PRATO – TOSKANIA

prato

Dzisiaj będzie o Prato w Toskanii, albo jak mówią tutejsi, połykając t, o Pra’o, miejscowości kilkanaście kilometrów na północ od Florencji. Od ponad dwóch lat mieszkam w połowie drogi między Prato a Pistoią i jeszcze zapoznaję się z okolicami i atrakcjami tych miejsc. Obydwa miasta mają piękne starówki, ale są mniej odwiedzane przez turystów.

Myślę jednak, że w ciągu następnych lat wiele się zmieni w turystyce. Już teraz widzę nowy trend. Promowana jest turystyka jakościowa, w miejsca mniej zatłoczone i autentyczne, jak również piesze wędrówki. Okolice Prato i Pistoi mają pod tym względem wiele do zaoferowania. Otoczone są górami, rzekami i parkami, a w sezonie organizowanych jest tutaj wiele wydarzeń.

prato
Piazza del Duomo, Prato

PRATO
Prato to tętniące życiem miejsce, którego historyczne centrum przeszło w ostatnich latach wielkie odrodzenie. Pojawiło się wiele restauracji, nocnych lokali, miejsc z muzyką na żywo. Czasami obserwuję, iż w Prato dzieje się więcej dla lokalsów niż we Florencji, która jest dwa razy większa. Prato rozciąga się jednak w niesamowity sposób, łącząc wiele miejscowości i tworząc jedną wielką metropolię. Dużo tutaj miejsc do rozrywki, klubów, siłowni, parków, tras rowerowych, stowarzyszeń i podobnych.

Natomiast podchodząc do tematu turystycznie:
CO ZWIEDZIĆ W JEDEN DZIEŃ?
(jeśli już zdecydowaliście się na odpoczynek od tłumów i jednodniową wycieczkę do Prato).

– KATEDRA
Docierając od strony dworca kolejowego lub z parkingu na piazza Mercatale, jedną z pierwszych rzeczy do zobaczenia jest Duomo, czyli katedra Św. Stefana.

Z zewnątrz, ze swoimi biało-zielonymi kolorami i fasadą, jest bardzo podobna do romańskich kościołów we Florencji. W środku ważne dzieła artystyczne, np wspaniałe freski Filippo Lippiego i Paola Uccello. To właśnie w Prato, malarz Lippi już w podeszłym wieku poznał młodą zakonnicę Lukrecję i wdał się z nią w romans, który zaowocował potomstwem i portretem Madonny, dzisiaj w galerii Uffizi.

filippo lippi salomè freski w duomo w prato
Uczta Heroda, jeden z fresków Filippa Lippi w katedrze. Podobno tańcząca Salomè to również portret Lukrecji.

Na zewnątrz, na rogu budynku, można zobaczyć oryginalną renesansową ambonę, zaprojektowaną przez Michelozza i wyrzeźbioną przez Donatella. Płaskorzeźby z tańczącymi puttami to kopie, oryginały znajdują się w muzeum katedralnym.

Według legendy w Duomo znajduje się święty pas Dziewicy i z tej ambony jest on pokazywany kilka razy do roku: 1 go maja, 15 go sierpnia, 8 go września, na Boże Narodzenie i Wielkanoc.

Do katedry można wejść bezpłatnie. Tylko z biletem wchodzi się do muzeum i do głównych kaplic w kościele, gdzie znajdują się najważniejsze freski.
Informacje o biletach i godzinach otwarcia. Zamknięte w poniedziałki.

pałac pretoriański - prato
Pomnik kupca i filantropa z Prato – Francesco Datini, w tle Palazzo Pretorio.

– PAŁAC PRETORIAŃSKI
Pałac stworzono na przełomie 13 go i 14 go wieku dla przedstawicieli władzy świeckiej z połączenia trzech wcześniej istniejących wież. Tą lepiankę całkiem dobrze jeszcze widać, jeśli przyjrzycie się budynkowi na zewnątrz. Widać inne materiały budowlane i inne elementy stylistyczne.
Dzisiaj w pałacu mieści się muzeum, które ponownie otwarto w 2013 roku po gruntownej renowacji oraz informacja turystyczna. Polecam odwiedzić muzeum. Posiada ono kolekcję dzieł od średniowiecza do 19 go wieku na trzech piętrach, bardzo pięknie oświetloną i zaprezentowaną. Wizyta zajmie Wam około godzinki. Taki krótki przegląd najważniejszych artystów z okolic i ewolucji sztuki.

Na placu można zobaczyć czarującą fontannę Bachusa z 17 go wieku i pomnik przedstawiający Franciszka Datini, ważnego czternastowiecznego kupca z Prato, w momencie przekazywania swojego testamentu spadkobiercom,

Plac w Średniowieczu był miejscem targów i spotkań i w tym sensie do dzisiaj zachował swoją funkcję. Znajdziecie na nim kawiarnię-restaurację I Frari delle Logge, bardzo popularną wśród lokalnej młodzieży.

Informacje muzeum. Zamknięte we wtorki.

prato zamek i santa maria delle carceri
Widok z zamku na kościół Santa Maria delle Carceri

ZAMEK CESARZA
Zamek jest wspaniałym przykładem – unikalnym w środkowo-północnych Włoszech – architektury z czasów cesarza Fryderyka II, zbudowanym po 1240 roku. Budynek o planie kwadratu z wieżami na rogach, wzniesiono na miejscu pierwotnego zamku rodziny Alberti. Solidne mury, o grubości dwóch i pół metra, są wykonane z lokalnego kamienia i zwieńczone ciekawymi blankami w kształcie „jaskółczego ogona”.

W ostatnich latach miasto wyremontowało zamek i pozwala na bezpłatną wizytę. Można przejść górą dookoła murów i podziwiać imponujący widok na miasto i okolicę.
W lecie w zamku odbywają się pokazy filmów.

Godziny otwarcia:
1 kwietnia – 30 września
10 – 13 / 16 – 20
1 października – 31 marca
10 – 16
Zamknięty we wtorki.

santa maria delle carceri prato
Santa Maria delle Carceri

– KOŚCIÓŁ SANTA MARIA DELLE CARCERI
Interesujący kościół naprzeciw zamku, zbudowany na miejscu legendarnego cudu. Młody chłopiec ujrzał w tym miejscu na jednej ze ścian więzienia (carceri po włosku) obraz Matki Boskiej cudownie ożywiony. Wawrzyniec Wspaniały (koniec 15 go wieku) zlecił więc swojemu architektowi Giuliano da Sangallo budowę kościoła na miejscu więzienia.

Artysta zainspirowany architekturą Brunelleschiego i Albertiego, zaprojektował budynek na planie krzyża greckiego, a część centralną na skrzyżowaniu ramion pokrył kopułą. Bardzo podobne rozwiązanie jak w kaplicy Pazzich i Starej Zakrystii we Florencji, dwa arcydzieła renesansu Brunelleschiego.
W środku znajdziecie majoliki warsztatu della Robbia i witraże, projekt Ghirlandaia.
Dekoracja zewnętrzna kościoła, typowe biało-zielone kolory, nie została nigdy ukończona.

Wstęp bezpłatny.

muzeum włókiennicze prato

– MUZEUM TEKSTYLIÓW
Aby odkryć włókienniczą i przemysłową przeszłość Prato, powinniście odwiedzić muzeum tekstyliów – Museo del Tessuto. Znajdujące się zaledwie kilkaset metrów od zamku, przy murach miasta,  muzeum jest jedną z największych w Europie instytucji zajmujących się prezentacją dawnych i współczesnych tekstyliów. Od 2003 roku muzeum znalazło swoją ostateczną lokalizację na terenie niegdysiejszej fabryki włókienniczej.

Muzeum jest bardzo dobrze zorganizowane i zaprezentowane. Odwiedziłam je rok temu temu i byłam pod wrażeniem tkanin i historii, które się za nimi kryją. Zajrzyjcie na mój instagram, aby zobaczyć relację z tej wizyty. Wizyta zajmuje około godziny.
Informacje, godziny otwarcia.

prato kaplica migliorati
Kaplica Migliorati, Historie Św. Mateusza, Niccolò di Pietro Gerini

– KOMPLEKS I KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO FRANCISZKA
Jeden z pierwszych na świecie kościołów franciszkańskich, którego budowę rozpoczęto bardzo szybko po śmierci założyciela zakonu. Fasada posiada jeszcze niektóre oryginalne trzynastowieczne elementy i ciekawą płaskorzeźbę ze Św. Franciszkiem.

W środku dzieła artystów takich jak Bicci di Lorenzo, Maso di Bartolomeo, Benedetto da Maiano. Krucyfiks na ołtarzu jest z 12 go wieku. A w kościele jest pochowany Francesco Datini, o którym wspominałam wcześniej.

W sali kapituły zachowały się freski artysty z Florencji Niccolò di Pietro Gerini z 14 go wieku. Zostały one ufundowane przez bogatą rodzinę Migliorati.

Wstęp bezpłatny.
Aktualnie przeprowadzana jest renowacja i nie wiadomo czy będzie można wkrótce odwiedzić również renesansowy krużganek i oratorium Św. Antoniego.
Informacje.

centrum pecci prato

– CENTRUM PECCI
Jeśli macie samochód, polecam odwiedzić Centrum i muzeum Pecci. Jest to dzisiaj jedno z najważniejszych miejsc poświęconych sztuce współczesnej w Toskanii. Sam jego wygląd z zewnątrz uderza swoją oryginalnością.
Oryginalna struktura z lat 80 tych została otoczona architekturą holenderskiego artysty Maurice Nio. Wygląda jak statek ufoludków, a jak dla mnie dom dla protagonistów bajki Teletubisie.
Uczestniczyłam w Pecci w wielu interesujących i często bezpłatnych wydarzeniach.

Oprócz wystaw stałych i czasowych, Centrum Pecci organizuje również seanse filmowe, konferencje i koncerty.

W ostatnią niedzielę miesiąca wstęp do muzeum jest bezpłatny.
Infomacje.

CIEKAWOSTKA
Prato, z 195 tysiącami mieszkańców jest obecnie trzecim europejskim miastem, po Paryżu i Londynie, z największą liczbą obywateli z Chin. Przebywa ich tutaj oficjalnie 20%. 

Niektóre dzielnice zamieniły się w prawdziwe Chinatown ze sklepami, firmami i restauracjami prowadzonymi tylko przez Chińczyków.

Dlaczego jest ich tutaj tak dużo?
Upadłe fabryki tekstyliów stały się popularne wśród inwestorów chińskich kilkanaście lat temu. Na ich miejscu założyli tysiące fabryk odzieżowych. Być może, iż Wasze niektóre ubrania nie zostały wyprodukowane w Chinach ale made in Italy, czyli w rejonie Prato przez Chińczyków.

cantuccini prato

KUCHNIA
Słynne toskańskie twarde ciasteczka z migdałami, cantuccini pochodzą z Prato. Możecie je kupić dobrej jakości np w sklepie Antonio Mattei. Posmakujcie ich w różnych wydaniach z vin santo lub kawą.

W Prato skosztujecie tradycyjnej kuchni toskańskiej.  Typowym daniem lokalnym jest sedano alla pratese czyli selery faszerowane cielęciną, mortadelą, jajkami i czosnkiem, gotowane w piekarniku lub smażone. Są one specjalnością np historycznej restauracji Trattoria Soldano.

prato pulpit donatella
Ambona – Michelozzo i Donatello

WYDARZENIA
Jeśli interesują Was wydarzenia nie tylko wieczorne, ale też spektakle, wystawy, konferencje, kino i podobne, zerknijcie na te miejsca.

Officina Giovani, z dedykacją dla młodych w nazwie, kiedyś rzeźnia dziś miejsce na wystawy, pokazy, konferencje, spektakle jak również kursy i workshopy.

Anarchico, niedawno otwarty open space, jak mówi opis: sztuka współczesna i idee digital.

Ex-chiesa San Giovanni, były kościół Św. Jana, dzisiaj miejsce na wystawy i konferencje.

Teatro Metastasio, teatr na wysokim poziomie w centrum miasta.

Politeama Pratese, podobnie jak wyżej, wszystkiego po trochu, proza, poezja, koncerty, spetkale dla dzieci, jazz.

Centro Pecci – nie tylko muzeum ale również kino, koncerty, konferencje, restauracja.

JAK DOJECHAĆ
Najlepiej pociągiem. Wystarczy wysiąść na Porta al Serraglio aby znaleźć się w odległości kilku kroków od katedry.
Rozkład jazdy – Trenitalia

Samochodem: płatny parking na Piazza Mercatale lub w pobliżu murów, niedaleko Museo del Tessuto przy Via Pomeria.


Szukasz przewodnika po Toskanii? Napisz do mnie.



MICHAŁ ANIOŁ W MUZEUM BARGELLO WE FLORENCJI

Michał Anioł – muzeum Bargello we Florencji

muzeum bargello we florencji
Krużganek Muzeum Bargello

Nie trzeba koniecznie tłoczyć się w muzeum Akademii, gdzie znajduje się oryginał Dawida Michała Anioła i wydobywający się z kamienia Jeńcy, by zobaczyć dzieła tego artysty.

Rozważcie wizytę w pięknym i mniej zatłoczonym muzeum Bargello we Florencji. W średniowiecznej atmosferze można tam podziwiać aż 4 dzieła Buonarrotiego plus niesamowitą kolekcję rzeźb, sztuki średniowiecznej, renesansowej, islamskiej, ceramiki i wiele innych.

Rzeźby Michała Anioła znajdują się na parterze, w dużej sali po prawej stronie od wejścia z krużganku budynku. To o nich będzie dzisiaj na blogu w ten deszczowy, majowy dzień.

bachus michał anioł bargello

Bachus
Młody Michał Anioł otrzymał zamówienie na Bachusa w 1496 roku od kardynała Raffaella Riario, który padł ofiarą oszustwa. Sprzedano mu rzeźbę Śpiącego Kupidyna (dziś zaginioną), autorstwa Buonarrotiego jako dzieło antyczne. Kardynał był pod wrażeniem talentu artysty i zapragnął, by ten wyrzeźbił mu Bachusa, boga wina i rozkoszy, tematyka dość popularna wśród humanistów i mecenasów sztuki.

Buonarroti wydobył figurę z bryły marmuru dość szybko, w rok czasu, ale nie wiadomo dlaczego kardynał potem ją sprzedał. Czyżby nie podobała mu się czytelna aluzja do homoerotycznej zmysłowości młodzieńca?

Bachus jest pokazany z pucharkiem, w koronie z winogron, w lewej ręce trzyma skórę leoparda i winogrona. Ciekawa jest jego pozycja i ekspresja, dzięki której Michał Anioł oddaje widoczny stan upojenia.
Bardzo oryginalnym rozwiązaniem jest również pokazanie małego satyra z tyłu, zjadającego winogrona, który skłania obserwującego do wizji nie tylko frontalnej ale z każdej strony.

tondo pitti michał anioł bargello

Tondo Pitti, czyli okrągła płaskorzeźba, zamówiona przez zamożnego Bartolomeo Pitti.
Są to lata 1503-04, kiedy Michał Anioł pracuje nad Dawidem i w międzyczasie przyjmuje inne zamówienia. Kiedy na to wszystko znajdował czas? Właśnie nie znajdował, bo projekty pozostały nieukończone, podobnie jak cykl rzeźb do katedry w Sienie, rozpoczęty w tym samym czasie.

Madonna siedzi jakby przykucnięta na kamieniu, o otwartą książkę na jej nogach opiera się mały Jezus. Płaskorzeźba sprawia wrażenie braku miejsca, jakby autor próbował zmieścić całą kompozycję troszkę na siłę. Dzieło pozostało w stanie pół surowym. Z tyłu wyłania się głowa małego Jana Chrzciciela, a tylko twarze Maryi i Jezusa, artysta dopracowuje prawie do końca. Na czole Maryi pojawia się ciekawie cherubin.

apollo dawid michał anioł bargello

Apollo albo Dawid
Nie za bardzo znamy tematykę tej rzeźby. Apollo, słoneczny patron muz, bóg intelektu, przepowiedni, nauki czy kolejny Dawid? Dzieło zamówił u Michała Anioła Baccio Valori, komisarz we Florencji w 1530 roku. Po jego oskarżeniu o spisek przeciwko Medyceuszom, wtrąceniu do więzienia i konfiskacie dóbr, rzeźba trafiła do kolekcji Kosmy I go

Nawet przez dość długi czas znajdowała się w amfiteatrze w ogrodach Boboli, narażona na czynniki atmosferyczne. Buonarroti już po pięćdziesiątce wcielił tutaj w życie swoją poetykę i styl, nie zakańczając figury. Niektórzy historycy sztuki twierdzą, iż w późniejszych latach życia było to celowe posunięcie artysty, podkreślające proces kreacji.

Apollo dla niektórych wydaje się wyciągać strzałę z kołczanu, a dla innych przeciąga się melancholijnie jako Dawid, już po ucięciu głowy Goliata, żałując tego uczynku. Trudno powiedzieć i czy jest to ważne?

Marmur tej rzeźby ma dużo defektów, co widać gołym okiem.

brutus michał anioł bargello

Brutus, marmurowe popiersie z 1538 roku.
To bardzo ciekawe dzieło Michała Anioła. Artysta angażuje się i wypowiada tutaj politycznie. Wiemy, iż jest to popiersie Brutusa, zabójcy Juliusza Cezara. Dla wielu bohater, który zabił tyrana. I wiemy też, iż Michał Anioł był republikaninem i nie chciał powrotu do władzy we Florencji Medyceuszy. Tym samym przyjął to zamówienie polityka i republikanina z Florencji i symbolicznie odniósł się do zabójstwa tyrana Aleksandra Medyceusza przez jego kuzyna Lorenzino w 1537 roku. Udrapowanie i część szyi zakończył uczeń Tiberio Calcagni.

Michał Anioł kopiuje model popiersi cesarzy rzymskich, ale jego przedstawienie jest o wiele bardziej masywne i energiczne. Na twarzy Brutusa maluje się gniew i napięcie.

tribolo bargello florencja
Miniaturki, kopie Jutrzenki i Zmierzchu Michala Anioła

Dodatkowo w sali, możecie zobaczyć inspiracje Michałem Aniołem, szczególnie rzeźbami do Nowej Zakrystii, których kopie w miniaturze widnieją w sali, jak również liczne dzieła artystów jemu współczesnych, powielających kompozycje, torsje i pozy.

Prześledzenie ewolucji rzeźby we Florencji, zaczynając od sali na pierwszym piętrze, gdzie króluje Donatello, w towarzystwie Andrea del Verrocchio, Luca della Robbia i innych, pomoże Wam również zrozumieć geniusz Michała Anioła.

Informacje praktyczne, bilety, godziny otwarcia.

Dajcie znać czy byliście w tym muzeum i co o nim myślicie.

Jeśli chcecie odwiedzić Bargello ze mną, zapraszam do kontaktu.