Michał Anioł – muzeum Bargello we Florencji
Krużganek Muzeum Bargello
Nie trzeba koniecznie tłoczyć się w muzeum Akademii, gdzie znajduje się oryginał Dawida Michała Anioła i wydobywający się z kamienia Jeńcy, by zobaczyć dzieła tego artysty.
Rozważcie wizytę w pięknym i mniej zatłoczonym muzeum Bargello we Florencji. W średniowiecznej atmosferze można tam podziwiać aż 4 dzieła Buonarrotiego plus niesamowitą kolekcję rzeźb, sztuki średniowiecznej, renesansowej, islamskiej, ceramiki i wiele innych.
Rzeźby Michała Anioła znajdują się na parterze, w dużej sali po prawej stronie od wejścia z krużganku budynku. To o nich będzie dzisiaj na blogu w ten deszczowy, majowy dzień.
Bachus
Młody Michał Anioł otrzymał zamówienie na Bachusa w 1496 roku od kardynała Raffaella Riario, który padł ofiarą oszustwa. Sprzedano mu rzeźbę Śpiącego Kupidyna (dziś zaginioną), autorstwa Buonarrotiego jako dzieło antyczne. Kardynał był pod wrażeniem talentu artysty i zapragnął, by ten wyrzeźbił mu Bachusa, boga wina i rozkoszy, tematyka dość popularna wśród humanistów i mecenasów sztuki.
Buonarroti wydobył figurę z bryły marmuru dość szybko, w rok czasu, ale nie wiadomo dlaczego kardynał potem ją sprzedał. Czyżby nie podobała mu się czytelna aluzja do homoerotycznej zmysłowości młodzieńca?
Bachus jest pokazany z pucharkiem, w koronie z winogron, w lewej ręce trzyma skórę leoparda i winogrona. Ciekawa jest jego pozycja i ekspresja, dzięki której Michał Anioł oddaje widoczny stan upojenia.
Bardzo oryginalnym rozwiązaniem jest również pokazanie małego satyra z tyłu, zjadającego winogrona, który skłania obserwującego do wizji nie tylko frontalnej ale z każdej strony.
Tondo Pitti, czyli okrągła płaskorzeźba, zamówiona przez zamożnego Bartolomeo Pitti.
Są to lata 1503-04, kiedy Michał Anioł pracuje nad Dawidem i w międzyczasie przyjmuje inne zamówienia. Kiedy na to wszystko znajdował czas? Właśnie nie znajdował, bo projekty pozostały nieukończone, podobnie jak cykl rzeźb do katedry w Sienie, rozpoczęty w tym samym czasie.
Madonna siedzi jakby przykucnięta na kamieniu, o otwartą książkę na jej nogach opiera się mały Jezus. Płaskorzeźba sprawia wrażenie braku miejsca, jakby autor próbował zmieścić całą kompozycję troszkę na siłę. Dzieło pozostało w stanie pół surowym. Z tyłu wyłania się głowa małego Jana Chrzciciela, a tylko twarze Maryi i Jezusa, artysta dopracowuje prawie do końca. Na czole Maryi pojawia się ciekawie cherubin.
Apollo albo Dawid
Nie za bardzo znamy tematykę tej rzeźby. Apollo, słoneczny patron muz, bóg intelektu, przepowiedni, nauki czy kolejny Dawid? Dzieło zamówił u Michała Anioła Baccio Valori, komisarz we Florencji w 1530 roku. Po jego oskarżeniu o spisek przeciwko Medyceuszom, wtrąceniu do więzienia i konfiskacie dóbr, rzeźba trafiła do kolekcji Kosmy I go.
Nawet przez dość długi czas znajdowała się w amfiteatrze w ogrodach Boboli, narażona na czynniki atmosferyczne. Buonarroti już po pięćdziesiątce wcielił tutaj w życie swoją poetykę i styl, nie zakańczając figury. Niektórzy historycy sztuki twierdzą, iż w późniejszych latach życia było to celowe posunięcie artysty, podkreślające proces kreacji.
Apollo dla niektórych wydaje się wyciągać strzałę z kołczanu, a dla innych przeciąga się melancholijnie jako Dawid, już po ucięciu głowy Goliata, żałując tego uczynku. Trudno powiedzieć i czy jest to ważne?
Marmur tej rzeźby ma dużo defektów, co widać gołym okiem.
Brutus, marmurowe popiersie z 1538 roku.
To bardzo ciekawe dzieło Michała Anioła. Artysta angażuje się i wypowiada tutaj politycznie. Wiemy, iż jest to popiersie Brutusa, zabójcy Juliusza Cezara. Dla wielu bohater, który zabił tyrana. I wiemy też, iż Michał Anioł był republikaninem i nie chciał powrotu do władzy we Florencji Medyceuszy. Tym samym przyjął to zamówienie polityka i republikanina z Florencji i symbolicznie odniósł się do zabójstwa tyrana Aleksandra Medyceusza przez jego kuzyna Lorenzino w 1537 roku. Udrapowanie i część szyi zakończył uczeń Tiberio Calcagni.
Michał Anioł kopiuje model popiersi cesarzy rzymskich, ale jego przedstawienie jest o wiele bardziej masywne i energiczne. Na twarzy Brutusa maluje się gniew i napięcie.
Miniaturki, kopie Jutrzenki i Zmierzchu Michala Anioła
Dodatkowo w sali, możecie zobaczyć inspiracje Michałem Aniołem, szczególnie rzeźbami do Nowej Zakrystii, których kopie w miniaturze widnieją w sali, jak również liczne dzieła artystów jemu współczesnych, powielających kompozycje, torsje i pozy.
Prześledzenie ewolucji rzeźby we Florencji, zaczynając od sali na pierwszym piętrze, gdzie króluje Donatello, w towarzystwie Andrea del Verrocchio, Luca della Robbia i innych, pomoże Wam również zrozumieć geniusz Michała Anioła.
Informacje praktyczne, bilety, godziny otwarcia.
Dajcie znać czy byliście w tym muzeum i co o nim myślicie.
Jeśli chcecie odwiedzić Bargello ze mną, zapraszam do kontaktu.