KARNAWAŁ W TOSKANII – GDZIE GO ZOBACZYĆ

Karnawał w Toskanii.
Gdzie zobaczyć prawdziwy karnawał w Toskanii, historia, tradycje i przysmaki karnawałowe.

HISTORIA KARNAWAŁU
Karnawał prawdopodobnie wywodzi się od rzymskich świąt ku czci boga wina i rozkoszy, Dionizosa. Podczas obchodów, przez kilka dni nie obowiązywały normy socjalne, a ich miejsce zajmowały żarty i rozluźnienie obyczajów. Tym bardziej, iż maski pozwalały na ukrycie twarzy i poczucie nieskrępowania.

Oczywiście we Florencji, Medyceusze wiedzieli jak się bawić i jednocześnie zdobyć przychylność ludu. Organizowali już w 15 tym wieku huczne parady z wozami, nazywanymi trionfi. Dekoracje projektowali najlepsi artyści w mieście. Do tego turnieje, festyny, igrzyska, ewentualne zaręczyny czy śluby i wielodniowe uczty na ulicach. Zgodnie z rzymską zasadą, dajmy ludziom chleba i igrzysk, a nie będą się buntować.

Dla ciężko pracujących ludzi był to czas radości i wytchnienia od trudów, a także sposób na odreagowanie.

karnawał we Florencji
Karnawał na piazza Santa Croce we Florencji kilka wieków temu.

DZISIEJSZY KARNAWAŁ W TOSKANII
W dzisiejszych czasach wiele miast w Toskanii organizuje tradycyjne karnawałowe pochody z tak zwanymi carri czyli kilkumetrowymi wozami, wykonanymi z cartapesta, masy papierowej. Niektóre wydarzenia mają wielowiekową tradycję.
Wozom towarzyszą przebierańcy, tańce, śpiewy i głośna muzyka.

W tym roku karnawał zaczyna się 5 go lutego i kończy 21 go. Więc jeśli aż do początków marca będziecie w Toskanii, rozważcie podróż do jednej z niżej wymienionych miejscowości, by zobaczyć te cuda i niewidy.

Nie zapomnijcie zabrać kolorowych coriandoli i jakiegoś przebrania. Można je tanio kupić w sieciowych sklepach 99 cents lub Tiger.

W wielu miastach Toskanii na przykład w Lucca, Arezzo, Bientina, Follonica, San Gimignano organizowane są mniejsze święta karnawałowe, ale postanowiłam wymienić tylko trzy, według mnie najpiękniejsze.

pochód karnawałowy w Viareggio Toskania
Jeden z ogromnych wozów podczas karnawału w Viareggio.

KARNAWAŁ W VIAREGGIO
Najbardziej znane pochody karnawałowe w Toskanii odbywają się w nadmorskiej miejscowości Viareggio. W tym roku mija 150 lat od pierwszego pochodu, więc okazja do świętowania jest podwójna. Potrójna jeżeli weźmiemy pod uwagę przerwę epidemiologiczną.

Wszystko zaczęło się dalekim 1873 roku. W Tłusty Wtorek, główną aleją Viareggio przejechał orszak ozdobionych karoc. Po drugiej wojnie światowej, karnawał w Viareggio nabierał coraz większego rozgłosu. Wozy robiły się coraz większe i pojawiły się na nich wykonane z masy papierowej postaci polityków, sław, celebrytów. Wydarzenie stało się świetną okazją do żartobliwego komentowania wydarzeń z zeszłego roku.

W Viareggio od ponad 20 lat istnieje fabryka Cittadella, gdzie artyści i rzemieślnicy profesjonalnie przygotowują wozy alegoryczne. Tam ma siedzibę również muzeum karnawału, otwarte przez cały rok. 

W tym roku (2023) obchody odbędą się 4 go, 12 go, 16 go, 19 go, 21 go i 25 go lutego.
Ostatni dzień jest najefektowniejszy, wybierany jest najlepszy wóz, a pochód zakończą fajerwerki.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
Bilety wstępu kosztują od 15 euro wzwyż i kupuje się je online albo na miejscu.
Strona web.
Do Viareggio kursuje pociąg z Florencji.
Rozkład.

karnawał w Toskanii Foiano
Wozy karnawałowe w Foiano della Chiana.

KARNAWAŁ W FOIANO DELLA CHIANA
Na drugim miejscu w Toskanii pod względem popularności znajduje się bez wątpienia karnawał w Foiano della Chiana (niedaleko Arezzo). Prawdopodobnie jest najstarszym karnawałem we Włoszech ponieważ pierwsza edycja odbyła się w dalekim 1539 roku!

W tym roku po Covidowej przerwie pochody odbędą się tradycyjnie w każdą niedzielę od 5 go lutego do 5 go marca łącznie. Ulicami miasta przetoczy się procesja wozów alegorycznych z przebierańcami i skomplikowanymi choreografiami. Biorą w nich udział cztery fabryki czyli cantieri miasta. Do tego wydarzenia pieczołowicie przygotowują się przez cały rok, więc nagroda ma duże znaczenie symboliczne.

Wydarzeniu patronuje Re Giocondo, czyli król Radości. Podczas ostatniego pokazu odczytuje on swój ironiczny testament, a potem urządza mu się pogrzeb. Aż do następnego roku kiedy magicznie zostaje przywrócony do życia!

Dodatkowo wiele innych wydarzeń dla dzieci i dla starszych, pokazy artystyczne oraz stragany z lokalnymi przysmakami street food.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
Dojazd niestety tylko własnym środkiem transportu.
Wstęp około 10 euro. Dzieci do 150 cm gratis.
Strona web.

karnawal w Toskanii

KARNAWAŁ W CASTIGLION FIBOCCHI
Jeżeli kochacie tajemnicę i średniowiecze, ten karnawał zdecydowanie Was zachwyci. W scenograficznym miasteczku Castiglion Fibocchi niedaleko Arezzo po raz 26 odbędzie się pokaz barokowych masek. Mimo iż tradycja wydaje się dość świeża, w rzeczywistości świętowanie karnawału wspomina się już w 1113 roku. Jego nazwa wywodzi się od władcy miasta Ottaviano Pazzi o przydomku Bocco, który według legendy miał zdeformowaną twarz i ukrywał ją pod maską.

Karnawał odbywa się tylko w dwie niedziele, 5 go i 12 go lutego. W miasteczku można spotkać ponad 160 postaci ubranych w wykwintne szaty i barokowe maski. Każda maska ma swoją nazwę, historię, opis i motto.
Tutaj możecie je zobaczyć.

Pod koniec dnia odbywa się tradycyjny pochód wszystkich uczestników, a 12 go wybiera się najpiękniejszą maskę.

Całemu wydarzeniu patronuje król Bocco, jedyny z odkrytą twarzą, wraz z małżonką i licznym orszakiem podwładnych.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
Pokazy: 5 i 12 luty
Wstęp płatny: 8 euro.
Dojazd: tylko samochodem.
Strona web.

karnawal w toskanii
Schiacciata fiorentina.

3 KARNAWAŁOWE PRZYSMAKI W TOSKANII
Smakołyki znajdziecie w barach, cukierniach i nawet supermarketach w okresie karnawału. We Florencji frittelle są serwowane nawet znacznie wcześniej.

Frittelle di riso – czyli pączki ryżowe. Najlepsze według mnie w miejscowości San Donato in Collina niedaleko Florencji.
Przepis.

Schiacciata fiorentina – mięciutki tort z jajek, mąki, cukru i tradycyjnie udekorowany lilią, symbolem Florencji. Każdy cukiernik przysięga, że to on zna prawdziwy przepis.

Cenci albo chiacchiere – bardzo podobne do naszych polskich faworków, którymi zajadałam się za dziecięcych lat.
Przepis.


Piszę blog z pasji, a zawodowo pracuję jako przewodnik po Toskanii. Piszcie, jeżeli jesteście zainteresowani wspólnym zwiedzaniem.

KULT SŁOŃCA, ZODIAK, MIESIĄCE – TOSKANIA

Kult słońca, zodiak, miesiące – w sztuce średniowiecznej.

Teraz jest ten czas… Najkrótsze dni w roku, śmierć i narodziny słońca, zamknięcie cyklu. W wielu kulturach i religiach, te dni miały duże znaczenie symboliczne i religijne. Chrześcijaństwo przejęło wiele symboli z innych kultur, dlatego wielokrotnie możemy znaleźć ciekawe pogańskie symbole w sztuce religijnej. W dużym skrócie, na przykład znaki zodiaku i alegorie miesięcy, które pojawiają się jako dekoracja architektury romańskiej w całej Europie. Nad wejściami do kościołów, na portalach, kolumnach, na podłogach… Widać często słońce, koło z symbolami zodiaku i różne prace odnoszące się do konkretnych miesięcy. We Włoszech bardzo często te dekoracje wykonywali rzemieślnicy z północy.

Bardzo mnie takie tematyki fascynują i chciałam Wam pokazać kilka przykładów, które znajdziecie w Toskanii. A dokładniej we Florencji, w Pizie, Lucce i Arezzo. Oczywiście jest ich o wiele więcej, to tylko te najbardziej znane.

Kult słońca, zodiak, miesiące - Toskania, baptysterium florencja
Koło ze znakami zodiaku – Baptysterium we Florencji

FLORENCJA – BAPTYSTERIUM I KOŚCIÓŁ SAN MINIATO AL MONTE
Zaczynamy od Florencji, gdzie możecie zobaczyć dwie piękne podłogi, wykonane mniej więcej na początku trzynastego wieku, w marmurze i prawdopodobnie przez tych samych rzemieślników.
Mówię o baptysterium i o kościele na wzgórzu San Miniato al Monte.

W obu miejscach widać koła ze znakami zodiaku, tyle że w baptysterium jest na nim symbol słońca i zdanie: En giro torte sol ciclos et rotor igne. To palindrom więc można je czytać od przodu i od tyłu i oznacza: Ja słońce obracam kręgi i jestem obracane przez ogień. Prawdopodobnie podczas przesilenia letniego, promień słońca wpadał do środka baptysterium i oświetlał znak Raka.

San Miniato al Monte, zodiak, Kult słońca
Zodiak w San Miniato al Monte

Na podłodze kościoła San Miniato al Monte, podobnie, mamy koło ze znakami zodiaku, a w jego centrum figuruje słońce. Ono też pełniło funkcje gnomonu, pokazującego położenie słońca.
Info praktyczne
Do baptysterium wchodzi się z biletem, do kościoła San Miniato al Monte, gratis w godzinach otwarcia: 9-13 / 15-19.

baptysterium portal w Pizie
Alegorie miesięcy

PIZA – BAPTYSTERIUM
W Pizie przy głównym wejściu do baptysterium, po lewej stronie, możecie zobaczyć alegorie miesięcy. Na samym dole styczeń, a prawdopodobnie z braku miejsca wrzesień i październik pokazano na jednej scenie. W sierpniu czas na zbiory, we wrześniu i październiku tłoczy się wino, w grudniu zarzyna się świnię, prawdopodobnie na święta. Niektóre przedstawione prace są dla nas dzisiaj trudne do zrozumienia. Nie mamy już takiego kontaktu z naturą i pracami rolniczymi jak w średniowieczu.
Info praktyczne
Wejście do baptysterium jest płatne, natomiast miesiące widać na zewnątrz, bez wchodzenia.

Kult słońca, zodiak, miesiące - Lucca
Kult słońca, zodiak, miesiące - Toskania
Alegorie miesięcy

LUKKA – KATEDRA ŚW. MARCINA (San Martino)
W Lucce miesiące pojawiają się nad wejściem do katedry. Pod portykiem można zobaczyć sceny z życia biskupa Św. Marcina z Tours, któremu dedykowany jest kościół. Zaraz pod nimi, alegorie miesięcy, bardzo czytelne i nawet podpisane, żeby nie było wątpliwości. Nad nimi widać też znaki zodiaku. W lutym łowi się ryby pod lodem, w czerwcu czas na żniwa, w sierpniu zbiór owoców, a we wrześniu, wiadomo, tłoczenie wina.
Info praktyczne
Wejście do katedry płatne, cykl można zobaczyć bez biletu.
Pod portykiem znajduje się również tajemniczy labirynt, o którym pisałam na blogu.

arezzo miesiace
Alegorie miesięcy w Arezzo

AREZZO KOŚCIÓŁ SANTA MARIA
Najpiękniejszy cykl miesięcy w Toskanii znajduje się jednak w Arezzo, nad głównym wejściem do kościoła Pieve Santa Maria na Piazza Grande. Cykl szacuje się na koniec 13 go wieku i wszystkie przedstawione postaci były oryginalnie pokryte kolorami.

Warto zwrócić uwagę na niektóre szczegóły.
Na przykład: Styczeń, dwulicowy rzymski bóg Janus, siedzi na stołku przed paleniskiem. Luty przycina suchą gałąź. Kwiecień przedstawiono zgodnie z ikonografią Króla Kwiatów; nosi drapowaną tunikę, płaszcz, buty i kwietną koronę na włosach. Maj zajmuje większą przestrzeń niż pozostałe miesiące, ponieważ widać rycerza na rumaku. Październik to rolnik zamierzający siać pszenicę, ma długą brodę, nosi tunikę i buty. Listopad jest ubrany w typowe zimowe szaty i wyrywa rzepę.

Zobaczcie filmik na youtube.
Ile kolorów i szczegółów. To już wygląda jak prawdziwa rzeźba a nie dekoracja.
https://www.youtube.com/watch?v=r_-hMt1wmWM

Info praktyczne
Wstęp do kościoła bezpłatny w godzinach: 8-12 / 15-19
Cykl widać na zewnątrz.

Znasz inne alegorie miesięcy, znaki zodiaku i słońca w sztuce średniowiecznej? Daj mi znać. Pozdrowienia z trochę deszczowej Florencji.