI
Palazzo Vecchio pojawił się w wielu filmach. Ten najbardziej znany to Inferno na podstawie książki Dana Browna. Salon Pięciuset staje się scenografią dla tragicznego wydarzenia, które zapiera dech w piersiom wszystkim miłośnikom sztuki.

Budynek jak przystało na stary pałac ma swojego ducha. Baldaccio d’Anghiari, płatny kapitan wojskowy został wezwany do Palazzo Vecchio w 1441 roku i zabity podstępem. Od tego czasu, mówi się, iż jego duch snuje się po komnatach pałacu w poszukiwaniu zemsty i udowodnienia własnej niewinności.

W sali Herkulesa, zwrócicie uwagę na obraz z tajemniczym spodkiem. Za plecami Madonny z Dzieciątkiem widać niezidentyfikowany obiekt latający i obraz został nazwany Madonna z UFO.

Palazzo Vecchio Florencja wejscie
Główne wejście

PORADY PRAKTYCZNE
Jak najlepiej zwiedzać Palazzo Vecchio? Oczywiście z przewodnikiem, uśmiech. Ale jeśli zwiedzacie na własną rękę, oto kilka porad.

Bilety można wykupić online, co jest dość polecane w sezonie. Jeśli jesteście z dziećmi, warto zapytać o family kit, który pomoże dzieciom zwiedzać Palazzo w sposób interesujący.

Bilety sprzedawane są do muzeum, na wejście na wieżę i do podziemi, by zobaczyć resztki teatru rzymskiego.

Organizowane są również ciekawe wizyty tematyczne i do miejsc niedostępnych dla wszystkich, niestety tylko w jezyku angielskim, francuskim i hiszpańskim.

Na wizytę samego Palazzo Vecchio bez podziemi i wieży należy przewidzieć około dwóch godzin.

Wejście na wieżę wiąże się z kolejką i nie jest możliwe w przypadku deszczowej lub wietrznej pogody.

Zarezerwuj wizytę z przewodnikiem

DANTE WIELKIM POETĄ BYŁ!


Dante Boska Komedia fresk Duomo Domenico Michelino
Fresk Domenica di Michelino z 1465 roku, dzisiaj w katedrze we Florencji. Dante i alegoria nieba, piekła i czyśćca.

W Polsce mamy “narodowego wieszcza”, Adama Mickiewicza (choć różnie jest interpretowana jego przynależność narodowa, pisał on jednak po polsku), a we Włoszech mamy Florentyńczyka, Dante*. 
Durante Alighieri, bo takie było jego prawdziwe imię i nazwisko, jest uważany za kreatora języka włoskiego. Jako jeden z pierwszych pisarzy zaczął tworzyć w języku wulgarnym, porzucając stopniowo język łaciński. Nadał mu w ten sposób godność i wymyślił wiele słów i pojęć. Stworzył również transkrypcję języka, który istniał tylko w mowie potocznej.

Dante jest jednak znany przede wszystkim jako autor Boskiej Komedii, która na trwałe zmieniła naszą wizję życia po śmierci i utrwaliła się jako taka w naszej świadomości kulturalnej.

Durante (Dante jest skrótem od tego imienia) nie miał zbyt wielkiego szczęścia za życia i wydaje się jakby ten pech prześladował go również po śmierci. 25-go marca miano świętować po raz pierwszy we Włoszech dzień “Dantedì“. Przewidziano konferencje, spotkania i inne tematyczne wydarzenia. Niestety z oczywistych powodów, nic z tego nie wyszło. Na pewno uda się w końcu uczcić pamięć poety, w przyszłym roku 2021, kiedy wypadnie rocznica 700 lat od daty jego śmierci w Rawennie. 

Dante rzezba Enrico Pazzi
Niezbyt udana rzeźba Enrica Pazzi z Rawenny, z 1865 roku, dzisiaj na schodach kościoła Santa Croce we Florencji.

Tak, dobrze przeczytałeś lub przeczytałaś… Dante umarł w Rawennie i tam jest do dzisiaj pochowany. Jako należący do frakcji politycznej, wrogiej zbytniej ingerencji papieża w losy miasta, w 1302 roku został z niego wygnany. Spędził prawie dwadzieścia lat swojego życia poza Florencją, przemieszczając się z rodziną z jednego miasta do drugiego. W rodzinnym mieście pisarza, w kościele Santa Croce możecie zobaczyć tylko jego pusty grób czyli cenotaf, wykonany w 1829 roku. 

Florentyńczycy wielokrotnie próbowali wykupić zwłoki poety od mieszkańców Rawenny i nawet potajemnie je wykraść. Ale bez większych rezultatów. Na pustym grobie w kościele Santa Croce siedzi zamyślony poeta, a obok płacze w desperacji Poezja. Cenotaf został wyrzeźbiony przez Stefana Ricci i jest rezultatem rodzącego się w tamtych czasach sentymentu narodowego, który przyczynił się do zjednoczenia Włoch 30 lat później. Poeta został wybrany jako jeden z symboli nowo powstałego państwa.

Spotkanie Dante i Beatrice - Henry Holida
Spotkanie Dante i Beatrice, obraz malarza Henry Holiday z 1833 roku.

Nawet jeśli we Florencji nie możecie zobaczyć prawdziwego grobu Dante, warto odwiedzić miejsca związane z jego dzieciństwem, młodością i aktywnością polityczną. Durante Alighieri urodził się w rodzinie mieszczańskiej i niezbyt zamożnej w 1265 roku, niedaleko dzisiejszej katedry. Nie znamy dokładnego miejsca tego wydarzenia, ale tuż obok, w dwudziestym wieku miasto odrestaurowało fikcyjny dom, z małym placykiem, studnią i średniowieczną wieżą. Znajduje się tam również muzeum, które ukazuje historię życia poety. 

Na uwagę zasługuje jednak bardziej mały kościół Santa Margherita dei Cerchi niedaleko domu Dante. To przed nim według opowieści samego poety miało miejsce pierwsze spotkanie Beatrice, platonicznej miłości jego życia. Dante miał tylko 9 lat a Beatrice Portinari uczęszczała do tego kościoła na msze i celebracje. Według autora, spotkali się oni po raz drugi wiele lat później i nigdy nie zamienili między sobą żadnego słowa. Nie przeszkodziło to poecie w wybraniu Beatrice na muzę i w wyidealizowaniu jej jako wcielenie wszelkich cnót niebiańskich. Skromny kościółek, który łatwo przegapić w wąskiej ulicy, zyskał dużą popularność dzięki powieści Inferno, Dana Browna. Turyści wierzą, iż znajduje się w nim grób Beatrice i zostawiają na nim kwiaty i wydarte z notesu kartki z życzeniami miłosnymi.

Dante Cenotaf Kosciol Santa Croce Florencja, Stefano Ricci
Cenotaf w Santa Croce we Florencji.

Mało kto wie, że Dante miał żonę i trójkę lub czwórkę dzieci. On sam prawie nigdy o tym nie wspomina. Już za dziecka, jak to bywało w tamtych czasach, rodzina poety przeznaczyła go do poślubienia Gemmy, przedstawicielki zamożnej i wpływowej rodziny Donatich. Beatrice Portinari została natomiast wydana za mąż za bogatego bankiera Simone de Bardi i umarła mając zaledwie 24 lata.

Dante brał udział w 1289 roku w bitwie pod Campaldino, bitwie między frakcjami gibelinów i gwelfów, dwóch stronnictw, które krwawo walczyły o władzę nie tylko w Toskanii ale również na Półwyspie Apenińskim. Dante uczestniczył również aktywnie w życiu politycznym i przez dwa miesiące pełnił nawet funkcję priora, głosując i podejmując decyzję o losach miasta. To właśnie za politykę przyszło mu zapłacić wygnaniem. Wybierając frakcję przeciwną ówczesnemu papieżowi Bonifacemu VIII, naraził się na jego gniew, został fałszywie oskarżony i zakazano mu powrotu do miasta.

Boska Komedia, jedno z najważniejszych dzieł wszystkich czasów została napisana w latach 1308-1321 podczas wygnania poety. Dante wraz z poetą Wergiliuszem przemierza zaświaty, udając się do czyśćca, piekła i nieba. W swojej wędrówce spotyka wiele postaci historycznych, mitologicznych i jemu współczesnych. Polecam Wam zapoznanie się przynajmniej ze streszczeniem tego poematu, jako iż stanowi podstawę naszej kultury i do dzisiaj odnosi się niego wielu artystów, filozofów i pisarzy.

A tutaj kilka słów, które nagrałam o Dante w moim domowym zamknięciu.
https://youtu.be/FxZHTNvNE4c

Pozdrawiam, do usłyszenia i do następnego wpisu.

*Celowo nie odmieniam słowa Dante

%d bloggers like this: