BAZYLIKA SANTISSIMA ANNUNZIATA WE FLORENCJI

Bazylika della Santissima Annunziata we Florencji i freski w portyku.

Bazylika Santissima Annunziata we Florencji
Fasada z portykiem bazyliki Santissima Annunziata

Chiostrino dei Voti przy bazylice della Santissima Annunziata we Florencji to miejsce mniej znane turystom a warte odwiedzenia. Można tam zobaczyć niesamowity cykl fresków, przy którym pracowali znani artyści w 15 tym i 16 tym wieku. Przetłumaczona nazwa to krużganek ofiar czyli voti, składanych przez wiernych w podziękowaniu za otrzymane łaski.

Bazylika della Santissima Annunziata jest sanktuarium maryjnym. Według legendy zawiera cudowny fresk Zwiastowania, ponieważ twarz Maryi została namalowana ręką anioła. Fresk znajduje się pod pięknym renesansowym tabernakułem, zaraz po lewej stronie od wejścia do bazyliki.

Podczas gdy w bazylice często odprawiane są msze i nabożeństwa, a wizyty turystyczne są w niej zakazane, do jej przedsionka można wejść bez problemu i zupełnie bezpłatnie.

Elegancka architektura krużganku to dzieło Michelozza, artysty pierwszych Medyceuszy, który pracował również przy budowie ich rezydencji miejskiej – palazzo Medici i przy odnowie klasztoru San Marco. To jego płaskorzeźba Maryi z dzieciątkiem wieńczy jedną ścianę westybułu.

bazylik Santissima Annunziata we Florencji Alesso Baldovinetti
Alesso Baldovinetti, 1460

Dekoracja ścienna krużganku rozpoczyna się w 1460 roku i zostaje opłacona z ofiar wiernych. Alesso Baldovinetti maluje Adorację Dzieciątka, symboliczna konsekwencja fresku Zwiastowania, znajdującego się po drugiej stronie w bazylice.

Cosimo Rosselli, Filippo Benizi, 1476

W 1476 roku, inny malarz, Cosimo Rosselli rozpoczyna cykl fresków o życiu Filippa Benizi, najważniejszego członka zakonu Serviti, który założył kościół i klasztor w 13 tym wieku. Maluje scenę Rezygnacji z dóbr doczesnych Św Filipa, bardzo podobną stylistycznie do sceny rezygnacji z dóbr Św Franciszka,  namalowanej przez Ghirlandaio w kościele Santa Trinita we Florencji.

Potem trzeba poczekać trochę na przypływ finansowy i dopiero w 1509-10 roku Andrea del Sarto kontynuuje epizody z życia Św Benizi.

Bluźniercy uderzeni przez piorun.
Andrea del sarto, bazylika santissima annunziata we florencji

Uwolnienie opętanej.
andrea dl sarto, uwolnienie opetanej

Cud wskrzeszenia chłopca w momencie pogrzebu Filippa Benizi.
andrea dl sarto, uzdrowienie, bazylika santissima annunziata florencja

Cudowne uzdrowienia przy relikwiach świętego.
andrea del sarto, Cudowne uzdrowienia przy relikwiach świętego.

Andrea del Sarto nazywany był malarzem bezbłędnym i charakteryzuje się doskonałym rysunkiem, mocnymi kolorami i rozmyciem konturów. Malarz perfekcyjnie nauczył się nowości wprowadzonych do sztuki przez Leonarda da Vinci i Michała Anioła. Nie brakuje szczegółów pejzażu i życia codziennego charakterystycznych dla tradycji we Florencji.

Po drugiej stronie krużganku Andrea del Sarto maluje:

Podróż trzech króli.
Pojawia sie legendarna żyrafa, która naprawdę trafiła do Florencji kilkadziesiąt lat wcześniej jako prezent sułtana dla Wawrzyńca Wspaniałego.
podroz trzech kroli andrea del sarto

Narodzenie Maryi, które dzieje się w typowym pokoju zamożnej rodziny z Florencji. Służące obmywają noworodka i przynoszą pierwszy posiłek dla rodzącej Św Anny.
Scenę uważa się za arcydzieło malarza.
narodzenie Maryi, Andrea del Sarto

Uczniowie malarza dodają trzy sceny z życia Maryi.

Ślub Maryi, Franciabigio.
Podobno malarz zniszczył twarz Matki Boskiej w trakcie dekoracji, ponieważ nie chciał by zakonnicy widzieli jego niezakończoną jeszcze pracę.
Franciabigio, Slub Maryi

Nawiedzenie Św Elżbiety, Pontormo.
Typowa kompozycja dla malarza i muskularne postacie.
Przykład wiary dwóch kobiet jest porównany do wiary Abrahama, który przygotowuje się do poświęcenia jedynego syna Izaaka.
Pontormo, nawiedzenie Elzbiety

Wniebowzięcie Maryi, Rosso Fiorentino. Z rozmazanymi do przesady konturami i podkrążonymi oczami, charakterystycznymi dla twórczości malarza.
rosso fiorentino, bazylika santissima annunziata we florencji

Te nazwiska większości mogą mało mówić, ale są to malarze, przedstawiciele tak zwanego manieryzmu, nurto narodzonego we Florencji na początku 16 go wieku. Te właśnie freski są uważane za pierwszy przykład tego ruchu, który trwał do kontrreformacji. O manieryzmie pisałam tutaj.

Jeśli chcecie więc zobaczyć coś innego we Florencji, to zajrzyjcie koniecznie do bazyliki Santissima Annunziata. Przy okazji możecie zobaczyć piękny plac Santissima Annunziata z dwoma ciekawymi fontannami, portyk szpitalu Niewiniątek, zaprojektowany przez Brunelleschiego i podejść do muzeum archeologicznego.

Godziny otwarcia bazyliki:
8.30 – 12.00
16.00 – 19.30

Wizyty we Florencji i Toskanii z przewodnikiem.

DUCHOWE MIEJSCA W POŁUDNIOWEJ CZĘŚCI TOSKANII

Sanktuarium la Verna, widok zbocza

Istnieją miejsca, które skłaniają do refleksji i medytacji, ponieważ posiadają wyczuwalną atmosferę ciszy i duchowości, niekoniecznie tylko dla wierzących. Przed wybuchem epidemii, miałam okazję ponownie odwiedzić trzy takie duchowe miejsca w południowej Toskanii. Znajdują się one niedaleko od siebie, są otoczone pięknem natury i możecie je zobaczyć, organizując jednodniową wycieczkę wypożyczonym samochodem.

Franciszkańskie sanktuarium La Verna, niedaleko Chiusi pod Arezzo, zostało wzniesione na południowym stoku szczytu góry Penna, na wysokości 1128 m n.p.m. Teren na budowę został podarowany św. Franciszkowi przez hrabię Orlando z Chiusi w 1213 roku. Hrabia był pod wrażeniem kazań i osobowości Biedaczyny z Asyżu, który często izolował się na terenach puszczy Casentino, aby praktykować modlitwę i posty. Co ciekawe, te właśnie miejsca były od wieków uczęszczane przez podróżników, którzy nocą chronili się w licznych grotach i szparach górskich. W czasach pogańskich czczono tutaj boginię Laverę, patronkę podróżujących i boga gór Pen, od których imion pochodzą nazwy: La Verna i Penna.

Już w 1216 roku na zboczu powstały pierwsze cele mnichów i mały kościół Santa Maria degli Angeli – Matki Bożej Anielskiej. W 1224 roku Franciszek według historyków i hagiografów, otrzymał właśnie pod skałą La Verna stygmaty. Scena została wielokrotnie przedstawiona na freskach przez różnych malarzy. Jeden z ciekawszych fresków to ten Domenica Ghirlandaio w kościele Santa Trinita we Florencji. Oprócz sanktuarium, po prawej stronie widać zupełnie nieprawdopodobnie: Pizę z Krzywą Wieżą.

D. Ghirlandaio - Sw. Franciszek otrzymuje stygmaty

Po śmierci Biedaczyny zaczęto budowę głównej bazyliki, kaplicy stygmat, niedaleko miejsca, gdzie miało miejsce wydarzenie i powiększono pierwszy kościółek Santa Maria degli Angeli. Miejscem do dzisiaj zajmują się franciszkanie, prowadzą hostel i restaurację oraz organizują rekolekcje, dni skupienia i coroczne wydarzenia. Jak na przykład wrześniowy zjazd pielgrzymów, by przeżywać rocznicę stygmat. Sanktuarium jest zawsze otwarte na odwiedziny i modlitwę.

Na uwagę w sanktuarium zasługują niektóre obrazy przedstawiające sceny z życia Św. Franciszka, majoliki z 15 go wieku, z warsztatu della Robbia i korytarz Stygmatów z 16 go wieku. Korytarz został ozdobiony freskami autorstwa Baccio Maria Bacci, florentyńskiego malarza z 20 go wieku. Z gównego placu Quadrante można zejść kręta droga, by odwiedzić miejsca modlitwy świętego Franciszka jak na przykład “Sasso spicco” czyli widoczny kamień.

Polecam Wam stronę sanktuarium, by dowiedzieć się więcej o tym miejscu i o wszystkich wydarzeniach i konferencjach.
https://www.laverna.it/en/sanctuary/

Dookoła sanktuarium znajduje się wiele oznaczonych ścieżek w narodowym parku Casentino. Można natknąć się na ślady wilków, dzików, saren, jeżozwierzy. Co roku, jesienią, amatorzy obserwacji natury, próbują usłyszeć i zobaczyć samców jeleni walczących między sobą w okresie godowym.

Camaldoli, widok z lotu ptaka

40 km od Verny, znajduje się inne ciekawe duchowe miejsce – Eremo di Camaldoli. Św. Romuald z Rawenny założył właśnie tutaj w 1012 roku nowy zakon pustelniczy. Podobnie jak W Vernie, budowle znajdują się na wysokości 1100 m n.p.m. Zakon został nazwany Camaldolesi, po polsku kamedułów, od nazwy miejscowości. Na początku znajdowało się tutaj tylko 5 cel dla mnichów i małe oratorium, a potem ich liczba wzrosła do 20 i tak zostało do dziś. Mnisi wiedli życie pustelnicze, w milczeniu i odosobnieniu, skupiając się na nauce, modlitwie, pracy i medytacji.

Cela Sw. Romualda, struktura

Ich cele zostały zbudowane jak spirala, w centrum znajdowała się sypialnia i miejsce do nauki, a dookoła kapliczka, ubikacja, miejsce na drewno i mały schowek. Położenie sypialni w centrum celi pozwalało na zachowanie ciepła, w okresie zimowym i chłodu w okresie letnim. Zimy zdarzały się tutaj bardzo ostre. Każdy mnich miał własny mały ogród, a jedzenie było dostarczane codziennie przez specjalny otwór w drzwiach.

Dzisiaj znajduje się tutaj zarówno eremo czyli pustelnia jak i klasztor. Mnisi śledzą tę samą regułę zakonną, ale ci, przebywający w klasztorze prowadzą życie bardziej wspólnotowe. Można zwiedzić celę św. Romualda, foresterię czyli dom pielgrzyma, kościół i refektarz. Kościół został zbudowany w stylu romańskim na poczatku 11 go wieku i wielokrotnie zmieniony w ciągu wieków. W Eremo jest pochowanych wiele osobistości zakonu jak na przykład Ambrogio Traversari, erudyta, humanista i tłumacz dzieł klasycznych. Był on ważną postacią w 15 tym wieku, uczestniczył w soborze florentyńskim i konsultowano go wielokrotnie w ważnych dla miasta sprawach i decyzjach.

W Eremo do dzisiaj mieszka kilku mnichów, którzy prowadzą życie pustelnicze. Natomiast w klasztorze organizuje się rekolekcje, spotkania, pobyty i noclegi, a w tradycyjnej aptece można zakupić wiele ciekawych produktów, wyrabianych do dzisiaj przez kamedułów. Niestety strona internetowa jest dostępna tylko w języku włoskim. Podobnie jak w sanktuarium Verna, okolice parku narodowego oferują interesujące trasy dla amatorów pieszych wędrówek.
https://www.camaldoli.it/

Pieve di San Romena

Przemieszczając się w kierunku Florencji, możecie zatrzymać się przy sugestywnym romańskim kościele Pieve di San Pietro a Romena. Obok kościoła znajdują się budynki bractwa – Fraternità di San Romena, aktywnie promującego życie duchowe, organizujące medytacje, rekolekcje i konferencje. Kalendarz wydarzeń jest dostępny w języku włoskim na stronie internetowej: http://www.romena.it/

Fraternità została założona przez księdza Don Luigi w 1991 roku i dzisiaj jest jedną z aktywniejszych rzeczywistości chrześcijańskich w Toskanii, skoncentrowanej na życiu w rodzinie, młodzieży i na rozwoju duchowym. W lecie przybywa tutaj wiele rodzin, miejscowych i turystów, zwabionych zarówno pięknem miejsca, jak i chłodem. Są dostępne stoły na świeżym powietrzu na posiłek, bar i restauracja, organizowane są również wydarzenia pod gołym niebem. Ścieżką od kościoła można wejść na wzgórze, gdzie znajdują się resztki Zamku Romena.

Zamek Romena

Kościół zbudowany w 12 tym wieku na miejscu jeszcze starszej świątyni z 8 go wieku, prezentuje typowy wygląd wczesnoromański. Na zewnątrz widać zniszczenia fasady, boku i apsydy, spowodowane osunięciem się terenu w 1678 roku i trzęsieniem ziemi w 1729 roku. W środku aspekt jest masywny i surowy, z typowymi potężnymi romańskimi kolumnami. Zwróćcie uwagę na kapituły ozdobione motywami i historiami. Po prawej stronie kościoła widać późnoromańskie baptysterium.


Zapraszam Was do odwiedzenia tych niesamowitych miejsc podczas Waszego pobytu w Toskanii.