KOŚCIÓŁ SAN MINIATO AL MONTE WE FLORENCJI

KOŚCIÓŁ SAN MINIATO AL MONTE WE FLORENCJI

kościół san miniato al monte we florencji
Kościół San Miniato al Monte we Florencji

Aż dziw bierze, że dopiero teraz biorę się za opisanie mojego ulubionego kościoła we Florencji – San Miniato al Monte czyli Św. Miniasza na górce. Jest on prawdziwą perełką architektoniczną i skarbcem historii i ciekawostek florenckich. Do tego zachował swoją autentyczność i do dzisiaj zajmują się nim zakonnicy benedyktyni z odłamu Oliwetów, którzy w sklepiku obok sprzedają również tradycyjne wyroby.

Jakby tego było mało, ze wzgórza, na którym kościół się znajduje można zobaczyć zapierający dech w piersiach widok na dolinę i miasto. Zdecydowanie warto tam wejść i skorzystać, co więcej zupełnie za darmo.

Informacje jak tam dotrzeć i godziny otwarcia, znajdziecie na dole artykułu.

HISTORIA SAN MINIATO AL MONTE
Kościół posiada fantastyczną historię powstania. Mówi się o pierwszym męczenniku za wiarę chrześcijańską we Florencji, Św. Miniaszu. Podobno w połowie trzeciego wieku ścięto mu głowę niedaleko rzeki Arno, a on udał się po tym fakcie z nią pod pachą na wzgórze, by tam umrzeć. Wyobraźcie sobie tę scenę à la Tarantino. Wzgórze podobno było miejscem przebywania wielu pustelników i ich cmentarza.

Na miejscu jego śmierci zbudowano sanktuarium potem kaplicę i kościół, a w 1018 roku zaczęto jego odbudowę. Mówimy więc o tysiącu lat historii! W rzeczy samej pamiętam wiele wydarzeń organizowanych na jubileusz kościoła w 2018 roku.

fasada san miniato al monte
Fasada z symbolami i mozaiką

FASADA
Po wspięciu się po schodkach na plac przed świątynią, uderzy was piękno i oryginalność jej fasady. Warto przyjrzeć się jej chwilę z uwagą. Marmurowe intarsje w dwóch kolorach i elementy architektury klasycznej (geometria, pełne łuki, kolumny, kapitele, symetria) to znak rozpoznawalny stylistyki florenckiej w średniowieczu. Tą właśnie fasadą zainspirował się w Leon Battista Alberti, aby zaprojektować kilka wieków później fasadę kościoła Santa Maria Novella.
Umieszczono na niej również ciekawe symbole: ptaki u wodopoju, walczące zwierzęta, dziwny krzyż, anforę… wg niektórych mają one tajemnicze odniesienia, i napisano na ten temat wiele rozpraw i książek.

Kościół ma trzy pary drzwi, drzwi po lewej są otwierane tylko na specjalne jubileusze i w Wielki Piątek, są to drzwi odpustów tak zwana Porta dei Cieli, Brama niebios. Wchodzi się zazwyczaj drzwiami po prawej.

Na samym szczycie fasady umieszczono w 1401 orła, trzymającego w szponach zawiniętą tkaninę. Jest to symbol cechu Calimala, kupców, który opiekował się kościołem przez wiele wieków. Znajdziecie go także w środku bazyliki.

WNĘTRZE SAN MINIATO AL MONTE
Po przywyknięciu przez chwilę do ciemności, zanurzcie się w atmosferę tego miejsca. Zwróćcie uwagę na podział na trzy półpiętra: parter, kryptę i podwyższone prezbiterium. Taki podział architektoniczny odnosi się do trzech wymiarów, nieba, ziemi i piekła.

kościół san miniato al monte we florencji

Niesamowitą podłogę wykonaną w intarsji z marmuru zakończono w 1207 roku. W tym artykule pisałam o podłodze we florenckim baptysterium i prawdopodobnie przy obu pracowali ci sami rzemieślnicy. W obu przypadkach mamy motywy orientalne, koło z dziwnymi stworzeniami i koło zodiaku, którego centrum stanowi słońce. Kult słoneczny został przejęty przez Kościół Katolicki i powiązany z zodiakiem i cyklicznością czasu.

Kościół ma architekturę romańską, z grubymi murami i małą ilością światła. Na ścianach widać resztki oryginalnych w większości czternasto wiecznych fresków i rysunków przygotowawczych, monolityczne kolumny są pokryte scagliola czyli imitacją marmuru, a dach ma drewniane sklepienie.

ABSYDA I PREZBITERIUM 
W części ołtarzowej dominuje trzynastowieczna mozaika, gdzie widzimy Chrystusa Pantokratora czyli stwórcę świata z symbolami alfa i omegi, towarzyszą mu Maryja i Św. Miniasz, podpisany po łacińsku jako król Armenii (legenda) i symbole czterech ewangelistów.

mozaika san miniato al monte

Część ołtarzowa zachowała także oryginalną marmurową przegrodę. Nie zapominajmy, iż aż do kontrreformacji, wszystkie prezbiteria były oddzielone od części dla wiernych. Dopiero później zniszczono wszystkie przegrody, ale na szczęście w San Miniato zdecydowano się ocalić jej piękno. Widać na niej i na pulpicie obok bardzo ciekawe symbole.

kaplica krucyfiksu san miniato al monte
Renesansowa kaplica krucyfiksu

KAPLICA KRUCYFIKSU
Funkcję ołtarza pełni tak zwana kaplica krucyfiksu od cudownego krzyża, który kiedyś był w niej przechowywany. Dzisiaj znajduje się on w kościele Santa Trinita i możecie poczytać w tym artykule jego legendarną historię. Kaplicę zaprojektował faworyt Kosmy Starego, Michelozzo w pierwszej połowie 15 go wieku, ma ona sklepienie z ceramiki oszklonej warsztatu della Robbia, a na ołtarzu wisi obraz ucznia Giotta, Agnolo Gaddi. (Jego freski możecie zobaczyć w kościele Santa Croce we Florencji).

KAPLICA KARDYNAŁA PORTUGALII
Drugim renesansowym dodatkiem jest dobudowana między 1461 a 1466 kaplica kardynała i arcybiskupa Portugalii. Jakub z Lusitanii, bardzo słabego zdrowia, zmarł młodo podczas pobytu we Florencji. Jako że pochodził z rodziny królewskiej i w testamencie napisał o pragnieniu bycia pochowanym w kościele San Miniato, po jego śmierci zainwestowano wiele środków w dobudowę i dekorację kapliczki.

kaplica kardynała portugalii florencja
Kaplica kardynała Portugalii

Antonio i Bernardo Rossellino zajęli się grobem i częścią rzeźbiarsko-architektoniczną, Luca della Robbia wykonał ceramiki na sklepienie, Alesso Baldovinetti freski dekoracyjne, Antonio del Pollaiolo obraz na ołtarz (oryginał w Uffizi), a utalentowani rzemieślnicy piękną podłogę w stylu cosmatesco. Być może mało Wam mówią te nazwiska, ale wiedzcie, iż byli to najlepsi ówcześni artyści. I rzadko się zdarza, by tak wielu z nich współpracowało przy jednym projekcie.
Kiedy zastanawiam się nad drugim takim przykładem, przychodzi mi do głowy kaplica Św. Katarzyny w kościele dominikańskim w Sienie. Tam też mniej więcej w tych samych latach współpracowali malarze, rzeźbiarz, architekt i rzemieślnicy przy podłodze.

krypta san miniato al monte
Krypta San Miniato al Monte

KRYPTA
Krypta kościoła to bardzo scenograficzne miejsce. Pod ołtarzem, zamkniętym czternastowieczną kratą, przechowywane są czyjeś relikwie (według wierzeń Św. Miniasza, choć jest to mało prawdopodobne). Sklepienie podtrzymuje ponad 30 kolumn, bardzo między sobą zróżnicowanych, a na ścianach widać resztki fresków Taddeo Gaddi.

ZAKRYSTIA
W Zakrystii, nie zawsze otwartej, można podziwiać czternastowieczne freski, ilustrujące życie Św. Benedykta z Norcii, założyciela benedyktynów. Spinello Aretino, jeden z wielu malarzy kontynuujących tradycję Giotta z wielkimi szczegółami pokazuje cuda i niewidy , do których podobno doszło podczas życie pustelnika i zakonnika.

widok na florencje
Widok na Florencję

CIEKAWOSTKI
SKLEP-FARMACIA
Na placu przed kościołem jest otwarty sklepik z tradycyjnymi produktami wyrabianymi przez Oliwetów. W lecie, można też zjeść dobre lody.

DZWONNICA
Dzwonnica posłużyła w 1529-30 do obrony miasta przed atakiem armii hiszpańskiej i Medyceuszy, pragnących wrócić do władzy w mieście. Jej obroną zajmował się sam Michał Anioł, który umieścił na niej materace, mające chronić przed ostrzałem artylerii.
Dzwonnicę poddano gruntownej odnowie w 1929 roku.

CMENTARZ PORTE SANTE
Za kościołem znajduje się ciekawy, historyczny cmentarz Porte Sante. Pisałam o nim w tym artykule. Pochowano na nim wiele włoskich sław między innymi reżysera Zeffirelliego czy autora Pinokia, Collodiego.
Groby mają często ciekawą architekturę i rzeźby. Warto tam zajrzeć.

Kaplica Ruspoli, Cmentarz San Miniato al Monte we Florencji
Cmentarz Porte Sante

INFORMACJE
JAK DOTRZEĆ
Najlepiej pieszo, udając się najpierw na Piazzale Michelangelo, na widok panoramiczny, a potem podejść jeszcze wyżej pod kościół San Miniato.

Do piazzale Michelangelo kursuje autobus z głównego dworca we Florencji Santa Maria Novella. Aktualnie są to linie 23 i 13.
Bilety możecie kupić u tabaccaio, przez aplikację At Bus albo na przystankach tramwajowych w maszynce. Wystarczy normalny bilet urbano, który upoważnia po skasowaniu do podróżowania przez 70 minut.
https://www.at-bus.it/it/biglietti-e-abbonamenti/guida-allacquisto-e-allutilizzo

GODZINY OTWARCIA KOŚCIOŁA 
Kościół jest otwarty codziennie od 9.30 do 13 i od 15 do 19.
W niedzielę odbywają się msze rano, więc lepiej przyjść po południu.
Wstęp gratis.

Wszelkie informacje znajdziecie tutaj:
https://sanminiatoalmonte.it/contatti

Zapraszam do zwiedzania Florencji ze mną.

WILLA MEDYCEUSZY – PETRAIA

Willa Medyceuszy – Petraia, niedaleko Florencji.

Medyceusze, dynastia rządząca we Florencji przez trzy wieki, posiadała nie tylko pałace w mieście, ale również wiele posiadłości w jego okolicach. Niektóre z nich przetrwały w mniej lub bardziej oryginalnym stanie i są otwarte bezpłatnie dla turystów.

Dwa tygodnie temu wróciłam po dwóch latach odwiedzić Willę medycejską, Petraia, kilka km od Florencji, niedaleko Sesto Fiorentino. W międzyczasie odnowiono wejście do willi, umeblowano kilka nowych pomieszczeń i zadbano o ogród. Serce się raduje, iż to miejsce staje się coraz piękniejsze.
Jeżeli lubicie ukryte perełki, powinniście je odwiedzić podczas Waszego pobytu we Florencji.
Informacje praktyczne jak to zrobić znajdziecie na dole artykułu.

willa medyceuszy petraia

Willa Medyceuszy – Petraia, ze swoją łatwo rozpoznawalną wieżą, jest położona na łagodnie opadającym wzgórzu u stóp najwyższej góry w okolicach Florencji czyli Monte Morello.
Od strony południowej zdobi ją piękny ogród, zbudowany na trzech poziomach, wykorzystując naturalne położenie terenu. Mimo wielu zmian w 18 tym i 19 tym wieku, ogród zachował jeszcze swoją przestrzeń i geometrię, wprowadzoną na życzenie Ferdynanda I go z Medyceuszy w 16 tym wieku.

willa medyceuszy petraia

Bardzo dobrze widać poprzedni wygląd ogrodu na obrazku Utensa, przechowywanym wraz z innymi trzynastoma na parterze, w jednej z pierwszych sal willi. Utens namalował wszystkie wille Medyceuszy, cenny dla nas dzisiaj dokument, pozwalający wyobrazić sobie życie bogaczy poza miastem.

W połowie 16 go wieku, już istniejaca budowla z terenem zostały zakupione przez Kosmę I, który zarządził pierwsze prace modernizacyjne, a potem przekazał posiadłość synom. Architekci Ferdynanda I zamienili budowlę średniowieczną, podobną prawdopodobnie do zamku z wieżami w prototyp wygodnej willi podmiejskiej.

Na parterze zaplanowano obszerny dziedziniec, miejsce centralne posiadłości, którego ściany pokryto potem całkowicie freskami.

willa medyceuszy petraia- volterrano
Fresk na dziedzińcu – Volterrano.

To właśnie te dekoracje podobają się chyba dzisiaj najbardziej odwiedzającym. Szczególnie interesujący jest cykl z 17 go wieku pokazujący Przepych Medycejski i najważniejszych przedstawicieli dynastii. Freski namalował artysta o przydomku Volterrano, umieszczając z barokowym rozmachem wiele ówczesnych postaci, pejzaży i symboli.

Natomiast w 19 tym wieku, król Wiktor Emanuel na zaręczyny swojego syna, zamówił dach ze szkła i żelaza, zamieniając dziedziniec w scenograficzną salę balową.

Dziedziniec Petraia, dekoracje.
Dziedziniec z dekoracjami, dachem i gigantycznym żyrandolem.

Posiadłość należała od 19 go wieku właśnie do króla i jego kochanki, a potem żony Róży Vercellana. Zmieniono wtedy wyposażenie wnętrz i położenie niektórych sal.
To co widzi dzisiaj zwiedzający, to właśnie tapety, dywany, meble i oświetlenie, pozbierane z innych will królewskich. Wynik niektórych aranżacji pozostawia wiele do życzenia pod względem stylistyki.

willa medyceuszy petraia - sala czerwona

Na zdjęciu, Sala Rossa – czerwona sala, w której król przyjmował gości i urządzał uczty. Obok znajduje się Salon muzyki, gdzie można zobaczyć ogromne pianino z 19 go wieku z Neapolu. Instrument ma dwie klawiatury, tak jak organy, co pozwalało na stworzenie oryginalnej melodii.

willa medyceuszy petraia, wenus, giambologna

W małej sali na pierwszym piętrze, można podziwiać brązową rzeźbę Wenus, artysty Giambologna, który wykonał wiele zamówień dla Kosmy I go. Wenus, podtrzymująca jeszcze mokre włosy ma symbolizować Florencję i znajdowała się kiedyś na fontannie w willi medycejskiej niedaleko Petraia, Castello. U jej stóp widać herby różnych miast, podbitych przez Florencję.

sala królowej willa petraia

W sypialni królowej dominuje błękit i miękkie tkaniny nie tylko na łóżku ale również na krzesłach i baldachimie. Obok sypialni można zobaczyć boudoir z przedmiotami używanymi do toalety i makijażu. Brakuje jednak prawdziwej wanny, zlewu i ubikacji… Takich modernizacji nawet w 19 tym wieku jeszcze nie posiadali.

willa medyceuszy petraia, sala biliardowa

Jedna z ciekawszych sal znajduje się na samym końcu wizyty. Salon Gier urządziła dynastia Lorena, rządząca w Toskanii po Medyceuszach od 18 go wieku. Od razu rzuca się w oczy stół do bilardu i prototyp niegdysiejszych flipperów (pinball). Królowi spodobała się idea sali i wyposażył ją w wiele nowych gier, siedzeń i foteli. Na ścianach wiszą obrazy z kolekcji medycejskiej z 16 go i 17 go wieku.

willa medyceuszy petraia ogrody
Widok na ogród i panoramę Florencji.

Jeżeli zainteresowało cię to miejsce, poczytaj jak możesz je odwiedzić.
Wizyty odbywają się bezpłatnie w konkretnych godzinach z pracownikiem willi. Czasami opowiadają oni o odwiedzanych salach, ale zazwyczaj po włosku.

GODZINY OTWARCIA
W sezonie od kwietnia do września.
Ogród otwarty od 8.30 do 18.30.
Wizyty w willi odbywają się od wtorku do niedzieli w godzinach:
9.30, 10.30, 11.30, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00

Od listopada do lutego.
Ogród otwarty od 8.30 do 16.30
Wizyty w willi od wtorku do niedzieli o 9.30, 10.30, 11.30, 12.30, 14.30, 15.00.

Październik i marzec.
Ogród otwarty od 8.30 do 17.30.
Wizyty w willi od wtorku do niedzieli w godzinach: 9.30, 10.30, 11.30, 12.30, 14.30, 15.00, 16.00

ZAMKNIĘTE
W każdy poniedziałek, 1 stycznia i 25 grudnia.

Informacje

JAK DOJECHAĆ
Samochodem – bezpłatny parking przy wejściu: Via della Petraia, 40, Castello.
Pociągiem: z Firenze Stazione Santa Maria Novella do stacji Castello i dojść piechotą.
Autobusem: jeżdżą autobusy z Florencji w kierunku Sesto Fiorentino. Skorzystaj z aplikacji Google Maps lub Moovit.

Chcesz odwiedzić willę z przewodnikiem lub zorganizować inną wizytę? Zapraszam do kontaktu.