BAZYLIKA SANTISSIMA ANNUNZIATA WE FLORENCJI

Bazylika della Santissima Annunziata we Florencji i freski w portyku.

Bazylika Santissima Annunziata we Florencji
Fasada z portykiem bazyliki Santissima Annunziata

Chiostrino dei Voti przy bazylice della Santissima Annunziata we Florencji to miejsce mniej znane turystom a warte odwiedzenia. Można tam zobaczyć niesamowity cykl fresków, przy którym pracowali znani artyści w 15 tym i 16 tym wieku. Przetłumaczona nazwa to krużganek ofiar czyli voti, składanych przez wiernych w podziękowaniu za otrzymane łaski.

Bazylika della Santissima Annunziata jest sanktuarium maryjnym. Według legendy zawiera cudowny fresk Zwiastowania, ponieważ twarz Maryi została namalowana ręką anioła. Fresk znajduje się pod pięknym renesansowym tabernakułem, zaraz po lewej stronie od wejścia do bazyliki.

Podczas gdy w bazylice często odprawiane są msze i nabożeństwa, a wizyty turystyczne są w niej zakazane, do jej przedsionka można wejść bez problemu i zupełnie bezpłatnie.

Elegancka architektura krużganku to dzieło Michelozza, artysty pierwszych Medyceuszy, który pracował również przy budowie ich rezydencji miejskiej – palazzo Medici i przy odnowie klasztoru San Marco. To jego płaskorzeźba Maryi z dzieciątkiem wieńczy jedną ścianę westybułu.

bazylik Santissima Annunziata we Florencji Alesso Baldovinetti
Alesso Baldovinetti, 1460

Dekoracja ścienna krużganku rozpoczyna się w 1460 roku i zostaje opłacona z ofiar wiernych. Alesso Baldovinetti maluje Adorację Dzieciątka, symboliczna konsekwencja fresku Zwiastowania, znajdującego się po drugiej stronie w bazylice.

Cosimo Rosselli, Filippo Benizi, 1476

W 1476 roku, inny malarz, Cosimo Rosselli rozpoczyna cykl fresków o życiu Filippa Benizi, najważniejszego członka zakonu Serviti, który założył kościół i klasztor w 13 tym wieku. Maluje scenę Rezygnacji z dóbr doczesnych Św Filipa, bardzo podobną stylistycznie do sceny rezygnacji z dóbr Św Franciszka,  namalowanej przez Ghirlandaio w kościele Santa Trinita we Florencji.

Potem trzeba poczekać trochę na przypływ finansowy i dopiero w 1509-10 roku Andrea del Sarto kontynuuje epizody z życia Św Benizi.

Bluźniercy uderzeni przez piorun.
Andrea del sarto, bazylika santissima annunziata we florencji

Uwolnienie opętanej.
andrea dl sarto, uwolnienie opetanej

Cud wskrzeszenia chłopca w momencie pogrzebu Filippa Benizi.
andrea dl sarto, uzdrowienie, bazylika santissima annunziata florencja

Cudowne uzdrowienia przy relikwiach świętego.
andrea del sarto, Cudowne uzdrowienia przy relikwiach świętego.

Andrea del Sarto nazywany był malarzem bezbłędnym i charakteryzuje się doskonałym rysunkiem, mocnymi kolorami i rozmyciem konturów. Malarz perfekcyjnie nauczył się nowości wprowadzonych do sztuki przez Leonarda da Vinci i Michała Anioła. Nie brakuje szczegółów pejzażu i życia codziennego charakterystycznych dla tradycji we Florencji.

Po drugiej stronie krużganku Andrea del Sarto maluje:

Podróż trzech króli.
Pojawia sie legendarna żyrafa, która naprawdę trafiła do Florencji kilkadziesiąt lat wcześniej jako prezent sułtana dla Wawrzyńca Wspaniałego.
podroz trzech kroli andrea del sarto

Narodzenie Maryi, które dzieje się w typowym pokoju zamożnej rodziny z Florencji. Służące obmywają noworodka i przynoszą pierwszy posiłek dla rodzącej Św Anny.
Scenę uważa się za arcydzieło malarza.
narodzenie Maryi, Andrea del Sarto

Uczniowie malarza dodają trzy sceny z życia Maryi.

Ślub Maryi, Franciabigio.
Podobno malarz zniszczył twarz Matki Boskiej w trakcie dekoracji, ponieważ nie chciał by zakonnicy widzieli jego niezakończoną jeszcze pracę.
Franciabigio, Slub Maryi

Nawiedzenie Św Elżbiety, Pontormo.
Typowa kompozycja dla malarza i muskularne postacie.
Przykład wiary dwóch kobiet jest porównany do wiary Abrahama, który przygotowuje się do poświęcenia jedynego syna Izaaka.
Pontormo, nawiedzenie Elzbiety

Wniebowzięcie Maryi, Rosso Fiorentino. Z rozmazanymi do przesady konturami i podkrążonymi oczami, charakterystycznymi dla twórczości malarza.
rosso fiorentino, bazylika santissima annunziata we florencji

Te nazwiska większości mogą mało mówić, ale są to malarze, przedstawiciele tak zwanego manieryzmu, nurto narodzonego we Florencji na początku 16 go wieku. Te właśnie freski są uważane za pierwszy przykład tego ruchu, który trwał do kontrreformacji. O manieryzmie pisałam tutaj.

Jeśli chcecie więc zobaczyć coś innego we Florencji, to zajrzyjcie koniecznie do bazyliki Santissima Annunziata. Przy okazji możecie zobaczyć piękny plac Santissima Annunziata z dwoma ciekawymi fontannami, portyk szpitalu Niewiniątek, zaprojektowany przez Brunelleschiego i podejść do muzeum archeologicznego.

Godziny otwarcia bazyliki:
8.30 – 12.00
16.00 – 19.30

Wizyty we Florencji i Toskanii z przewodnikiem.

SIENA, ALEGORIA DOBRYCH RZĄDÓW, AMBROGIO LORENZETTI

Siena – Alegoria Dobrych Rządów – Ambrogio Lorenzetti

Moim drugim ulubionym miastem w Toskanii zaraz po Florencji jest Siena. Te dwa miasta walczyły i rywalizowały ze sobą przez wiele wieków, aż do czasu kiedy to Florencja podbiła Sienę w połowie szesnastego wieku. Zdominowane miasto przestało się wtedy rozwijać, dlatego też do dzisiaj zachowało charakter średniowieczny. Jak to się mówi, nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło.
Na pewno mieszkańcy Sieny mają na ten temat inne zdanie…

Dziedziniec Pałacu Publicznego w Sienie
Dziedziniec Pałacu Publicznego w Sienie

Zaraz mi wybaczą, ponieważ napiszę, iż Siena ukrywa wiele skarbów i tradycji, jedynych w swoim rodzaju na świecie. Na przykład, to tutaj, do dzisiaj odbywa się coroczna wielowiekowa tradycja Palio, czyli wyścig konny na Piazza del Campo, charakterystycznym placu w formie muszli. Siena posiada również przepiękną katedrę, pełną ukrytych symboli i znaczeń ezoterycznych. Bardzo lubię po niej oprowadzać i odkrywać jej ukryte przekazy religijne i filozoficzne.

Dzisiaj opowiem Wam o innym niezwykłym dziele w Pałacu Publicznym, alegorii dobrych rządów.

Freski, namalowane w latach 1338-39 przez Ambrogio Lorenzetti znajdują się w sali obrad ówczesnego rządu. Prawie siedemdziesięcioletnie Rządy Dziewięciu obywateli, wybranych wśród warstwy kupieckiej, były czasami świetności dla Sieny. Jest to pierwszy cykl malarski od czasów klasycznych, pokazujący wartości cywilne i życie w mieście i na wsi z niebywałymi szczegółami.
Sam fakt, iż rząd miasta zamówił podobny cykl w sali obrad, aby pamiętać o podejmowaniu słusznych decyzji świadczy o jego niesamowitej dojrzałości i kulturze. Siena miała więc mentalność rewolucyjną jak na czternasty wiek!

Alegoria Dobrych Rządów, Siena, Pałac Publiczny
Alegoria Dobrych Rządów, Siena, Pałac Publiczny

Kiedy wchodzimy do sali, po prawej stronie widać Alegorię Dobrych Rządów (Effetti del Buon Governo). Opowiem Wam dzisiaj o tym fresku i o skutkach dobrych rządów w mieście i na wsi. Ponieważ w tej sali artysta Lorenzetti namalował również Alegorię Złych Rządów z jego efektami, ale o niej napiszę w jednym z następnych artykułów na blogu. Alegoria, to znaczy, iż cnoty i wady są pokazane na freskach w sposób symboliczny, za pomocą postaci z różnymi atrybutami.

Największą postacią na fresku jest władca, ubrany na biało-czarno, w kolory Sieny, choć czerń z czasem wyblakła. U jego stóp widzimy inny symbol miasta, wilczycę karmiącą dwóch chłopców. Są to Ascanio i Senio, legendarni założyciele grodu, synowie zamordowanego w Rzymie Remusa. Nad królem unoszą się trzy cnoty teologiczne: Wiara z krzyżem, Nadzieja w modlitwie i Miłość na czerwono, z sercem w dłoni.

Obok władcy siedzą alegorie cnót. Po naszej lewej stronie z gałązką oliwną i ubrana na biało siedzi trochę znudzona alegoria Pokoju. Obok niej uzbrojona Siła i Ostrożność. Ciekawe zestawienie… Po prawej stronie widzimy natomiast Wielkoduszność, Umiarkowanie z klepsydrą i Sprawiedliwość z mieczem i koroną.
Ambrogio ułatwił nam zadanie podpisując każdą z cnót, ale z czasem te napisy stały się słabo czytelne.

Sprawiedliwość, Mądrość i Zgoda, Alegoria w Sienie, Palac Publiczny
Sprawiedliwość, Mądrość i Zgoda

Teraz spójrzmy na lewą stronę fresku. Tutaj na tronie siedzi Sprawiedliwość, a nad nią unosi się Mądrość. Po jednej stronie wymierzana jest sprawiedliwość boska, karająca i nagradzająca, po drugiej stronie wydawane są prawa i regulacje ziemskie. Rządy Sprawiedliwości są połączone sznurkiem z siedzącą niżej Zgodą i ciągną się dalej przez szereg obywateli. Fresk jest rozświetlony i pełen błękitnego pigmentu lapis lazuli.

Takie rządy mogą się marzyć każdemu państwu i miastu!

Natomiast na całej ścianie przy wejściu rozciąga się ogromny fresk, który pokazuje pozytywne konsekwencje dobrych rządów w mieście i na wsi.

Dobre rządy, efekty w mieście, Siena, effetti buon governo in città
Dobre rządy, efekty w mieście, Siena

W mieście wrze praca i widać dostatek. Domy wyglądają na zadbane, a w tle widzimy konstrukcję nowego budynku. Przed nami po prawej stronie rozpościerają się warsztaty szewca, kupców, bankierów, w jednym z wnętrz widzimy szkołę i mężczyznę nauczającego na katedrze. Wieśniacy przywożą swoje towary do miasta, rozwija się handel i rzemiosło.

Po lewej stronie fresku nie brakuje miejsca na zabawę i przyjemność. Widzimy grupę tańczących z instrumentami, mężczyzn grających prawdopodobnie w kości i w samym rogu orszak weselny. Na fresku przeplatają się w ten sposób elementy z życia prywatnego, zawodowego, szkolnego i czasu wolnego. Każdy z tych momentów jest ważny dla mieszkańców. Czyż nie jest to aktualne do dzisiaj?

Dobre rządy, efekty na wsi, Siena, effetti buon governo campagna
Dobre rządy, efekty na wsi

Spójrzmy teraz na wieś, gdzie trwają prace rolnicze. Na fresku pokazano prace, wykonywane o każdej porze roku, nawożenie, wysiewanie, zbieranie plonów… Nie ma wątpliwości, iż przedstawiony krajobraz to pagórkowate okolice Sieny. Jeden z mężczyzn prowadzi do miasta typową rasę świni w biało czarne pasy, hodowaną do dzisiaj tylko w okolicach Sieny, Cinta Senese. Z miasta wyrusza na polowanie orszak mężczyzn.
Na wsi, podobnie jak w mieście króluje spokój i balans. Co więcej, miasto zależy od dobrych zbiorów i pokoju na wsi. Tylko w ten sposób zapewnione jest przeżycie zarówno mieszkańców wsi jak i miasta.

Co myślicie o tych freskach? Według mnie przydałyby się one w każdej sali obrad na całym świecie jako refleksja dla naszych rządzących przed każdą decyzją.

Wkrótce napiszę również o demonicznej alegorii Złych rządów.

Jeśli planujecie wizytę w Sienie, to zapraszam do kontaktu.