Cinque terre nie znajdują się w Toskanii, aczkolwiek często tam podróżujecie podczas Waszego pobytu w regionie. Dlatego zdecydowałam się napisać przewodnik o tym miejscu.
Wszystko albo prawie wszystko o Cinque Terre. Czyli kiedy tam pojechać, jak dojechać, trasy, gdzie zjeść i podobne.
Liguria – Ręka w górę, kto już tam jedzie po zobaczeniu takiego zdjęcia.
Spis treści:
Co to znaczy Cinque Terre.
Opis każdej miejscowości.
Jak dojechać.
Kiedy najlepiej pojechać.
Ścieżki trekkingowe.
Czego spróbować i polecane miejsca na posiłki.
Co zabrać.
Cinque Terre card.
Ciekawostki:
– Charakter mieszkańców.
– Sanktuaria.
CO TO ZNACZY CINQUE TERRE?
Cinque Terre to pięć charakterystycznych starożytnych wiosek morskich położonych w Ligurii, pomiędzy miastami La Spezia i Genua. Rozciągają się wzdłuż około 10 kilometrowego odcinka poszarpanego wybrzeża i są otoczone przez śródziemnomorską naturę z tarasowymi winnicami i gajami oliwnymi.
Miejscowości rozwinęły się w średniowieczu głównie dzięki rolnictwu. Mieszkańcy zaczęli budować charakterystyczne tarasy, posadzili winorośla, drzewa oliwkowe, owocowe i warzywa. Dzisiaj Cinque terre żyją przede wszystkim z turystyki i tworzą narodowy park oraz należą do dziedzictwa Unesco.
CINQUE TERRE TO 5 MIEJSCOWOŚCI
Zaczynając od La Spezia:
Riomaggiore
Manarola
Corniglia
Vernazza
Monterosso
Oto opis każdej z nich, byście mogli sami zdecydować, gdzie wolicie się zatrzymać.
Riomaggiore
RIOMAGGIORE
Historyczne centrum leży w dolinie strumienia Riomaggiore, od którego miejscowość bierze swoją nazwę.
Tutaj znajdziecie liczne restauracje, bary, hotele wiele sklepów z pamiątkami. Atrakcją miejsca jest malutki port z malowniczym widokiem na łódki, morze i kolorowe domy, zawieszone na zboczu. Za portem, przechodząc skałami dochodzi się do małej, wolnej plaży. Można rozłożyć się także na skałach.
Od Riomaggiore do Manarola prowadzi romantyczny, krótki i scenograficzny szlak Via dell’Amore, czyli droga miłości. Niestety od wielu lat jest ona w remoncie. Przewidziane otwarcie – w lipcu 2024 roku. Otwarty jest tylko 200 metrowy kawałek od Manarola.
Podkolorowana Manarola, ale w rzeczywistości też jest piękna.
MANAROLA
Prawdopodobnie nazwa miejscowości wywodzi się od koła napędzanego wodą, po łacińsku: magna rota.
To jedna z najbardziej zniewalająco położonych wiosek w Cinque Terre. Już samo wspinanie się po krętych uliczkach zapewnia wspaniałe przeżycia.
Miasteczko jest zawieszone na skale i nie ma w nim plaży. Można skoczyć do wody ze skałek. Zatoka obfituje w ciekawą faunę i florę co stanowi atrakcję dla osób lubiących snorkelling lub nurkowanie.
Manarola ma bardzo romantyczną atmosferę… zachody i wschody słońca, mały port, widoki na morze…. Polecana jest więc na nocleg dla zakochanych.
Trasa Trekkingowa z Manaroli do Corniglii posiada niesamowite widoki. Niestety aktualnie jest zamknięta, a przewidziane otwarcie ma być dopiero w maju 2025 go roku. Tylko pierwsze 300 metrów jest otwarte.
Scieżka do Corniglii z Vernazzy. Byliśmy w Cinque Terre w tym roku w lutym i dla potwierdzenia pogody, spacerowaliśmy w słońcu i momentami w krótkim rękawku.
CORNIGLIA
To moja ulubiona miejscowość w Cinque terre, mimo iż nie ma dostępu do morza i z dworca kolejowego trzeba przejść prawie 400 stopni do centrum miasta. Być może właśnie dlatego Corniglia jest mniej oblężona przez turystów i zachowała więcej autentyczności.
Kiedy się dochodzi do miasta ścieżką trekkingową od Manarola lub Vernazza, kolorowe domy, widziane z daleka mają w sobie coś irlandzkiego lub szkockiego. Zawieszone nad morzem na zboczu przypominają trochę tamtejsze scenerie.
Corniglia ma według mnie najciekawsze centrum. Można podejść na panoramiczny taras Santa Maria za kościołem i zjeść tutaj dobry posiłek lub lody. Prawdziwe miejscowe starsze panie i panowie kręcą się po mieście i nie brakuje wszechobecnych w Ligurii kotów.
Miejsce zdecydowanie polecam na nocleg dla amatorów spokoju i pieszych wędrówek.
Vernazza, zawieszona nad błękitem
VERNAZZA
Chyba najłatwiej rozpoznawalne miasteczko w Cinque Terre o charakterystycznym wysuniętym zboczu z górującą wieżą, pozostałością po średniowiecznej fortecy. W Vernazza można zobaczyć charakterystyczny mały port i zejść na plażę za kościołem Santa Margherita. Spacer wąskimi uliczkami gwarantuje piękne zdjęcia i poczucie atmosfery tego miejsca.
Czy wiecie, że winorośl, z której wyrabia się znane wino w Toskanii, Vernaccia di San Gimignano pochodzi właśnie stąd? W Vernazza nie brakuje tarasowych winnic. Musi to być bardzo mozolna praca: uprawa wina i oliwek na takich terenach pod gorącym słońcem. Nic dziwnego, iż tutejsi ludzie są szorstcy w obyciu i małomówni.
Monterosso, zatoka.
MONTEROSSO
Nazwa oznacza lokalną czerwoną skałę, z której pozyskiwano kiedyś materiał budowlany.
To największa miejscowość w Cinque Terre, z rozległą, piaszczystą plażą. Polecana na nocleg i posiłki, ponieważ oferuje dużo opcji. Miasto jest podzielone na dwie części stumetrowym tunelem. Z jednej strony część współczesna, a z drugiej starsze centrum, z krętymi uliczkami, małym portem i molem.
Miasto polecane dla lubiących wygodę i plażowanie. Może być dobrym punktem strategicznym na zwiedzanie Cinque Terre i całej okolicy.
Ciekawa czterokilometrowa trasa prowadzi do Sanktuarium maryjnego, Nostra Signora di Soviore. Miejsce znajduje się 400 metrów nad poziomem morza i ma interesujący kościółek, z resztkami fresków.
Zimowy dworzec w Monterosso
DOJAZD
Najlepiej do Cinque Terre dojechać pociągiem. W każdej miejscowości znajduje się stacja kolejowa, a w sezonie pociągi kursują bardzo często. W zimie, mniej więcej raz na godzinę.
Jeśli przyjeżdżacie samochodem, najlepiej dojechać do La Spezia i zostawić samochód w okolicach dworca na jednym z płatnych parkingów, niebieskie linie. Tak zazwyczaj robię, kiedy wybieram się do Cinque Terre. Przy okazji możecie zakupić kanapki w La Spezia, zjeść śniadanie czy zobaczyć centrum i port.
Bilety kolejowe kupuje się na miejscu na każdej stacji, w maszynce albo w kasie, płacąc gotówką lub kartą. Nie trzeba ich rezerwować wcześniej.
Nie zapomnijcie skasować biletów przed wejściem do pociągu w zielonej maszynce.
We Włoszech bilety na pociągi regionalne są ważne cały dzień od kupienia i kilka godzin od skasowania. Można napisać również długopisem datę i godzinę na bilecie jeżeli zapomnieliście skasować.
Rozkład pociągów i ceny.
W niektórych miejscowościach Cinque Terre można skorzystać z parkingów. W sezonie może być trudno znaleźć na nich miejsce.
Rio Park – Riomaggiore, zamknięty parking na 60 samochodów tylko do 1,95 metra wysokości. Cena dość wysoka.
Parking Zorza Riomaggiore, oddalony od centrum, o wiele tańszy, również dla kamperów. Dojazd do centrum bezpłatnym autobusem.
Wzdłuż drogi panoramicznej, kilka km od centrum Riomaggiore są miejsca na parking bezpłatny, ale nie zawsze wolne i trzeba potem wrócić pod górkę do samochodu.
Płatny parking Vernasso, 1 km od Vernazza, do centrum kursuje bezpłatny bus.
Fegina – Monterosso, 5 minut od dworca, parking płatny, 300 miejsc.
Loreto – Monterosso, otwarty 24 godzin na dobę, 100 miejsc. Oddalony 15 minut piechotą od centrum.
Wszystkie dokładne informacje o dojeździe i parkingach
STATKI
Między miejscowościami w sezonie kursują także statki. Bilety można kupić na miejscu.
Informacje.
Ciekawostka: pojazd na szynach, używany do transportu po stromych zboczach Ligurii.
KIEDY NAJLEPIEJ POJECHAĆ
Zdecydowanie odradzam okres od połowy czerwca do końca sierpnia, szczególnie weekendy. Jest wtedy bardzo gorąco i dużo turystów. Pociągi, restauracje, trasy trekkingowe są przepełnione.
Oczywiście jeżeli nie macie innych opcji, no to trudno. Unikajcie chociaż weekendów i najgorętszych godzin dnia.
Najlepiej do Cinque Terre wybrać się na wiosnę i jesienią. Wtedy można nacieszyć się spokojem i pięknem. Klimat nawet w zimie w Cinque Terre jest łagodny. Średnia zimowa temperatura to 9 stopni.
W styczniu i lutym wiele restauracji jest zamkniętych z powodu urlopu. Ja odwiedzam Cinque terre do maja oraz w zimie i zawsze w tygodniu albo w sobotę.
Mapka ze ścieżkami trekkingowymi Cinque Terre.
ŚCIEŻKI TREKKINGOWE
Liguria posiada bardzo dużo tras na piesze wędrówki. Nawet jeżeli nie jesteście amatorami pieszych wędrówek, jest to jeden z najlepszych sposobów, aby poczuć klimat tego miejsca. Warto przejść pieszo przynajmniej jedną ścieżką.
W Cinque Terre najbardziej popularne trasy, to te wzdłuż morza, łączące wszystkie pięć miejscowości. Można je przejść pieszo w ciągu jednego dnia, przy dobrej kondycji fizycznej.
Problem w tym, że często są zamknięte, na przykład teraz. I dwie z nich, najbardziej malownicze, od Monterosso do Vernazza i od Vernazza do Corniglia są w sezonie płatne.
Można tego uniknąć wybierając ścieżki górskie.
Albo zaoszczędzić kupując Cinque terre card. Więcej na ten temat dalej.
W lutym przeszliśmy trasę górną od Monterosso do Vernazza, zahaczając o sanktuarium maryjne, a potem od Vernazza do Corniglia wzdłuż wybrzeża. Nie ukrywam, iż mimo dobrej kondycji fizycznej, trochę się zmęczyliśmy. Trasy są dobrze oznaczone i utrzymane. Wymagane jest obuwie sportowe lub trekkingowe z grubą podeszwą.
Dokładne informacje o trasach, znajdziecie tutaj.
Pasta z pesto
CZEGO SPRÓBOWAĆ W CINQUE TERRE
Oczywiście foccacia króluje w Ligurii. To miękkie pieczywo, podobne do pizzy serwowane jest z rozmarynem i oliwą lub wypełnione pomidorami, szynką, serem i podobnymi. Możecie je kupić prawie w każdej miejscowości.
Pesto – większość wie dzisiaj co to jest pesto. A kto nie wie, sam może spróbować zrobić, miksując orzeszki piniowe, świeżą bazylię, oliwę, ser najlepiej owczy lub parmezan, trochę surowego czosnku, soli i pieprzu. Sekretem jest świeża, aromatyczna bazylia i orzeszki piniowe, a sos powinien mieć gęstą, zieloną konsystencję. Podaje się go z focaccią i z makaronem. W Ligurii tradycyjne danie to makaron z pesto, ziemniakami i zieloną fasolką.
Sardele czyli acciughe. Podawane są wszędzie, jako przystawka, danie główne, z makaronem, razem ze smażonymi rybami, fritto misto. Fritto misto możecie kupić w wielu miejscach street food na wynos. Polecam.
Sciacchetrá – słodkie, mocne wino z winorośli w okolicach Manaroli. Serwuje się je pod koniec posiłku.
POLECANE MIEJSCA NA POSIŁEK
Kanapki, gastronomia, bar, na wynos.
Gastronomia San Martino – Monterosso
Cantina del Pescatore – Monterosso
Pippo – Vernazza
Gattaccio, acciugheria & street food – Vernazza
Bar Pan e Vin – Corniglia
Km O – Corniglia
Nessun Dorma – Manarola
Il Pescato Cucinato – Riomaggiore
Tutti fritti – Riomaggiore
RESTAURACJE
L’Ancora della Tortuga – Monterosso
Belforte – Vernazza
Osteria A Cantina De Mananan – Corniglia
Osteria La Torpedine – Riomaggiore
Trattoria la Grotta – Riomaggiore
Zakaz klapek na ścieżkach trekkingowych
CO ZABRAĆ
W Cinque terre można zobaczyć turystów ubranych dziwnie i najdziwniej. Elegancko, w klapkach, w kostiumie, w kurtce… Ja polecam ubrać sie na sportowo, na cebulkę i zaopatrzyć w sportowe buty. Na ścieżkach trekkingowych są one nawet wymagane.
W sezonie, nie zapomnijcie kremu przeciwsłonecznego, dużej ilości wody (choć w każdej miejscowości można jej zaczerpnąć na głównym placu), czapki lub kapelusza, kostiumu i ręcznika do kąpieli.
Słońce przygrzewa w Cinque terre przez cały rok, a szczególnie od kwietnia do października, więc łatwo się sparzyć.
CINQUE TERRE CARD
W sezonie sprzedawana jest karta upoważniająca do korzystania ze ścieżek trekkingowych i dowolnej ilości przejazdów koleją.
Jeżeli zamierzacie korzystać z obu płatnych ścieżek trekkingowych, opłaca się kupić Cinque terre trekking card. Podobnie z koleją, jeżeli zamierzacie zatrzymywać się w każdej miejscowośći, warto ją wykupić.
Cinque Terre card można nabyć w kasach dworcowych i punktach informacyjnych.
Informacje.
Corniglia o zachodzie
CIEKAWOSTKI
CHARAKTER MIESZKAŃCÓW
Typowy Liguryjczyk jest dość zamknięty, małomówny i nie przepada za turystami, choć dzisiaj ich toleruje. Są to ludzie przyzwyczajeni do samotności, trudnej pracy i morza. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, Cinque terre były prawie odcięte od cywilizacji i ich mieszkańcy żyli sobie w ciszy i spokoju. W Ligurii nigdy nie mieli jakichś specjalnych władców, więc ludzie są tradycyjnie niezależni i bardzo dumni.
Dobra rada, nie naprzykrzajcie się im. Jeżeli traficie na uśmiechniętego i życzliwego Liguryjczyka, to skarb, ale podejrzana sprawa. Oczywiście żartuję, ale warto zdać sobie sprawę, że mają swoje zasady, reguły i nie dostosowują się do turystów.
Pamiętam jak kiedyś wpadliśmy do restauracji w Bonassola o 14 tej, pytając czy jest szansa na szybki obiad. Nie, odpowiedziano, zamykamy o 15.00, czyli nie zdążymy. W wielu miejscach Włoch ugoszczą turystę, dostosują się, w Ligurii tak nie jest.
Uszanujcie również posiadłości Liguryjczyków, ponieważ często znajdują się tuż przy samych ścieżkach trekkingowych. Wielu turystów zrywa owoce z ogrodów, wchodzi na tereny prywatne i ogólnie zachowuje się w sposób głośny i przykry.
SANKTUARIA
Ilość sanktuariów w Cinque terre chyba też świadczy w jakiś sposób o charakterze mieszańców. Prawie nad każdą miejscowością góruje sanktuarium maryjne. Codzienna piesza wyprawa sprawia, iż lokalni emeryci zachowują kondycję fizyczną, zaprawioną dodatkowo słońcem i powietrzem morskim.
W Riomaggiore znajduje się sanktuarium Matki Boskiej z Montenero, w Vernazza Nostra Signora delle Grazie i Nostra Signora di Reggio, nad Manarolą i Corniglią – sanktuarium Nostra Signora della Salute, nad Monterosso, chyba najstarsze – Nostra Signora di Soviore.
Informacje.
Ten artykuł stał się super długi, a wiele można jeszcze pisać na ten temat. Osobiście kocham Ligurię za jej dzikość i piękno. Podziwiam jej mieszkańców, szczególnie kiedy pnę się po stromej liguryjskiej ścieżce pod parzącym słońcem.
Na dzień dzisiejszy nie oprowadzam po Ligurii ani po Cinque Terre. Kto wie w przyszłości?
Możecie tam jechać na własną rękę, uzbrojeni w te i inne infomacje.
Ja chętnie Was oprowadzę po niektórych miejscach Toskanii.