FASCYNUJĄCY CMENTARZ WE FLORENCJI


Widok ze wzgórza

Odkryj ze mną fascynujące miejsce we Florencji, monumentalny cmentarz Porte Sante, przy kościele na wzgórzu San Miniato al Monte.

Nie wszyscy lubią chodzić po cmentarzach, ale czasami warto! Osobiście zawsze zaglądam na różne cmentarze, wyobrażam sobie życie niektórych osób i zanurzam się w klimacie ciszy i spokoju. Niektóre miejsca wiecznego spoczynku posiadają też niezwykłe ciekawostki i prawdziwe skarby sztuki. 


Fasada kościoła San Miniato al Monte

CMENTARZ PORTE SANTE WE FLORENCJI – HISTORIA I NAZWA
Cmentarz Porte Sante na wzgórzu, nad panoramicznym piazzale Michelangelo, obok tysiącletniego kościoła San Miniato al Monte, został stworzony w połowie dziewiętnastego wieku. Pierwszym architektem był Niccolò Matas, autor fasady bazyliki Santa Croce. W późniejszych latach cmentarz rozbudowali Mariano Falcini, Tito Bellini i Enrico Dante Fantappié.

Nazwa Porte Sante czyli Święte Wrota wywodzi się od specjalnego przywileju nadanego bazylice San Miniato. Jej lewe drzwi, otwierane tylko w Wielki Piątek lub na specjalne okazje są właśnie Świętą Bramą i zgodnie z wierzeniami katolików ci, którzy przez nią przejdą mogą uzyskać odpust plenarny.


Kaplica Lorenzini

ZNANE OSOBY POCHOWANE NA CMENTARZU PORTE SANTE WE FLORENCJI
Na cmentarzu pochowano od 1848 roku do czasów dzisiejszych wiele sław kultury i polityki. Najbardziej znanym grobem jest skromna i trochę dzisiaj podupadła kaplica rodziny Lorenzini, gdzie spoczywa między innymi Carlo Lorenzini, czyli florencki pisarz o przydomku Collodi, autor Pinokia. Niedaleko znajduje się grób Luigiego Bertelli, o przydomku Vamba, autora innej bardzo znanej książki dla dzieci we Włoszech, Giornalino di Gianburrasca.

Grób Vamba, Libero Andreotti, cmentarz Porte Sante we Florencji
Grób Vamba

Na cmentarzu spoczywa wielu włoskich malarzey: Antonio Ciseri, Stefano Ussi, Pietro Annigoni, Ottone Rosai. Kolekcję obrazów Annigoniego można zobaczyć często bezpłatnie w muzeum Willa Bardini we Florencji. Ottone Rosai, malarz opiewający prostotę toskańskiego piękna był bardzo niepopularny po drugiej wojnie światowej, z powodu swoich nieukrywanych sympatii faszystowskich. Mimo to w wielu domach bogatych florentyńczyków wiszą do dzisiaj jego obrazy. I nawet na głównym dworcu Florencji: Santa Maria Novella widnieją jego freski, w miejscu gdzie dizisiaj jest Feltrinelli.

Z rzeźbiarzy wymienię tylko Augusto Rivalta, Pasquale Romanelli, Libero Andreotti. Libero Andreotti wykonał również rzeźbę do grobu, wymienionego wyżej Vamby.

Pasquale Romanelli, cmentarz Porte Sante

Przy grobie Pasquale Romanelli, widnieje piękny anioł z młotkiem w dłoni, symbol sztuki rzeźbiarskiej. To moja ulubiona rzeźba na cmentarzu.

Jeśli chodzi o akcenty polskie, zaraz po wejściu na cmentarz, można zobaczyć duży lecz skromny grób z napisem Giovanni Papini, znanego pisarza i felietonisty, który ożenił się z córką Stanisława Paszkowskiego, założyciela do dzisiaj istniejącej kawiarenki Paszkowski na piazza della Repubblica we Florencji. Spoczywają oni tutaj wszyscy razem w jednej mogile.

Grob Papini Paszkowski, cmentarz Porte Sante we Florencji

Franco Zeffirelli, florencki reżyser, scenograf, autor ekranizacji wielu dzieł szekspirowskich, na przykład Hamleta z Melem Gibsonem czy Poskromienia złośnicy z Elizabeth Taylor zmarł w 2019 roku i został pochowany również na cmentarzu Porte Sante. Może widzieliście jego ostatnie filmy Herbatka z Mussolinim czy Callas forever?

Kaplica Pettini, Galileo Chini, cmentarz San Miniato al Monte
Kaplica Pettini

STYLISTYKA I NIEKTÓRE GROBY
Na cmentarzu przewija się bogactwo stylistyczne, charakterystyczne dla przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Style: eklektyczny, neogotycki, neorenesansansowy, liberty, déco. Niektóre monumentalne kaplice wyglądają jak kościoły w miniaturze, a do mauzoleum Pettini dekoracje wykonał bardzo znany mistrz ceramiki Galileo Chini.

Kaplica Ruspoli, Cmentarz San Miniato al Monte we Florencji

Na zdjęciu widzicie kapliczkę Ruspoli w stylu neobizantyjskim, która wygrała wiele nagród i była pokazywana w licznych żurnalach architektonicznych.

grób Mazzone, cmentarz Porte Sante we Florencji

Wielu zwiedzających zatrzymuje się przy romantycznym grobie, ale wbrew pozorom, rodzeństwa Mazzone. On zmarł podczas drugiej wojny światowej a ona, rok później kilka dni przed swoim ślubem. Matka zamówiła tą widoczną i piękną rzeźbę. Uśmiechnięta para spogląda na siebie, ona z kwiatami i w sukni ślubnej, a on w mundurze, zaklęci jakby w tańcu na wieczność.

Grób Emilio Koppel, alegoria muzyki, cmentarz Porte Sante we Florencji

Emilio Koppel, muzyk. Na jego grobie widzimy rzeźbę smutnej kobiety, alegorii muzyki, z porzuconymi u jej stóp instrumentami muzycznymi.

Cmentarz Porte Sante kaplica Bonciani art déco

Kaplica Bonciani Francini w ciekawym stylu art déco, projekt jednego z architektów cmentarza Enrico Dante Fantappié, i tutaj również pochowanego.

Grób Sauro Cavallini, cmentarz Porte Sante we Florencji

Grób rzeźbiarza zmarłego w 2016 roku Sauro Cavallini z jego własną rzeźbą Ukrzyżowania.

Aniol, cmentarz Porte Sante we Florencji

Jedna z najbardziej fotografowanych rzeźb na cmentarzu, klęczący anioł z brązu.

GODZINY OTWARCIA
Cmentarz jest otwarty od poniedziałku do soboty w godzinach od 8 mej do 17 tej, w lecie do 18 tej. W niedzielę i święta, i w niektóre dni tygodnia w sierpniu, tylko od 8 mej do 13 tej. 

PS. Sierpień jest we Włoszech miesiącem urlopowym, warto sobie sprawdzić wcześniej wszelkie godziny otwarcia.

INFO WIZYTY
Jako przewodnik organizuję wizyty we Florencji po drugiej stronie rzeki w dzielnicy Oltrarno i wtedy wchodzimy na piazzale Michelangelo, do ogrodu różanego, do kościoła San Miniato al Monte i w razie zainteresowania na cmentarz Porte Sante.
Napisz do mnie jeśli interesuje Cię taka wizyta.


LUKKA I JEJ ŚWIĘTE OBLICZE

Toskania ukrywa wiele niesamowitych legend i historii, których pochodzenie sięga nawet kilkunastu wieków. Jedną z nich jest historia Świętego Oblicza czyli Volto Santo, które znajduje się w katedrze Św. Marcina w mieście Lukka.

Krucyfiks Swiete Oblicze, Volto Santo, katedra San Martino, Lukka

Jest to ogromny krucyfiks-relikwiarz, wykonany z drewna cedrowego i pokryty węglem. Chrystus jest na nim przedstawiony w tunice z pasem, bez śladów cierpienia i ze szczegółowo oddaną twarzą z otwartymi oczami.

Według legendy, relikwia jest kopią dzieła, wykonanego przez samego Nikodema, ucznia Chrystusa. Nie czuł się on jednak godny, by wyrzeźbić oblicze Zmartwychwstałego. Kiedy więc zasnął, podobno sam anioł stworzył święte rysy twarzy.

Ta historia sprawiła, iż relikwia cieszyła się niezwykłym powodzeniem wśród pielgrzymów w średniowieczu. Kierując się do Rzymu lub do Ziemi Świętej, zatrzymywali się w Lukka na modlitwę i wielu z nich opowiadało potem o cudach dokonanych dzięki wstawiennictwu Volto Santo.

Transport Volto Santo, Amico Aspertini, fresk w San Frediano, Lucca
Transport na wozie Volto Santo, fresk Amico Aspertini

Ale jak ten dziwny krucyfiks trafił do Lukki? To też jest niesamowita historia.
Opowiada się, iż wysłano go na łodzi z Palestyny, by uniknąć jego wykradzenia przez “niewiernych”. Tak trafił do Luni, portu w dzisiejszej Ligurii. Biskup Lukki miał wizję we śnie o tym wydarzeniu i szybko udał się tam rankiem. To dzięki jego modlitwie łódź szczęśliwie przybiła do brzegu.

Oczywiście wywiązała się zaraz kłótnia między mieszkańcami i biskupem do kogo miał należeć krucyfiks. Zdecydowano zdać się na wolę przeznaczenia. Relikwię umieszczono na wozie samoistnie ciągniętym przez woły i tak trafiła do Lukki, a dokładnie do kościoła San Frediano.

Ale to nie koniec tej niezwykłej historii. Nocą krucyfiks zniknął z kościoła i odnaleziono go rankiem w okolicach dzisiejszej katedry. Mówi się, że to właśnie z tego powodu zbudowano katedrę San Martino, by przechowywać w niej Cudowne Oblicze.

Przez wiele lat myślano, iż krucyfiks pochodzi z dwunastego lub trzynastego wieku. Tymczasem niedawne badania w 2020 roku potwierdziły jego pochodzenie na przełom ósmego i dziewiątego wieku. To sprawia, iż jest to jeden z najstarszych krucyfiksów na świecie!

Twarz Volto Santo, katedra San Martino, Lukka
Twarz Volto Santo, katedra San Martino, Lukka

Mieszkańcy miasta co roku hucznie świętują swoją relikwię. Trzynastego września z kościoła San Frediano wyrusza wielka procesja celebrująca ostatni etap podróży krucyfiksu aż do katedry. Cała trasa zostaje oświetlona przez ręcznie wykonane lampiony, a pochód jest tak liczny, iż kiedy ostatnie osoby wychodzą z kościoła San Frediano, pierwsze są już wtedy w katedrze. Ubiera się wtedy Chrystusa w ozdobną tunikę i koronę.

Kiedy będziecie w Lucca, koniecznie zobaczcie katedrę. Kościół posiada między innymi ciekawe dekoracje na fasadzie; tajemniczy labirynt, o którym pisałam już na blogu i arcydzieło rzeźby: pomnik nagrobny Ilarii del Carretto wykonany przez Jacopo della Quercia.

Jeśli podoba Ci się ten artykuł, polub go lub się nim podziel.
A turystów zapraszam na wizyty po urzekającej Toskanii.