LUCCA I JEJ CIEKAWA KATEDRA

Spodziewam się, iż Lucca w przyszłym roku (2025) stanie się popularniejsza wśród odwiedzających Toskanię. Wszystko dlatego, że wyjdzie film Petera Greenawaya z Robertem de Niro i Helen Hunt, kręcony na wiosnę tego roku w mieście.

Lucca jest przepięknym, dobrze zachowanym i zadbanym miastem w Toskanii, znanym ze swoich placów, kościołów, wydarzeń i kompozytorów, których wydała na świat, najważniejszy to Giacomo Puccini.

Będąc w mieście, koniecznie odwiedźcie katedrę i kościół Św. Frediano.
Dzisiaj Wam opiszę najważniejsze rzeczy do zobaczenia w katedrze.

lucca katedra
Widok na katedrę z dzwonnicy

KATEDRA W LUCCA – CO ZOBACZYĆ
Dzisiejsza katedra, dedykowana Św. Marcinowi, którego widać przed wejściem na koniu, jak podaje kawałek swojej tuniki żebrakowi, jest z 14 go wieku. Tutaj podobno stał inny kościół, postawiony w szóstym wieku na życzenie miejscowego, legendarnego biskupa Św. Frediana. Od razu rzuca się nam w oczy asymetryczna i niezakończona fasada, z pięknie udekorowanymi kolumnami i ciekawym portykiem.

FASADA I PORTYK
Przy portyku i fasadzie pracowali rzemieślnicy z Pizy i północy Włoch. Każda kolumna jest inna, a intarsje między nimi też pokazują sceny walk, polowań, fantastyczne stwory i podobne. Warto chwilę poobserwować te cuda. Pod portykiem pokazano natomiast historie Św. Marcina i Św. Regolo, który jest pochowany w środku; ciekawe alegorie miesięcy ze znakami zodiaku i sceny z Nowego Testamentu nad wejściem po lewej, wyrzeźbione przez najważniejszego artystę 13 go wieku, Nicola Pisano.

Pod portykiem znajdziecie też tajemniczy labirynt, o którym pisałam tutaj.

Wchodzimy do środka przez pięknie wyrzeźbione drewniane drzwi po lewej i kupujemy bilet.
Informacje co do ceny tutaj.

lucca katedra

WNĘTRZE I PODŁOGA
Wnętrze tego kościoła jest unikatem we włoskiej architekturze. W 14 tym wieku zdecydowano się na zmianę sklepienia, kolumn, powiększenie apsydy i wykonano wtedy taką mieszankę stylistyki romańskiej, gotyckiej i renesansowej. Kościół ma 84 metry długości i 27 metrów wysokości. Właśnie ta wertykalność od razu rzuca się w oczy.

Na podłodze widać intarsje dekoracyjne w tym jedną scenę, wykonaną przez artystę ze Sieny w 1475 roku, czyli w latach, kiedy w Sienie trwała praca przy niesamowitej posadzce. Ciekawe czy Lucca też planowała takie przedsięwzięcie, ale potem z braku środków nie kontynuowała prac. Pozostała tylko scena Sądu Salomona i ciekawe dekoracje geometryczne, przypominające litografie znanego artysty, Eschera.

ŚWIĘTE OBLICZE
Po lewej stronie od wejścia, w ośmiobocznej zdobionej świątyni wykonanej przez najlepszego rzeźbiarza w mieście, Matteo Civitali znajduje się niesamowity obiekt kultu od średniowiecza aż do dzisiaj – Volto Santo czyli Święte Oblicze. Pisałam o nim i o legendzie w osobnym artykule na blogu. Ten krucyfiks prawdopodobnie z ósmego wieku przyciągał kiedyś do Lucca masy pielgrzymów, wybijano go na monetach i nawet królowie Francji składali przysięgi, powołując się na jego wiarygodność.

katedra lucca ilaria del carretto

SARKOFAG – ILARIA DEL CARRETTO
Jeżeli jeszcze nie jesteście przekonani co do wejścia do katedry, to być może przekona Was najważniejsza rzeźba początków 15 go wieku na terenie Włoch czyli sarkofag pięknej i młodej Ilarii del Carretto. Musicie wejść w prawo do Zakrystii i tam pomedytować nad Śpiącą Królewną, jak nazywają ją mieszkańcy. Kobiety w ciąży albo „stare panny”, przychodziły pocałować lub pogłaskać jej nos na szczęście. Ironicznie, bo ona sama szczęścia nie miała, ponieważ umarła przy porodzie. Jej mężem był ówczesny władca Lucca, Paolo Guinigi i ten zwrócił się do rozchwytywanego artysty ze Sieny, Jacopo della Quercia o grób dla pięknej żony.

Jacopo wykonał coś zupełnie innego niż było w modzie. Zrezygnował z wertykalnego grobu średniowiecznego, a zdecydował się pokazać prosty sarkofag i figurę zmarłej, jakby uśpionej na płycie. Pokazuje ją z wielkim realizmem, ubraną i uczesaną jak wymagała ówczesna moda, ze spokojem na twarzy i pieskiem u nóg. Nie ma odniesień religijnych, a sarkofag zdobią putti, czyli dzieci z girlandami, czytelna inspiracja klasyczna. Marmur jest niesamowicie wypolerowany.

MONUMENTALNY GRÓB ŚW. REGOLO
Po prawej stronie od ołtarza, możecie zobaczyć monumentalny grób Św. Regolo, wykonany przez Matteo Civitali. Regolo jest pokazany nad prawym wejściem do katedry, jak próbuje przekonać barbarzyńców co do swoich racji. Niestety bezskutecznie, bo obcinają mu oni głowę. Resztki męczennika przeniesiono w ósmym wieku do kościoła z Piombino, prawdopodobnie dlatego, żeby mieć jakieś relikwie, które przyciągałyby wiernych. Nie było jeszcze wtedy Świętego Oblicza, a pielgrzymi interesowali się tylko miejscami, gdzie znajdowały się jakieś relikwie. 

APSYDA I OŁTARZ
Apsyda ma piękną dekorację barokową, ze Św. Paolino, patronem Lucca, który oddaje miasto w boską opiekę. Ołtarz nie jest oryginalny, bo dopiero z 18 go wieku.

sw regolo matteo civitali
Grób Św. Regolo, Matteo Civitali

OŁTARZ WOLNOŚCI
Po lewej stronie od ołtarza, zwróćcie uwagę na Ołtarz Wolności, tak nazwany na cześć wyzwolenia miasta z niewoli pizańskiej w 14 tym wieku. Monument ze Zmartwychwstałym Chrystusem powstał w warsztacie bardzo znanego artysty Giambologna. Ten długo pracował dla Medyceuszy we Florencji, wykonując między innymi bardzo znane Porwanie Sabinek na piazza della Signoria.

Ołtarz ma na dole ciekawą płaskorzeźbę, pokazującą miasto Lucca ze swoimi wysokimi, średniowiecznymi wieżami.

TINTORETTO – OSTATNIA WIECZERZA
Po prawej stronie od wejścia, warto zobaczyć ostatni obraz bardzo znanego artysty z Wenecji, Tintoretta. Przedstawia on moment Ostatniej Wieczerzy i ustanowienia Eucharystii. Artysta pokazuje scenę na ukos i tworzy niesamowite światło, które bije od Chrystusa. Szczegóły tkanin, kieliszków, talerzy, wszystko pokazane z niesamowitą precyzją.

Zapraszam do spaceru po Lucca.

NAJCIEKAWSZY KOŚCIÓŁ W LUCCA – SAN FREDIANO

Kościół San Frediano, Lucca – Kaplica Św. Augustyna

Kończy się dla mnie intensywny sezon turystyczny i rozpoczyna czas przeznaczony na odkrywanie nowych miejsc, szlaków i wzbogacanie punktów widzenia i mojej wiedzy.

Kościół San Frediano, Lukka
Fasada z mozaiką

Wczoraj zawitałam do kościoła San Frediano w Lucce, jednego z trzech w mieście, które można odwiedzić za symboliczną opłatą. Dwa inne to oczywiście katedra i kościół naprzeciw niej, San Giovanni i Santa Reparata. Warto odwiedzić wszystkie trzy jeśli macie na to czas albo wybrać przynajmniej jeden.

Kościół San Frediano znajduje się niedaleko placu amfiteatralnego i ma ciekawą, łatwo zapadającą w pamięć fasadę ze średniowieczną mozaiką. Legenda mówi, iż został zbudowany na życzenie biskupa z Lucca, Św. Frediana w szóstym wieku i stał się potem miejscem jego pochówku.

To właśnie z nim i z jego historią po części jest związana kapliczka, którą Wam dzisiaj pokażę.

Kapliczka dedykowana Św. Augustynowi z Hippony znajduje się po lewej stronie od wejścia. Rozpoznacie ją po pięknych freskach, stworzonych przez malarza z Bolonii, Amico Aspertini w latach 1508-09. Aspertini to rówieśnik Michała Anioła, tworzył pod jego wpływem, jak również Pinturicchia i Rafaela.
Ciekawostka, podobno używał obu rąk jednocześnie, co sprawiało, iż malował bardzo szybko.

Kaplicę dobudowano do kościoła w 1506 roku na życzenie przeora, należącego do zakonu augustianów, który chciał w niej bardzo “skromnie“ być pochowanym. W rzeczy samej to jego grób widzimy na podłodze.

Kościół San Frediano, Lukka amico aspertini
Przesunięcie biegu rzeki

Zaczynając od prawej strony, pierwsza scena pokazuje legendarne przesunięcie biegu rzeki Serchio w 6 tym wieku. Podobno biskup Frediano wyznaczył nowe koryto rzeki grabiami, a ta bez dyskusji go posłuchała. Uratował w ten sposób miasto przed wielokrotnymi powodziami.

Na fresku widać biskupa w akcji i pracujących młodzieńców, których mocno nakreślone mięśnie zainspirowane są malarstwem Michała Anioła. W oddali miasto Lucca, a po lewej stronie ówcześni dygnitarze i między nimi autoportret malarza.

Obok namalowany jest fresk Narodzenia, a na górze w lunecie, Potwierdzenie reguły Św. Augustyna. Taki misz masz ale z charakterem. Niestety ciężko zrobić konkretne zdjęcia, ponieważ do kaplicy nie można wejść.

kaplica sw augustyna lukka
Kaplica Św. Augustyna, San Frediano, Lucca

Ołtarz kapliczki dodano dopiero w 18 tym wieku zakrywając i niszcząc w ten sposób sceny pokazujące Sąd Ostateczny.

Natomiast po naszej lewej stronie, pierwszy fresk pokazuje legendarną podróż czczonej w mieście relikwii Świętego Oblicza. Według historii, krucyfiks trafił zupełnie przypadkowo do brzegu Ligurii. Biskup z Lucca miał jednak sen o tym wydarzeniu i wcześnie rano udał się na miejsce znaleziska. By rozstrzygnąć spór z Liguryjczykami, krucyfiks umieszczono na wozie ciągniętym przez woły bez kierowcy. Tam gdzie trafił, miał zostać. I tak też się stało, bo dojechał do Lucca i do dzisiaj znajduje się w katedrze.

san frediano lukka
Na fresku widać obiek kultu na wozie, ciągniętym przez woły i tłum ludzi dookoła.

Obok – Chrzest Św. Augustyna z Łukiem Tytusa z Rzymu w tle.
Natomiast na górze w lunecie, Złożenie Chrystusa do grobu.

Sklepienie kapliczki pokazuje Boga w otoczeniu aniołów, proroków i legendarnych wieszczek, Sybil.

Piękne są również dekoracje w monochromie na łukach przy wejściu. Pojawiają się tam apostołowie, lokalni święci w tym Św. Zyta też pochowana w tym kościele i historie Chrystusa.

Całe zestawienie malarskie jest uważane za perełkę i jeden z ważniejszych cyklów fresków pierwszej połowy szesnastego wieku.

Amico Aspertini pracował w kościele również przy fresku przy głównym wejściu, pokazującym Maryję z dzieciątkiem i świętymi.

san frediano lucca
Fresk Amico Aspertini

INFORMACJE
Bilety, godziny otwarcia kościoła.
https://www.sanfredianolucca.com/

Zapraszam do Lucca i do spaceru po mieście w moim towarzystwie.
Przyszły sezon (2025) zapowiada się równie gorąco w Toskanii, a Lucca jest spokojniejsza i ma wiele do zaoferowania kulturalnie i gastronomicznie.