JEDNODNIOWA WYCIECZKA DO WENECJI

wenecja

Poza sezonem, pasjonują mnie krótkie wycieczki do innych miast włoskich. Niedawno powróciłam z wielką chęcią do Rzymu, Turynu, Mediolanu i Wenecji. Dzisiaj będzie właśnie taki wpis o mojej jednodniowej wycieczce do Wenecji. Nie zamierzam pisać kolejnego przewodnika, bo istnieje już ich w sieci tysiące i niektóre są naprawdę dobrze zrobione. Jeżeli szukacie informacji praktycznych i porad, to odsyłam Was do wielu blogów i portali na ten temat. 

Fajne wpisy o Wenecji: https://www.kawacaffe.pl/wenecja-zima/
https://www.primocappuccino.pl/category/wenecja/
https://www.haart.pl/2018/07/wenecja/
http://bliskocorazdalej.pl/blisko/wlochy/wenecja-w-dwa-dni-co-zobaczyc/

A to moje refleksje, porady i wrażenia z pobytu poza sezonem.



JAK PODRÓŻUJĘ
Podróżuję generalnie korzystając z Blablacar, Flixbusa lub Italo i Wam też polecam.

Blablacar to car sharing, czyli zweryfikowani użytkownicy publikują przejazdy samochodowe z dokładną datą, godziną, miejscem dojazdu i ceną a szukający przejazdów mogą w ten sposób je zarezerwować. Plusem blablacar są dobre ceny, szybki dojazd, komfort i możliwość poznawania nowych ludzi (jak mówi nazwa: bla bla, rozmawiamy z innymi w podróży i czasami, nie mamy wyjścia, bo niektórzy są bardzo gadatliwi). Dużym atutem jest cena, która zawsze jest taka sama, niezależnie czy rezerwujemy tydzień przed wyjazdem czy na ostatnią chwilę. Minusami zdecydowanie są godziny, miejsce wsiadania i wysiadania (zależnie od potrzeb kierowcy) i brak niektórych połączeń. Dla wielu, wadą może być podróżowanie z nieznajomymi, ale wszystko wygląda bardzo bezpiecznie i polecam podróżowanie tylko z kierowcami, którzy posiadają już recenzje. 

Flixbus to sieć autobusowa na całym (lub prawie) terytorium Europy. Oferuje dojazd do wielu miast, w komfortowych warunkach, punktualnie i w dobrych cenach. Jeżeli możecie dostosować się do dnia i godziny, zależnie od proponowanych najtańszych ofert, naprawdę udaje się dużo zaoszczędzić. Moja podróż do Wenecji z Florencji tam i z powrotem kosztowała mnie 22 euro a do Rzymu pod koniec lutego zarezerwowałam za 14 euro! Nie polecam Flixbusa na podróże dłuższe niż 8 godzin, trochę ciasnawo.

Italo czyli konkurencja Trenitalia. Jeżeli zapiszecie się na newsletter, wysyłają wiele zniżek i ofert, w ten sposób rezerwując podróż wcześniej i w mniej popularnych godzinach i dniach, można znaleźć ciekawe ceny. Zdecydowanym plusem jest czas podróży, na przykład z Florencji do Rzymu jedzie się półtorej godzinki i bardzo wygodnie. Nie polecam Wam kupowania biletów Italo na ostatnią chwilę, w tym wypadku są droższe niż te Trenitalia. 

wenecja

WENECJA, MOJA PIERWSZA WYCIECZKA
W Wenecji byłam dawno, dawno temu, jako młoda dziewczyna, w lecie, w upale i w tłumach. Zawsze potem, po tym doświadczeniu, jakoś omijałam to miasto. Możecie sobie wyobrazić jak wyglądała ówczesna sytuacja: ścisk, upał, śmieci i brzydki zapach. Postanowiłam tym razem pojechać w okresie niskosezonowym i sprawdzić jakie będą moje wrażenia.

DOJAZD I ZWIEDZANIE
Do Wenecji wysepki, z Wenecji Mestre, części na lądzie, najlepiej dojechać pociągiem, szybko, tanio i wygodnie. Wysiada się na dworcu Venezia Santa Lucia i od razu przed oczami rozpościera się przed Wami widok na kanał i na magię… Każdy kto tutaj przyjeżdża, oczywiście chce skorzystać z vaporetto czyli komunikacji miejskiej na wodzie. Ja polecam Wam chodzenie po Wenecji pieszo. Nie jest duża i według mnie to to najlepszy sposób na zobaczenie zaułków (chiassi i calle), placyków, odkrycie restauracji, sklepów, warsztatów i poznanie codziennego życia mieszkańców.

Nie śledźcie szlaku turystycznego czyli Dworzec (stazione ferroviaria) – Ponte di Rialto – Bazylika San Marco, ale idźcie trochę dookoła, bocznymi uliczkami i nacieszcie się widokami. Obiecuję, że wysiłek fizyczny zostanie nagrodzony niesamowitymi wrażeniami i odkryciem wielu wspaniałych miejsc. Na przykład jeśli od dworca pójdziecie wzdłuż kanału w lewo, to odkryjecie zupełnie inną część miasta. 


wenecja maski

KIEDY
Najlepiej pojechać na wycieczkę do Wenecji poza sezonem od listopada do marca, wykluczając różne święta. Pamiętajcie, że w Wenecji w lutym odbywa się znany karnawał, może to być powód, by tam pojechać wtedy lub nie (wiadomo ceny noclegów są wtedy droższe i jest bardzo dużo turystów). Ja zdecydowanie unikam takich masowych atrakcji.

WRAŻENIA
Zapach. Poza sezonem Wenecja jest czysta i pachnie morzem. Czyli przykro mi, ale winni za zapach i za śmieci, są nie kto inni tylko turyści. Można powiedzieć zmora i zbawienie tego miasta.

Ceny. Wenecja nie jest wcale droga. Oczywiście, jeżeli chcecie “urzędować” na placu Św. Marka, to za to zapłacicie, ale w bocznych uliczkach, ceny są takie jak w innych miastach północy i centralnych Włoch. Za pizzę w restauracji zapłacicie od 5 do 12 euro, za spritz 4-7 euro, za lody 2,50-4 euro, za kanapkę 3-5 euro i tak dalej.

Piękno. Miasto jest po prostu przepiękne, widziane na spokojnie. Ja chodziłam, chodziłam i nie mogłam się napatrzyć. Co rusz otwierał się przede mną nowy widok na kanały, morze, sklepiki, place… Co ciekawe, o każdej porze dnia zmienia się światło i kolory a wieczorem i nocą to Wenecja nabiera zupełnie innego wyglądu.

Cisza… nie ma tutaj ruchu ulicznego, słychać tylko obijanie się wody o brzegi i jest to bardzo relaksujące wrażenie.

tintoretto san rocco

CO ZOBACZYŁAM
SCUOLA GRANDE DI SAN ROCCO z dziełami Tintoretta, Giorgione, Tiepola i innych. W mieście, w średniowieczu, korporacje kupców i rzemieślników zakładały szkoły czyli własne siedziby i jedną z najbardziej znanych jest właśnie San Rocco. Tintoretto pracował tam wiele lat i wykonał aż 60 gigantycznych obrazów, oprócz niego pracowali tam również inni artyści i rzemieślnicy. Szkoła jest po prostu przepiękna. Jestem wielką zwolenniczką malarzy północy, kocham ich kolory, światłocień i technikę, więc zobaczenie na własne oczy tego wszystkiego, były to dla mnie niesamowite emocje.

MUZEUM PEGGY GUGGENHEIM 
Peggy Guggenheim, jedna z najważniejszych kolekcjonerek sztuki 20-go wieku, osiadła w mieście i założyła tutaj prywatną galerię, bo jak sama stwierdziła, przyjechać do Wenecji, to znaczy się w niej nieodwołalnie zakochać. I mimo iż była krytykowana przez mieszkańców jako “zepsuta bogaczka“, dzisiaj zebrana przez nią kolekcja jest jedną z najważniejszych na świecie. Muzeum z nowoczesnym designem, pokazuje dzieła najważniejszych artystów ostatniego wieku: Picasso, Yves Tanguy, Max Ernst, René Magritte, Rothko, Kandinsky, Umberto Boccioni, Giacomo Balla, Emilio Vedova, Brancusi, Calder, to tylko kilka nazwisk. Każdy, kto interesuje się sztuką ostatnich lat, marzy o zwiedzeniu tego miejsca i nie zostanie na pewno zawiedziony. Osobiście w końcu stanęłam przed ”Empire of light“, René Magritte i się napatrzyłam na najbardziej poetycki obraz wszystkich czasów (według mnie).

contarini del bovolo

PALAZZO CONTARINI DEL BOVOLO
Główną atrakcją tego miejsca są ślimakowate schody z 15-go wieku, które wiodą na taras z widokiem na miasto. Nie wiadomo dlaczego, ale na tarasie wszystkie zdjęcia wychodzą świetnie i każdy wygląda lepiej niż w rzeczywistości, musi to być jakiś fenomen świetlny. 
Na pierwszym piętrze, są również organizowane wystawy tymczasow. Czyli nie pchajcie się na kolejkę na dzwonnicę San Marco, możecie przyjść tutaj. 

KOŚCIOŁY
W Wenecji, jest dużo kościołow, w wielu płaci się za wstęp od 2 do 4 euro. Dla mnie jak na jeden dzień starczyło atrakcji artystycznych, więc wstąpiłam tylko do kościołów, na które natknęłam się podczas mojego spaceru i bezpłatnych.
Zaraz po lewej od dworca, znajduje się kościół Santa Maria di Nazareth lub degli Scalzi (czyli Bosych). Przepiękna architektura późnego baroku i dzieła między innymi GiambattistyTiepolo. (Tiepolo jest moim mitem).

Niedaleko szpitala SS Giovanni i Paolo znajduje się spokojny i oryginalny kościół San Lazzaro dei Mendicanti. Zresztą to chyba najpiękniejszy szpital na świecie, w niegdysiejszej szkole San Marco, tam też wejdźcie i sami zobaczcie. 
Na miejscu kościoła w 13tym wieku znajdował się tutaj szpital dla chorych na dżumę, potem przeniesiony na wyspę. W środku świątyni możecie podziwiać dzieła Tintoretta i Paola Veronese.

basilica san marco

Bazylika Santa Maria della Salute, wejście do kościoła jest bezpłatne, płaci się za wstęp do zakrystii. Oryginalna budowla z pierwszej połowy 17-go wieku, zbudowana jako podziękowanie ocalonych od dżumy.
I kilka innych kościołów, których nazw zapomniałam, jak na turystkę przystało. W każdym z nich można natknąć się na jakiś niesamowity obraz malarzy północy czy barokowych… ukryte perły Wenecji.

JEDZENIE
Dużo restauracji było teraz na urlopie,  a ja zupełnie się nie przygotowałam na aspekt kulinarny, bo wiedzialam, że i tak od emocji, będę „pełna”.
Na obiad więc przypadkowo wybrałam się do baru Cupido z widokiem na lagunę. Nic specjalnego, ale przystępne ceny, przytulnie i lokalnie.
Na spritz usiadłam sobie na placu Campo di Santo Stefano, akurat był zachód słońca, więc zrobiło się poetycko i miło.

Podczas przechadzki, widziałam dwa ciekawe miejsca, gdzie chciałabym spróbować jedzenia jak będę następnym razem:
Trattoria da Baffo
Osteria Ale Do Marie


kanal wenecja

CZEGO SPRÓBOWAĆ
Spritz – czyli klasyczny drink w Wenecji na bazie Campari lub Aperolu z prosecco, pomarańczą i oliwką.
Foccaccia veneziana, znajomy poprosił mnie o przywiezieniu mu foccacci z Wenecji, czyli wypieku, mieszanki panettone i pandoro. Ale jak tylko ją zobaczyłam: ogromna i ciężka, to pomyślałam: nie ma głupich. Przywiozłam mu ciasteczko z migdałami, “dolce dei dogi”.
Dania rybne – wiadomo, Wenecja jest nad morzem więc specjalnością są ryby szcególnie: scampi (wielkie krewetki), sztokfisz, sardele, seppie (mątwy), dorsz. 

guggenheim wenecja

O CZYM NIE ZAPOMNIEĆ
– O małym bagażu, bo dużo trzeba chodzić i po mostach. 
– Ubraniu na cebulkę, w dzień potrafi być bardzo ciepło a wieczorem robi się wilgotno.
– Skontrolowaniu przed wyjazdem, czy akurat nie podniósł się poziom wody… hmmm wtedy trzeba mieć kalosze.
– Wszelkich dokumentach i abonamentach, które mogą zapewnić ewentualną zniżkę przy zakupie wejściówek.
– Aparacie fotograficznym.
– Butelce na wodę, jest dużo fontann z wodą pitną.
– Się zgubić!!! W Wenecji trzeba dać się ponieść, zgubić i potem odnaleźć na czas, by zdążyć na pociąg. 

ARTEMIZJA GENTILESCHI


Artemizja lubiała przedstawiać siebie samą na obrazach.

25tego listopada, w Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet, warto przytoczyć historię toskańskiej malarki Artemizji Gentileschi. Stała się ona wbrew swojej woli symbolem przemocy i dyskryminacji wobec kobiet. Jeśli nie znacie tej historii, poczytajcie. I weźcie pod uwagę, iż do dzisiaj niektórzy historycy sztuki banalizują jej historię.

Artemizja urodziła się w 1593 roku jako pierwsza córka malarza z Pizy, Orazio Gentileschi. , Osierocona przez matkę w wieku 12 lat, wychowuje się w Rzymie i interesuje malarstwem ojca. Ten zauważa jej talent i zainteresowanie i i zaczyna szkolić ją w domu.

Malarstwo i wszelakie rzemiosło były w tamtych czasach zajęciem męskim, więc Artemizja nie mogła uczęszczać do żadnej szkoły ani zostać przyjęta “na warsztat” znanych malarzy, Dziewczyna nie miała też za bardzo kontaktów z bogatym życiem artystycznym w mieście. Uczyła się więc i malowała w domu.

A na przełomie 16 go i 17 go wieku dużo się działo. To czas na pierwsze przejawy baroku, rewolucję Caravaggia i pierwsze oznaki realizmu, rozwijającego się w Bolonii dzięki braciom Carracci. Te inspiracje będą mieć duże znaczenie w sztuce Artemizji. Myślimy nawet, iż poznała osobiście Caravaggia, który odwiedzał jej ojca.


Artemizja Gentileschi, Zuzanna i starcy

Już w wieku 15 lat, Artemizja tworzy swoje pierwsze dzieło: “Zuzanna i starcy”. Co ciekawe, to właśnie ta tematyka, molestowania i przemocy wobec kobiet, oraz fałszywych oskarżeń, staje się jej nieszczęśliwym udziałem… Dwa lata później, ojciec prosi o pomoc w szkoleniu córki, kolegę po fachu, specjalistę trompe-l’oeil i barokowych technik dekoracyjnych, Agostino Tassi. Ten wielokrotnie próbuje uwieść Artemisię i spotykając się z jej odmową, nadużywa jej zaufania i ją gwałci.

Artemizja naiwnie wierzy w jego zapewnienia o szybkim ślubie (musimy sobie wyobrazić, iż w tamtych czasach kobieta nie mogła myśleć o jakiejkolwiek sprawiedliwości w razie gwałtu, a małżeństwo zawarte po takim wydarzeniu, było jedynym sposobem na przywrócenie jej honoru i zmycia hańby), ale rok później dowiaduje się, iż Agostino ma już żonę, czyli wszystkie jego zapewnienia są tylko kłamstwami. Zdesperowana decyduje się na wyznanie prawdy ojcu. Ten namawia ją do procesu, mimo jej początkowej niechęci, wierząc, iż w ten sposób córka dozna sprawiedliwości. 

Agostino Tassi zostaje postawiony przed sądem i zaczyna sie siedmiomiesięczny proces publiczny, który przechodzi do historii. Prawdziwą ofiarą jest oczywiście Artemizja, wystawiona na wielokrotne wizyty ginekologiczne, pomówienia, fałszywych świadków, wnikanie w jej życie prywatne i nawet na torturę ściskania kciuków, która miała dowieść,czy mówi ona prawdę.

Artemizja dzielnie przechodzi przez wszystkie próby i w rzeczy samej Agostino zostaje uznany winnym.

Jaki wyrok dla gwałciciela? Zakazuje się mu przebywania w Rzymie i skazuje na zapłatę grzywny. Czy zapłacił nie wiem, ale na pewno kontynuował swoją pracę bez żadnego problemu w Rzymie.

A Artemizja? Okryta hańbą, wystawiona na pośmiewisko… szuka ucieczki w małżeństwie z toskańskim malarzem Pierantonio Stiattesi, co pozwoliło jej na zmianę miejsca zamieszkania i nazwiska.


Artemizja Gentileschi – Judyta i Holofernes, wersja obrazu z Neapolu

W wielu pracach malarki pojawia się motyw przemocy i cierpienia. Jej najbardziej znanym obrazem jest ten w Uffizi: Judyta, bohaterka biblijna, która zabija Holofernesa, by uchronić własne miasto przed atakiem i zagładą. Obraz został namalowany tuż po procesie i podobno w twarzy Holofernesa, Artemizja uwieczniła portret swojego gwałciciela. Nie doznając prawdziwej sprawiedliwości w sądzie, pokazała cały swój gniew w sztuce.

Nawet Caravaggio nie namalował tej samej sceny w sposób tak realistyczny i okrutny. Przed tym obrazem w Uffizi, niektórzy zasłaniają oczy i nie chcą na niego patrzeć.

We Florencji, Artemizja zawarła przyjaźń z Galileuszem i z siostrzeńcem Michała Anioła, który stał się jej opiekunem i mecenatem. Jako pierwsza kobieta, została przyjęta do florenckiej Akademii Rysunku, wielki zaszczyt i rewolucja w tamtych czasach, biorąc pod uwagę sytuację kobiet. To tutaj również, Artemisia poznała jej wielką pasję i miłość.

Oczywiście wymuszone małżeństwo z Pierantonio okazało się porażką.
Nie było w nim sentymentu, a mąż narobił również masę długów, których nie potrafił potem spłacić. Lubił luksusy i życie na kredyt, mimo iż razem z Artemizją miał na utrzymaniu czwórkę dzieci.

Kochankiem artystki stał się Francesco Maria Maringhi, przedstawiciel arystokracji i jak pokazują niektóre ze znalezionych listów, była to miłość pełna pasji i poezji.


Artemizja Gentileschi, Zwiastowanie, Capodimonte, Neapol

W 1621 Artemisia wyjechała do Rzymu, gdzie niestety nie dostawała wiele zamówień z powodu jej reputacji, a później do Wenecji. Współpracowała z wieloma artystami i wiemy, iż poznała osobiście Caravaggia, który był dla niej wielką inspiracją.

W 1630 roku artystka wyjechała do Neapolu, a trzy lata później do Londynu, gdzie malowała razem z ojcem. Ale nie potrafiła mu wybaczyć wszczęcia procesu wiele lat wcześniej.

Artemizja zmarła w Neapolu w 1653 roku, data ani powód śmierci nie są dokładnie znane i niewiele wiemy na temat jej ostatnich lat życia. 

Jej malarstwo przez wiele wieków zostało zapomniane, a jej imię zupełnie wymazane z podręczników sztuki. Dopiero Roberto Longhi ”przywraca ją do życia“, publikując w 1916 roku pracę “Gentileschi, ojciec i córka”. To on, jako pierwszy odnosi się do niej nie tylko jako do kobiety, ale ocenia jej sztukę na bardzo wysokim poziomie.

Artystka pośmiertnie doczekała się wielu wystaw i monografii, choć jej imię bezpowrotnie związało się bardziej z przemocą niż ze sztuką.

Znaliście tą historię?

We Florencji możecie podziwiać obrazy Artemizji w Muzeum Uffizi, Galerii Palatynskiej w pałacu Pittich i również dekoracje i freski w Muzeum Buonarroti.