Zgodzicie się ze mną, iż Michał Anioł to jeden z najbardziej znanych artystów wszechczasów i trudno podważyć opinię, iż był on wielostronnym geniuszem. Co ciekawe niezwykły talent tego artysty rozpoznano już za jego życia, co jak wiecie zdarza się bardzo rzadko.
Macie ochotę poznać kilka faktów z życia Michała Anioła i wyruszyć na wycieczkę po Florencji po jego śladach? Jeśli wybieracie się do tego renesansowego miasta, nie zapomnijcie zachować tego wpisu. Na pewno się Wam przyda w wyborze miejsc do zwiedzania i w zorientowaniu się we florentyńskich muzach.
Michelangelo Buonarroti urodził się w 1475 roku w “dzikiej” części Toskanii, w rejonie Casentino, w miejscowości Caprese niedaleko Arezzo. Jednak bardzo szybko jego rodzina przeniosła się do Florencji. Mały Michał za niańkę miał kobietę z podmiejskiego Settignano, miejsca, gdzie wydobywano kamień do budowy i gdzie miało swoje warsztaty wielu rzeźbiarzy. Ten fakt będzie wspominany żartobliwie przez Buonarrotiego. Według niego razem z mlekiem wyssał on również wielowiekową tradycję rzeźbiarską Settignano i miłość do dłuta.
Mimo nazwy, Michał Anioł nigdy tam nie mieszkał. Posiadłość należała do jego bratanka Leonarda i z czasem została zamieniona w muzeum poświęcone geniuszowi. Można w nim zobaczyć dwie młodzieńcze prace artysty: Bitwę Centaurów (na zdjęciu) i Madonnę na schodach. W Bitwie widać inspirację sztuką klasyczną, którą artysta miał okazję kopiować pod patronatem Wawrzyńca Wspaniałego w ogrodach San Marco. Medycejski książę przyjął go w gościnę we własnym domu i dał mu wykształcenie artystyczne w nowo uformowanej akademii na wolnym powietrzu dla utalentowanych młodych artystów. Tutaj możecie poczytać o masce fauna, którą wyrzeźbił młody Buonarroti podczas tych lat i której ślad zaginął podczas drugiej wojny.
W muzeum znajduje się również model do jednej z czterech alegorii rzek, które miały zdobić sarkofagi w Nowej Zakrystii, jednej z ostatnich prac Michelangelo we Florencji.
Krucyfiks w Santo Spirito
KOŚCIÓŁ SANTO SPIRITO W OLTRARNO
Zaraz po śmierci Wawrzyńca w 1492 roku, Florencja znalazła się pod wpływem dominikańskiego brata Girolamo Savonarola, a członkowie dynastii medycejskiej byli widziani wrogo . Siedemnastoletni Michał Anioł znalazł schronienie u przeora klasztoru Santo Spirito. Pozwalał mu on na studiowanie i sekcję zwłok z pobliskiego szpitala. Taka praktyka była przyjętą metodą studiowania anatomii ludzkiej. Podobno w podzięce za schronienie w 1493 roku, Michał Anioł wyrzeźbił drewniany krucyfiks. Dzisiaj można go zobaczyć za symboliczną sumę w kościele Santo Spirito. Dzieło uderza swoją delikatnością i precyzyjnym oddaniem szczegółów anatomicznych. Prawdopodobnie artysta wyrzeźbił ciało Chrystusa patrząc na zwłoki młodego chłopca.
Brutus
Kiedyś miejsce tortur, dzisiaj jest to jedno z piękniejszych muzeów na świecie z rzeźbami renesansowymi. Na parterze, w dużej sali, można zobaczyć aż cztery majstersztyki Michała Anioła, pochodzące z różnych okresów jego twórczości.
W 1494 r. Michał Anioł przeniósł się do Rzymu w poszukiwaniu nowych zamówień. Bóg wina, Bachus w Bargello został wykonany dla kardynała Riario. Jednak wymuskane ciało boga i jego niepewna pozycja, wskazująca na upojenie winem, nie przypadły mu do gustu i bardzo szybko sprzedał on rzeźbę.
W Bargello znajdziecie również płaskorzeźbę Tondo Pitti (Madonnę z Dzieciątkiem). Tondo o okrągłym kształcie było typowym formatem zamawianym przez bogate rodziny na użytek prywatny. Podobno Michał Anioł nie był zadowolony z proporcji tej rzeźby i zostawił ją w stanie nieukończonym. W ten sposób zainaugurował szereg prac niedokończonych, które są dla nas dzisiaj zagadką.
Następne dzieło w muzeum to Dawid lub Apollo. Istnieją dzisiaj wątpliwości, kogo powinna była przedstawiać statua. A ostania praca to popiersie Brutusa, zdrajcy Juliusza Cezara. Patrząc na nie łatwo nam odgadnąć po czyjej stronie stał Michał Anioł.
Dawid
W 1501 roku Buonarroti powrócił do Florencji. Młody, a już otoczony sławą i uznaniem po wyrzeźbieniu rzymskiej Piety, zabrał się za niełatwe wyzwanie. W magazynach Opera del Duomo od wielu lat znajdował się blok marmuru mający przedstawiać Dawida. Aż trzech artystów próbowało pracować nad bryłą, ale zrezygnowali oni z pracy, ponieważ marmur posiadał wiele skaz. 26 letni Michał Anioł zabrał się za pracę i w półtora roku wykonał arcydzieło renesansu i sztuki europejskiej. O Dawidzie możecie poczytać więcej na moim artykule.
W Akademii znajdują się również niedokończeni Jeńcy, nad którymi artysta pracował przez wiele lat. Stanowili oni część projektu do grobu papieża Juliusza II. Oraz Sw. Mateusz i przypisywana Buonarrotiemu Pietà z Palestriny. Ale trudno jednak uwierzyć, iż została ona wykonana przez naszego geniusza, proporcje i anatomia figur wyglądają na niezbyt udane.
Zdecydowanie wizyta w Accademii powinna stanowić „must” dla miłośników Michała Anioła.
Tondo Doni
Mniej więcej w tych samych latach, boski Buonarroti pracował nad innym dziełem, obrazem nazywanym Tondo Doni, ponieważ wykonanym dla rodziny o tym nazwisku. Jest to jedyne potwierdzone dzieło namalowane na drewnie artysty i znajduje się w muzeum Uffizi. Ciekawe, co skłoniło Michała do zajęcia się malarstwem? Przez całe życie twierdził on, iż to rzeźba jest największą sztuką. Co oczywiście nie przeszkodziło mu w wykonaniu genialnych fresków do kaplicy Sykstyńskiej i do namalowania tego niesamowitego obrazu przedstawiającego Świętą rodzinę. Zwróćcie uwagę na jaskrawe, metaliczne kolory i na oryginalną pozycję Maryi. Widać na obrazie zamiłowanie artysty do rzeźby.
Nowa Zakrystia
KOMPLEKS SAN LORENZO
Pierwsze trzydzieści lat 16 go wieku to dość dramatyczny czas na Półwyspie Apenińskim. Medyceusze wracają do władzy do Florencji, dwóch z nich zasiada na tronie papieskim a w 1527 roku dochodzi do złupienia Rzymu przez armię hiszpańską. Michał Anioł przebywał w tym czasie we Florencji z przerwami, pracując nad wieloma projektami i pozostawiając wiele z nich w stanie niedokończenia. Medycejscy papieże zamówili Michałowi Aniołowi projekt Nowej Zakrystii w kościele San Lorenzo jak również przedsionek i Bibliotekę. We Florencji można więc podziwiać również niesamowity talent architektoniczny Buonarrotiego i jego oryginalne rozwiązania, które wyprzedzają epokę, w której żył. O Nowej Zakrystii napisałam artykuł.
Kiedy Medyceusze wracają na do władzy w mieście w 1530 roku, Michał Anioł przenosi się na stałe do Rzymu.
Pietà Bandini
MUZEUM OPERA DEL DUOMO
Chociaż duch i geniusz Michała Anioła zawsze będą unosić się po uliczkach Florencji, Muzeum Opera del Duomo to ostatni przystanek na naszym szlaku. To tam możecie zobaczyć jedno z ostatnich dzieł artysty, dramatyczną Pietę Bandini. Podobno Michał Anioł wyrzeźbił ją na swój własny grób, ale w porywie złości rzucił w nią młotem i ją uszkodził. Dzieło zostało potem dopracowane przez jego ucznia Tiberio Calcagni. Podobno w postaci Nikodema podtrzymującego martwe ciało Chrystusa, artysta wyrzeźbił autoportret.
Niedawno rzeźba przeszła gruntowną restaurację i czekamy na możliwość jej zobaczenia.
Tutaj kończy się nasza wycieczka śladami Michała Anioła.
